Garanti Bankası Genel Müdürü Recep Baştuğ, bankaların 2020’de önemli bir sınavı başarıyla geçtiğini söyledi: 'Sektör olarak sağlıklı yapımızı koruyoruz'

2020 pandeminin zirveye çıktığı bir yıl oldu. Bankacılık açısından da kritik bir yıldı. Bu süreci nasıl geçirdiniz?

Pandemi sağlık, ekonomi ve yeni çalışma sistemi yönünden 3 farklı boyutta kendini gösterdi. Sağlık boyutunda; çalışanlarımızın ve müşterilerimizin sağlığını korumak için önlemler aldık.  Pandeminin yoğun geçtiği günlerde ofislerimizdeki çalışan oranını şubelerimizde yüzde 30’a, Genel Müdürlük’te yüzde 7’ye kadar indirdik. Mevcut durumda bu oran şubelerimizde yüzde 70’in üstünde, genel müdürlük kadrolarımızda ise yüzde 9. Genel müdürlük kadrolarımızın yüzde 90’ı uzaktan çalışıyor.  

Ekonomik boyutunda ise;  müşterilerin ihtiyacı olan likidite, sektörün topyekûn regülatör ile birlikte hareket etmesiyle gereğinden fazla miktarlarda karşılandı. Bunun üstüne aktif rasyosu uygulaması nisan ayı ile beraber bankaları daha da fazla kredi vermeye itti. Bu iki faktör nedeniyle bankacılık sektöründe son dönemin en güçlü kredi büyümesi gerçekleşti. Bir diğer önemli boyut, kredi ötelemeleri idi. Ötelemeler konusunda da tüm sektör gerekli desteği sağladı. 2021 yılında ekonomik aktivite yıla güçlü başladı. Salgın kaynaklı bazı esnekliklerin 2021’e yansımaları olmaya devam edecek, ancak ekonomideki normalleşmenin ve beklenen toparlanmanın sektörü desteklemesini bekliyoruz.

KONUMUMUZU GÜÇLENDİRDİK

Yeni çalışma sistemi boyutunda; sektöre en büyük etkilerden biri, dijitalleşmenin beklediğimizden çok daha hızlı gelişmesi oldu. Benzer şekilde, uzaktan çalışmayı da bu kadar uç seviyelerde test etmek önemli bir deneyim oldu. Tüm zorluklara rağmen tüm performans göstergelerimiz açısından 2020 yılını başarıyla tamamladık. Garanti BBVA olarak müşterilerimize yakın olduk.  Ötelediğimiz kredi portföyü 40 milyar TL’ye ulaştı. TL Tüzel Kredilerde yüzde 40’lık bir büyümeye ulaşarak konumumuzu güçlendirdik. Bireysel kredilerde yüzde 25 büyüdük, bu alandaki liderliğimizi sürdürdük. 2020 sonu itibarıyla aktif büyüklüğümüz 493 milyar TL’ye, kredilerimiz 301 milyar TL’ye ulaştı.

Garanti BBVA’nın bu dönemde ihtiyatlı bir duruş sergilediğini söyleyebilir miyiz? Öyleyse, bu bir süre daha devam edecek mi? Beklentileriniz nasıl?

Ekonomik olarak hem müşteriyi hem bilançomuzu korumak adına her türlü tedbiri aldık. 2021’de oluşacağını bildiğimiz bazı negatif gelişmelerin tedbirini 2020’de almaya başladık. Karşılıklar, yapılandırmalar, yabancı para yerine TL kredi büyümesi, doğru ve zamanında kredi sınıflandırması, şeffaf aktif kalitesi 2020 ile ilgili bizim ihtiyatlı duruşumuzun özeti. 2021 yılına da iyi bir başlangıç yaptık.

KONTROL ALTINDA

Beklentilerimize gelecek olursak; Marj baskısı sürüyor. Kredi fiyatlamalarının artan mevduat maliyetlerini çok daha geriden takip etmesi marj baskısını arttırdı. Öte yandan, 2020 yılında aktif rasyosu nedeniyle verilen düşük faizli kredilerin kapanmasıyla birlikte bilançoların bir nebze rahatlamasını bekliyoruz. Yüksek faiz oranları kredi büyümesini baskılıyor. Reel anlamda ciddi bir kredi büyümesi beklemiyoruz.

Bütün bunlara rağmen sektörde NPL yönetimi, karşılıklar kontrol altında. Sektör olarak sağlıklı yapımızı koruyoruz.

Pandemi döneminde bankacılık sektörünün reel sektöre yeterince katkı sağlamadığına ilişkin görüşler de dile getirildi. Sizden bu konuda sektörel bir değerlendirme alabilir miyiz?

Bankacılık sektörü düzenleyici otoritelerle uyum içinde koordine olarak çok büyük bir sınavdan başarıyla geçti. Çok güçlü kredi büyümesi, önemli miktarda yapılandırmalar ve düşük faizlerle hem bireyler hem reel sektör muazzam desteklendi. Sektör, TL kredilerde yüzde 42 büyüyerek, 640 milyar TL artışla yakın tarihte görülmemiş bir kredi büyümesine ulaştı. Bu büyümenin önemli kısmını tüzel krediler oluşturdu. Sektörün TL tüzel krediler portföyü yüzde 43 büyüme ile 412 milyar TL arttı. Sektör dağılımında da sanayiye konu sektörler öne çıktı. Dolayısıyla, ekonominin üretim kapasitesinin desteklenmesi adına bankacılık sektörü önemli katkılar sağladı.

