Gelir ortaklığı senedi hazırlığı
Güncelleme Tarihi:
A.A.
Oluşturulma Tarihi: Kasım 15, 2005 11:28
Barajlara dönük ”Gelir Ortaklığı Senedi (GOS)” ihraç edilerek, oluşturulacak kaynakla, boşa akıp giden suyun paraya çevrilmesi hedefliyor.
Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü bu çerçevede hazırladığı bir çalışmayı, Hazine Müsteşarlığı, DPT Müsteşarlığı, ilgili bakanlar ve Maliye Bakanlığı'na sundu.
A.A muhabirinin edindiği bilgiye göre, gelir getirici çalışmalar çerçevesinde, DSİ tarafından baraj ve HES'lere yönelik yürütülen GOS çalışmalarında son aşamaya gelindi.
Hükümet bu projeye onay verirse, 4 paket halinde 16 barajdan 4 milyar 760 milyon dolar nakit sağlanabilecek.
DSİ'nin çalışmasına göre, GOS'lar 3 ile 10 yıl süreli olabilecek, ilk ihraçlar vergiden muaf tutulacak. Gelir payı ödemeleri 3-6-12 aylık dönemler itibariyle gelir kuponu karşılığında yapılacak.
Çalışmaya göre, 4 paket halinde 16 baraja dönük 4 milyar 760 milyon dolarlık GOS ihraç edilebilecek. Oluşacak talebe göre, kalan barajlar da paketler halinde GOS ihracına konu olabilecek.
HANGİ BARAJ HANGİ PAKETTE
Birinci pakette yıllık elektrik üretimi 7 bin 354 Gigavatsaat (GWh)/yıl olan Karakaya Barajı ve HES bulunuyor. Karakaya Barajı ve HES'ine dönük 1.4 milyar dolarlık GOS çıkartılabileceği belirtiliyor.
2. pakette ise Keban (5, 6, 7 ve 8. ünite)-Altınkaya-Aslantaş-Çatalan barajları bulunuyor. Bu barajların yıllık üretiminin 5 bin GWh/yıl olduğu, bu şartlarda 1 milyar dolarlık GOS çıkartılabileceği ifade ediliyor.
3. pakette bulunan Atatürk Barajı ve HES'de ise 7 bin 500 GWh/yıl üretim tahmin ediliyor ve 1.5 milyar dolarlık GOS çıkartılabileceği belirtiliyor.
Derbent, Dicle, Gezende, Kralkızı, Köklüce, Oymapınar, Suat Uğurlu, Çamlıgöze, Kılıçkaya, Özlüce barajlarının yer aldığı 4. paket kapsamında da 0.78 milyar dolarlık GOS çıkartılabileceği ifade ediliyor. Bu barajların kabul edilen toplam üretiminin 3 bin 930 GWh/yıl olduğu belirtiliyor.
GOS'LARIN PAZARLAMA STRATEJİLERİ
Bu arada çalışmada, GOS'ların pazarlama stratejileri detaylı olarak belirlendi. Bu yöndeki öneriler şöyle:
“GOS satışının yurtiçinde gerçekleştirilmesi halinde, satıldığı andan itibaren tahvil ve bono piyasasında kote edilerek, GOS pazarında işlem görmesinin sağlanması gerekiyor.
Satışın yurtiçinde yapılması halinde, TL, dolar ve avro olarak satılmalı. GOS'lar, asgari gelir garantili olmalı.
Karakaya Barajı için döviz bazında, yıllık yüzde 5-6 gelir payı, Hazine tarafından garanti edilmeli. Diğer barajlar için TL cinsinden GOS'ların ihracı halinde TEFE+TÜFE ortalaması +yüzde 5 gelir payı yine Hazine tarafından garanti edilmeli.
GOS'lar, nominal değerleri üzerinden Kamu İhale Kanunu'nun 34. maddesi kapsamında ve her türlü teminat olarak kabul edilmeli.
