Geleceğin en cazip 10 mesleği

Teknolojinin hızla gelişmesi, on yıl öncesine kadar akla gelmeyen yeni meslekleri ortaya çıkarıyor. Time Dergisi, ‘‘Geleceğin En Parlak Meslekleri’’ni kapak konusu yaptı. Dergide yer alan ayrıntılı araştırmada, gelecek 10-15 yıl içinde ‘‘beyaz yakalılar' diye adlandırılan ofis çalışanlarının ya tamamen ortadan kalkacağı veya büyük bir değişim geçireceği belirtildi. Bilgisayar, internet ve robotların giderek yaygınlaştığı çalışma ortamında, iş tanımının ve işin yapılış süresinin tümüyle değiştiğine dikkat çekilen yazıda, ‘‘1970 yılında bir gemi kereste yükünü 108 işçi, 5 günde boşaltıyordu. Şimdi forklift kullanan 8 işçi, bir günde boşaltıyor’’ denildi. Dergi, okurlarına ‘‘Yeni iş mi arıyorsunuz? On yıl önce bilgisayar programcılığının bugünlerin en gözde işlerden biri olacağını tahmin edebilir miydiniz?’’ diye sorarak, 2000'li yılların en cazip 10 mesleğini sıraladı.

DOKU MÜHENDİSLİĞİ

Özellikle suni organ üretiminde dev adımlarla ilerleme sağlanıyor. Bir süredir devam eden insan derisi üretimine, yakında suni kıkırdak üretimi de eklenecek. Bilim adamları 25 yıl sonra laboratuvarda pankreas üretebilecek. Kobayların karın boşluğunda yeni bağırsak ve mesane kesesi geliştirmeyi başaran araştırmacılar, şimdi karaciğer, kalp ve böbrek dokuları yetiştirme denemelerine başladılar.

GEN PROGRAMCILIĞI

İnsan vücudunun dijital kromozom haritası çıkarılacak. Kişilerin kromozom yapılarna göre özel haritaları olacak. Bu haritalara bakılarak insan vücudunda hastalığa neden olan genler belirlenecek ve hastalıkların teşhisi çok kolaylaşacak. Gen tedavisine geçilip kanser gibi öldürücü hastalıklar önlenebilecek.

TARIM MÜHENDİSLİĞİ

Geçmişteki tarım uygulamaları artık yerini gen mühendisliğiyle ortak yapılan çalışmalara bırakıyor. Yeni yöntemlerle, protein açısından çok zengin ürünler yetiştirilebilcek. Protein ve diğer vitaminlerle zenginleştirilmiş domates yetiştirmek, inek, koyun ve keçilerden ilaçla takviye edilmiş, ilaç yerine kullanılacak, süt sağmak mümkün olacak.

YENİ ÜRÜN GÖZLEMCİLİĞİ

Hızla artan dünya nüfusunu doyurmak için genetik uygulamalarla balık üretimi hızlandırılacak. Sebze ve meyvelerin daha hızlı büyümesi sağlanacak. Bu işlemler yapılırken doğadaki beslenme zincirinin bozulması olasılığına karşı da gözlemciler işbaşı yapacak. Bu gözlemciler, doğanın dengesini bozacak uygulamalar ve halk sağlığını tehdit eden gıda maddelerinin kullanılmasının yasaklanması için çalışacak.

VERİ UZMANLIĞI

Veri uzmanları, dağ gibi birikmiş verileri inceleyerek, pazarlamacılar ve salgın hastalıklarla uğraşanlar için kullanışlı hale getirecek.

UZAKTAN KUMANDA TAMİRCİLER

Evlerdeki VCD ve kullanıma yeni giren DVD cihazları, 3 boyutlu TV'ler, sesle çalışan ekmek kızartma makinesindeki arızalar, artık görüntülü telefonla teşhis edilip, binlerce kilometre uzaklıktan onarılacak.

SANAL-GERÇEK OYUNCULUK

‘‘Para öde, seyret ve evine dön’’ devri sona eriyor. Seyirciler artık oyunun içinde yer alacak. ‘‘Paranı öde, oyuna katıl ve oyunu değiştir’’ devri başlıyor. Bu dönemde senaryo yazarlığı aranılan bir meslek olacak. Herkes kendi hikayesini yazdırmak veya hikayesini düzelttirmek isteyecek.