DESTEKLEYİCİ UYGULAMALAR

Özel bankalar da elini taşın altına koydu. 2020’de özel bankaların toplam TL kredi portföyü yüzde 32, TL tüzel kredileri yüzde 34 büyüdü. 

Kredi ve kart ödemelerinde erteleme ve yapılandırma seçenekleri, ödemesiz dönem içeren kredi ürünleri gibi şirketlerin nakit akışlarını düzenlemelerine yardımcı olacak birçok destekleyici uygulama hızla hayata geçirildi. Biz de Garanti BBVA olarak 2020’de yüzde 33 TL kredi büyümesi ile sektörün en yüksek kredi büyümelerinden birine imza attık.

Reel sektöre sağladığımız önemli desteğin bir göstergesi olarak da TL tüzel kredilerde yüzde 40 ile özel bankalar arasındaki en yüksek büyümeye ulaştık.

Yeni reform paketini değerlendirebilir misiniz?

Çerçevesi doğru çizilmiş, kapsamlı bir hazırlık olduğunu görüyoruz. Özellikle yatırımcı gözünde cevap bekleyen soruların adreslendiğini görüyoruz. Bu anlamda olumlu bulduğumuzu çok net ifade edebilirim.

Kurulan komiteler somut adım da atıldığını göstermek açısından güzel bir mesaj oluşturdu. Makro reformlar tarafında; fiyat istikrarının vurgulanmış olması, somut takip araçlarının geliştirilmesi konusu önemli. Kamuyu disipline edici, özel sektörü ise teşvik edici yaklaşım, arzu edilen yatırım, istihdam, üretim ve ihracat seviyelerine bizi taşıyabilir. Cari denge tarafında yapısal açığı düşürmeye odaklanılması, ihracatın tabana yayarak güçlendirilmek istenmesi ve istihdamla ilgili teşvik mekanizmalarının yeniden tasarlanması da önemli diğer başlıklar. Bunların öngörülebilirliği artırarak ekonominin üretim kapasitesinin iyileşmesine katkı vereceğini düşünüyoruz. Yapısal reformlar tarafında da yatırım ortamının iyileşmesine yönelik planlar görüyoruz. Ancak, bu taraftaki adımların etkisini daha uzun vadede görürüz. Bundan sonrası için atılacak adımlar ve nasıl bir takvimle ilerleneceği önemli. Aksiyonların bir plan dahilinde hızla hayata geçirilmesi, verilen mesajların somut adımlarla güçlendirilmesi oldukça kritik.

Dijital bankacılık konusunu önceliklendirdiğinizi biliyorum. Bu konudaki çalışmalarınızı öğrenebilir miyiz? Dijital bankacılık nereye gidiyor?

Garanti BBVA olarak dijitalleşme alanında çok iyi bir noktadayız. 9.6 milyon aktif dijital müşterimiz var. Garanti BBVA Mobil’i müşteri deneyiminin ana merkezi haline getirmek için çalışıyoruz. Dijital kanallarımıza gerekli noktalarda insan dokunuşu katmayı önemsiyoruz. Mobil’den çıkmadan müşteri temsilcisi desteği verebildiğimiz bir yapıya doğru ilerliyoruz. Yakın zamanda şubeye gitmeye gerek kalmadan dijital kanallardan banka müşterisi olunabilecek. Biz tüm boyutlarıyla hazır şekilde mevzuatın çıkmasını bekliyoruz. Bu uygulama ile müşteri kazanımımızı hızlandırmayı hedefliyoruz. Bundan sonraki süreçte kişiselleştirilmiş müşteri deneyimi hiç olmadığı kadar önem kazanacak. Bu konuda da yenilikçi uygulamalarımızla rekabet üstünlüğümüzü sürdüreceğimizi düşünüyoruz. Ayrıca, verinin çok kıymetli olduğu bir çağa girdik.

FİNANSAL DANIŞMANLIK

Günümüzde, ileri analitik modeller ve yapay zeka uygulamalarıyla veriyi en doğru şekilde işlemek, kişiselleştirilmiş hizmetler sunmak, müşterilerin gözünde farklılaşmak için çok önemli. Dijitaldeki vizyon ve stratejimiz, dijital kanalları işlem ve ürün başvurusu yapılan bir platformun çok ötesine taşımak. Çalışmalarımızı bu doğrultuda yapıyoruz. Müşterilerimize finansal danışmanlık yapabileceğimiz bir noktaya doğru ilerliyoruz. Amacımız, müşterilerimizle her noktada akıllı etkileşim kuran, onlarla tam anlamıyla güven bağı oluşturan bir deneyim yaşatabilmek.

Bir dönem şubeleşme konusunda kıyasıya rekabet vardı? Banka olarak bu konuya bakış açınız nasıl?