GOS'lar, Merkez Bankası tarafından her türlü teminata, mevduat munzam karşılığına, disponibiliteye kabul edilmeli ve repoya konu edilebilmeli.
İkinci yılın sonundan itibaren put-option'lu (geri verme hakkı) olabileceği gibi, yine ikinci yılın sonundan itibaren call-option'lu (GOS'ların vadeden önce geri çağrılabilmesi) olabilmeli veya 6. yıldan itibaren her yıl 1/5 oranında itfası yapılmalı.
Yurtdışındaki çalışan vatandaşlara yurtdışında satış yapılamayacağı için bu vatandaşlara satışların, gönderecekleri havaleler karşılığında yurtiçinde gerçekleştirilmesi ve yine Takasbank A.Ş tarafından saklanması sağlanmalı.”
BORSADA İŞLEM GÖRME
Çalışmaya göre, yurtiçinde ihraç edilen GOS'lar, Menkul Kıymetler Borsaları Kanu'nu ve Sermaye Piyasası Kanunu'nun uygulaması açısından menkul kıymet olarak kabul edildiğinden, İMKB tahvil ve bono piyasasına kotasyonla alım satıma konu edilerek, ikinci el piyasası oluşması sağlanabilecek.
Yurtdışında ihraç edilecek GOS'lar için de, uygun görülecek borsalara kote ettirilerek uluslararası piyasalarda alım satıma konu edilebilme yanında, bu suretle ilgili kıymetin likiditesinin sağlanabilmesi öneriliyor.
GOS NEDİR?
GOS, “köprü, baraj, elektrik santralı, karayolu, demiryolu, telekomünikasyon sistemleri ile sivil kullanıma yönelik deniz ve hava limanları ile benzerlerinden, kamu kurum ve kuruluşlarına ait olanların gelirlerinden, gerçek ve tüzel kişilere pay verilmek üzere çıkarılacak senetler” anlamına geliyor.
GOS ihracı yoluyla, Hazine'nin iç ve dış borçlanma tutarlarının azaltılması, yeni yatırımların öz kaynaklarla finansmanı ve bu yolla Türkiye ekonomisindeki gelişmeyi hızlandırarak atıl tasarrufların ekonomiye kazandırılmasını sağlama, ayrıca istihdam ve finansal çeşitliliği artırma hedefleniyor.
A.A muhabirinin edindiği bilgiye göre, gelir getirici çalışmalar çerçevesinde, DSİ tarafından baraj ve HES'lere yönelik yürütülen GOS çalışmalarında son aşamaya gelindi.
Hükümet bu projeye onay verirse, 4 paket halinde 16 barajdan 4 milyar 760 milyon dolar nakit sağlanabilecek.
DSİ'nin çalışmasına göre, GOS'lar 3 ile 10 yıl süreli olabilecek, ilk ihraçlar vergiden muaf tutulacak. Gelir payı ödemeleri 3-6-12 aylık dönemler itibariyle gelir kuponu karşılığında yapılacak.
Çalışmaya göre, 4 paket halinde 16 baraja dönük 4 milyar 760 milyon dolarlık GOS ihraç edilebilecek. Oluşacak talebe göre, kalan barajlar da paketler halinde GOS ihracına konu olabilecek.
HANGİ BARAJ HANGİ PAKETTE
Birinci pakette yıllık elektrik üretimi 7 bin 354 Gigavatsaat (GWh)/yıl olan Karakaya Barajı ve HES bulunuyor. Karakaya Barajı ve HES'ine dönük 1.4 milyar dolarlık GOS çıkartılabileceği belirtiliyor.
2. pakette ise Keban (5, 6, 7 ve 8. ünite)-Altınkaya-Aslantaş-Çatalan barajları bulunuyor. Bu barajların yıllık üretiminin 5 bin GWh/yıl olduğu, bu şartlarda 1 milyar dolarlık GOS çıkartılabileceği ifade ediliyor.
