Gaz savaşı

AVRUPA’nın gazının yüzde 30, Türkiye’nin ise yüzde 60’a yakınını sağlayan Rusya’nın, Ukrayna’ya verdiği doğalgazın fiyatını 268 dolardan, 485 dolara çıkarması “Rusya alenen doğalgaz silahını çekti” diye yorumlandı. Gazprom, Ukrayna’ya verdiği gazı kısarsa Türkiye’nin de içinde bulunduğu ülkeler etkilenebilir.

UKRAYNA, 2013 yılında Rusya’dan aldığı her bin metreküp doğalgaz için 268.5 dolar ödedi ve ithal ettiği 28 milyar metreküpün karşılığında doğalgaz faturası 7.5 milyar dolar oldu. Bugün ise Rusya ile yaşanan ihtilafın sonucunda Avrupa’daki en pahalı doğalgaz fiyatı ile karşı karşıya. Şubat ayındaki devrimle Rusya yanlısı Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç’in koltuğundan olmasıyla, doğalgaz Ukrayna için havuç olmaktan çıktı. Rusya ardı ardına yaptığı zamlarla, bir ay öncesine kadar Kiev’e 268 dolardan sattığı gazın fiyatını 485 dolara çıkardı. Böyle bir fiyatın Avrupa’da benzeri yok ve Avrupa’da alarm çanları çalmaya başladı. Avrupa gazının yaklaşık yüzde 30’unu Avrupa üzerinden alıyor ve bunun da yarısı Ukrayna’dan geçiyor. 2009 yılında Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan bir tartışma sonucunda boru hatları iki haftalığına kapanmıştı.

İNDİRİM BİTTİ, BORÇ ÇIKTI

Rusya, yaptığı indirim anlaşmasının feshiyle Kiev’e 11.4 milyar dolar borç çıkarmanın yanısıra, 1 Nisan’dan itibaren Ukrayna’ya verdiği gazın fiyatını da neredeyse iki misline çıkardı. Bir ay öncesine kadar Rus gazını 268 dolara alan Kiev, bugün 485 dolarlık faturayla karşı karşıya. “Russia Today” televizyon kanalına çıkarak, Rusya yönetimiyle Gazprom şirketinin Ukrayna ile ilişkilerinde belirlediği yeni politikaları duyuran Miller, “Kırım’ın Rusya’ya geçmesi ardından Ukrayna ile 2010 yılında imzaladığımız Harkov anlaşmaları fesih edilmiştir. Rusya, bundan böyle Ukrayna’ya Karadeniz Donanması için kira ödemeyeceği için 2017 yılına kadar öngörülen doğalgaz indirimi de sona ermiştir. Ukrayna bu indirimi dört yıldan beri ileriye yönelik kullandığı için şu anda bize tamı tamına 11 milyar 400 milyon dolarlık borcu var. Doğalgaz indirimi parasını Kiev’den geri istiyoruz” şeklinde konuştu. Ukrayna Başbakanı Arseniy Yatsenyuk ise, “Rusya’nın sergilediği tavır tüm kırmızı çizgileri aşıyor. Ukrayna topraklarını işgal eden Ruslar, faturasını da bize ödetmek istiyor. Rusya’nın tek taraflı fesih ettiğini açıkladığı Harkov anlaşmaları bizim için hala geçerli. Hakkımızı aramak için Lahey Adalet Divanı’na başvuracağız” tepkisini gösterdi.

ALTIN YUMURTLAYAN TAVUK

Ukrayna, Gazprom’a olan borçları ödeyemezse, Gazprom’un Ukrayna’ya verdiği gazı kesme ihtimali var. Böyle bir gelişmenin, Türkiye gibi Ukrayna üzerinden Rus gazı alan ülkeleri etkilememesi gerekiyor. Ancak Rusya, Ukrayna’ya verdiği gazı kısar, fakat Ukrayna yine de Rusya’dan giren gazdan almaya devam ederse, Avrupa’ya giden gaz arzında risk oluşabilir. Avrupa, doğalgazın yaklaşık yüzde 30’unu Rusya’dan alıyor ve bunun da yarısı Ukrayna üzerinden geçiyor.

Putin’in danışmanından kıyamet açıklaması

BAŞTA ABD olmak üzere batılı ülkeler Kırım ilhakı yüzünden Rusya’ya karşı yaptırımları arttırmayı görüşürken, Kremlin Sarayı’ndan “1 trilyon Euro zarar edersiniz. Kıyamet kopar” açıklaması geldi. Putin’in ekonomi danışmanı Sergey Glazyev, “Avrupa Birliği ülkeleri herhalde intihar etmeyi düşünüyor. ABD’nin çığırtkanlığına uyarak, Rusya’ya karşı İran modeli mali ve ticari izolasyon yaptırımına giderlerse 1 trilyon Euro zarar ortaya çıkıyor. Sadece Almanya bu işten 200 milyar Euro zarar edecek. Savunduklarını söyledikleri Ukrayna ise şimdiki durumundan kat kat daha feci duruma düşecek” dedi. İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague “Rusya’ya karşı yaptırımlar derinleştirilmeli. Hazırlamamız gereken üçüncü paket Rusya’da enerji ve savunma sanayi sektörlerini içine almalı” demişti.

Rus gazına en bağımlı ülkeler

BAĞIMLILIK ÜLKE ORANI (%)
Litvanya 100
Estonya 100
Finlandiya 100
Letonya 100
Bulgaristan 89
Slovakya 83
Macaristan 80
Slovenya 60
Avusturya 60
Polonya 59
Türkiye 59

Yüzde 80 zam

ANALİSTLER, Rusya’nın Ukrayna’ya biçtiği yaklaşık 500 dolarlık doğalgaz fiyatının Avrupa’daki en yüksek rakam olduğunu vurgularken, bunun ekonomik değil, politik bir fiyat olduğunu dile getiriyor. Ukrayna, Rusya’dan doğalgazı 268.5 dolardan alan Kiev’in, şu anda karşı karşıya olduğu 485.50 dolarlık fatura, yaklaşık yüzde 81’lik zam anlamına geliyor.