Garanti BBVA olarak, şubeleşmenin hala çok önemli olduğunu düşünüyoruz. Temel önceliğimiz; şubelerimizin daha nitelikli hizmetler sunan merkezler haline gelmesi ve yaygın şube ağıyla bankamızın etkinliğini güçlendirmek. Önümüzdeki dönemde de bankacılıkta şubeler önemini korumaya devam edecek. Operasyonel faaliyetlerden ziyade; daha katma değerli işlerin yapıldığı merkezler haline gelecek. Müşteri ilişkilerinin derinleştiği,  müşterilere finansal danışmanlık hizmeti veren satış noktalarına dönüşecekler. Biz de bu bakış açısıyla sektörde bu dönüşümü başlatan, hızlandıran bankayız. Şubelerimizin etkinliğini artırmak yönünde çalışmaya devam ediyoruz.

Bankanızın müşteri memnuniyeti konusunda çalışmaları var mı? Garanti’yi bu anlamda danışılan bir banka, müşteri dostu bir banka olarak tanımlayabiliyor musunuz?

Öncelikle, her koşulda müşterilerimizin yanında olan bir bankayız. Özellikle pandemi etkisinde geçen 2020 yılında da bunu yaşatmak oldukça önemliydi. Bu noktada aldığımız önlemler ve müşterilerimize sağladığımız destekle bir kez daha müşterilerimizin takdirini kazandık. En temelinde amacımız, müşterilerimizin güvenilir ortağı olmak. Müşterilerimizin doğru finansal kararları almaları yönünde çözüm ve öneriler sunuyoruz. İşlerini sürdürülebilir şekilde büyütmelerine destek oluyoruz. 

Müşterilerimizle iletişimimizde ‘şeffaf, açık ve sorumlu’yuz, bizim vazgeçilmez prensiplerimizden biri. Çalışanlarımız hiç şüphesiz müşterilerimizin bizden duyduğu memnuniyette en kilit rolü oynuyor. Sorumlu, çözüm odaklı ve güler yüzlü bankacılar olarak müşterilerimize, onların beklentilerini aşan bir deneyim yaşatıyorlar. Müşteri deneyimindeki tutarlı performansımızın altında yatan en önemli konulardan biri de, müşterilerimizin bizden duyduğu memnuniyeti ölçümlememiz ve bu konuda kendimize net hedefler koymamız.

KÖMÜRE KREDİ YOK!

Sürdürülebilirlik konusuna yaklaşımınız nasıl? Bu konudaki özel projeleriniz, hedefleriniz neler?

Sürdürülebilirlik bizim temel stratejik önceliklerimizden biri. Bu konuda kendimize çok net, ölçülebilir hedefler koyduk. Bireyselden, KOBİ’ye, ticariden kurumsala tüm iş kollarımızın sürdürülebilir finansman konusunda ayrı ayrı hedefleri var. Hangi sektörleri finanse etmeyeceğimizi de çok net belirledik. 2014 yılından beri proje finansmanı kapsamında enerji sektöründe yalnızca yenilenebilir enerji projelerini finanse ediyoruz.  Karbon salınımını artıran, çevreyi kirleten projeleri desteklemeyeceğiz. Mevcut portföyümüzdeki kömür santrallerine ilişkin riskimizi 2040 yılına kadar sıfırlayacağız ve bu sektörden çıkacağız. Kömür santralleriyle ilgili kesinlikle yeni yatırımları finanse etmeyeceğiz. Altyapısı müsait şube ve binalarımızda yenilenebilir enerji tüketimine geçtik. Banka araçlarımızı hibrit’e çevirdik. Enerji verimliliği alanındaki çok yönlü uygulamalarımızla 2020 yılında karbon nötr banka olduk. 2035 yılı için verdiğimiz taahhüdümüzü şimdiden gerçekleştirdik.

KADIN ÇALIŞAN ORANIMIZ YÜZDE 56 KADIN GİRİŞİMCİ ÖNCELİKLİ

Kadınlar, gençler ve girişimcilere yönelik özel projeleriniz var mı? 

Kadın girişimcileri ayrı bir segment olarak ele alan ve kadın girişimcilere özel destek sağlayan ilk özel bankayız. Bu yıl Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması’nın 14.’sünü yaptık. Bu yarışmada 14 yılda 40 bine ulaşan başvuru aldık. Bu kapsamda sağladığımız finansman desteği bugün itibarıyla 9.3 milyar TL. Yasal düzenleyicilerin de vergisel kolaylıklar sağlamasının bizi ülke olarak daha ileriye taşıyacağını düşünüyoruz. Biz bu konuyu ilgili mercilerle de uygun platformlarda paylaşmayı planlıyoruz.

Gururla söylüyorum ki; bankamız bünyesindeki toplam kadın çalışan oranı yüzde 56, üst yönetimdeki kadın yönetici oranımız da yazde 40’a ulaştı. Daha da yukarısını hedefliyoruz. Toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda yürüttüğümüz çalışmalarla 5 yıldır Bloomberg Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Endeksi’nde yer alıyoruz.