3. pakette bulunan Atatürk Barajı ve HES'de ise 7 bin 500 GWh/yıl üretim tahmin ediliyor ve 1.5 milyar dolarlık GOS çıkartılabileceği belirtiliyor.
Derbent, Dicle, Gezende, Kralkızı, Köklüce, Oymapınar, Suat Uğurlu, Çamlıgöze, Kılıçkaya, Özlüce barajlarının yer aldığı 4. paket kapsamında da 0.78 milyar dolarlık GOS çıkartılabileceği ifade ediliyor. Bu barajların kabul edilen toplam üretiminin 3 bin 930 GWh/yıl olduğu belirtiliyor.
GOS'LARIN PAZARLAMA STRATEJİLERİ
Bu arada çalışmada, GOS'ların pazarlama stratejileri detaylı olarak belirlendi. Bu yöndeki öneriler şöyle:
“GOS satışının yurtiçinde gerçekleştirilmesi halinde, satıldığı andan itibaren tahvil ve bono piyasasında kote edilerek, GOS pazarında işlem görmesinin sağlanması gerekiyor.
Satışın yurtiçinde yapılması halinde, TL, dolar ve avro olarak satılmalı. GOS'lar, asgari gelir garantili olmalı.
Karakaya Barajı için döviz bazında, yıllık yüzde 5-6 gelir payı, Hazine tarafından garanti edilmeli. Diğer barajlar için TL cinsinden GOS'ların ihracı halinde TEFE+TÜFE ortalaması +yüzde 5 gelir payı yine Hazine tarafından garanti edilmeli.
GOS'lar, nominal değerleri üzerinden Kamu İhale Kanunu'nun 34. maddesi kapsamında ve her türlü teminat olarak kabul edilmeli.
GOS'lar, Merkez Bankası tarafından her türlü teminata, mevduat munzam karşılığına, disponibiliteye kabul edilmeli ve repoya konu edilebilmeli.
İkinci yılın sonundan itibaren put-option'lu (geri verme hakkı) olabileceği gibi, yine ikinci yılın sonundan itibaren call-option'lu (GOS'ların vadeden önce geri çağrılabilmesi) olabilmeli veya 6. yıldan itibaren her yıl 1/5 oranında itfası yapılmalı.
Yurtdışındaki çalışan vatandaşlara yurtdışında satış yapılamayacağı için bu vatandaşlara satışların, gönderecekleri havaleler karşılığında yurtiçinde gerçekleştirilmesi ve yine Takasbank A.Ş tarafından saklanması sağlanmalı.”
BORSADA İŞLEM GÖRME
Çalışmaya göre, yurtiçinde ihraç edilen GOS'lar, Menkul Kıymetler Borsaları Kanu'nu ve Sermaye Piyasası Kanunu'nun uygulaması açısından menkul kıymet olarak kabul edildiğinden, İMKB tahvil ve bono piyasasına kotasyonla alım satıma konu edilerek, ikinci el piyasası oluşması sağlanabilecek.
Yurtdışında ihraç edilecek GOS'lar için de, uygun görülecek borsalara kote ettirilerek uluslararası piyasalarda alım satıma konu edilebilme yanında, bu suretle ilgili kıymetin likiditesinin sağlanabilmesi öneriliyor.
GOS NEDİR?
GOS, “köprü, baraj, elektrik santralı, karayolu, demiryolu, telekomünikasyon sistemleri ile sivil kullanıma yönelik deniz ve hava limanları ile benzerlerinden, kamu kurum ve kuruluşlarına ait olanların gelirlerinden, gerçek ve tüzel kişilere pay verilmek üzere çıkarılacak senetler” anlamına geliyor.
GOS ihracı yoluyla, Hazine'nin iç ve dış borçlanma tutarlarının azaltılması, yeni yatırımların öz kaynaklarla finansmanı ve bu yolla Türkiye ekonomisindeki gelişmeyi hızlandırarak atıl tasarrufların ekonomiye kazandırılmasını sağlama, ayrıca istihdam ve finansal çeşitliliği artırma hedefleniyor.