REKLAM YAYINCILIĞI

Günümüzde yayıncılık giderek kişisel hale geliyor. Önümüzdeki dönemde reklam ile tüketici arasındaki engeller kalkacak. Şirketler, kişiye yönelik reklam hazırlayacak. Tad ve koku duygularını içeren reklamlar insan beynine ‘‘Beni satın al’’ mesajını aşılayacak.

ROBOT TURİNG'CİLERİ

50 yıl önce ‘‘İnsana mı, makineye mi konuşuyorsunuz?’’ sorusunu ilk kez ortaya atan İngiliz matematikçisi Alan Turing, adını taşıyan bir meslek yarattı. Bilgisayarcıların hazırladığı ve insan sesini taklit eden, bilgi donatımlı cihazlar, artık mağazalarda müşteri hizmetleri servisinde, internet iletişiminde, e-mail (posta) transferinde kullanılacak.

BİLGİ MÜHENDİSLİĞİ

Sanal zeka komisyoncuları, kişinin uzmanlık alanını bilgisayar programına çevirecek. Bu aynı zamanda şirketlerin küçültülmesini sağlayacak.

Bu meslekler yok olmaya mahkum

ARACI Borsacı, oto komisyoncusu, postacı, sigorta ve emlak komisyoncuları. İnternet, sayıları milyonları aşan bu aracıları ortadan kaldıracak. Tüketiciler artık işlerini internet siteleri aracılığıyla doğrudan kendileri halledecek.

ÖĞRETMEN

Uzaktan eğitim giderek yayılacak. Sınıflar bilgisayarda on-line'a dönüşürken, sınavlar da elektronik ortamda yapılacak. Fakülte sıraları, sanal yardım bürolarına dönüşecek. Gene de okul sisteminin tümüyle değişmesine fazlaca imkan görülmüyor.

BASIM İŞLERİ

Gazete ve dergiler dijital ortamda özel bir malzemeye basılacak. Xerox ve bazı bilişim firmaları, gazete gibi katlanabilen ve bilgisayar ekranı olanaklarını da sağlayan yeni bir ürün geliştirebilmek için çalışmalarını sürdürüyor. Bu tür maddelerin üretimiyle geleneksel gazete kağıdı yavaş yavaş ortadan kalkacak. Böylece ağaç kesimi de büyük ölçüde azalacak.

STENOGRAF

Kişinin sesini tanıyarak sesi doğrudan veriye çeviren sistemlerin gelişimiyle, mahkeme katipliği, sekreterlik, üst düzey yönetici yardımcılğı gibi işler son bulacak.

DİREKTÖR

Günlük rutinin yerini yeni çalışma sistematiği alacağından şirketlerin yönetim modelleri de değişecek. Her şeye karar veren, çok yüksek maaş alan direktörlerin yerini, çabuk düşünen, hızlı karar veren, küresel ekipler alacak.

ORTODONTİST

Çarpık dişleri yerine oturtmak için uygulanan metal çerçeve dönemi son ereceğinden, ortodontistlik de gözden düşecek. Üç boyutlu simülasyon programlarıyla, kullanılıp atılan şeffaf plastik düzenleyiciler sayesinde çocukların yamuk dişleri yerine oturacak.

GARDİYAN

Mahkumların bedenleri yerleştirilen mikroskobik tabletler mahkumları iyi huylu yapacak ve onların hapishanelerden kaçmasını engelleyecek.

KAMYON ŞOFÖRÜ

Karayollarında ‘‘akıllı şeritler’’ bilgisayar donanımlı kamyonların tampon tampona yüksek hızla yol almasını sağlayacak. Trafik tıkanıklığı hassas cihazlarla tesbit edilip, binek araçlar açık olan yollara yöneltilecek. Trafik cezaları da biçim değişterecek. Kesilen trafik cezalarını şoförler, ön panelde elektronik ortamda görebilecek.

HİZMETÇİ

Bugünkü buzdolapları, buzdolabındaki sütün eksildiğini algılayabiliyor ve elektronik ortamda süt ısmarlayabiliyorsa, kendi kendini temizleyen evler de uzak bir ihtimal olarak gözükmüyor. Yakında evlerdeki tozlar merkezi hava çekimiyle temizlenecek, toz yiyen robotlar olacak.

BABALIK

Tüp bebek, hücre kopyalama ile babalar tarihe karışacak. Suni rahimde çocuk üretimiyle anneliği de aynı akibet bekliyor.