GABORAS: İcralık gayrimenkuller serbest borsada işlem görmeli

Gayrimenkul Borsası AŞ (GABORAS) Üst Yöneticisi (CEO) Kurtuluş Altun, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bankaların elindeki gayrimenkul sayısının her geçen gün arttığını kaydederek, bu gayrimenkullerin genelde değerinin altında satıldığını söyledi.

Bugün bankalarca satışa çıkarılan icralık gayrimenkulün 20 bini aştığının tahmin edildiğini dile getiren Altun, 25 bankanın sadece kendi internet sitelerinden satışa çıkardığı gayrimenkul sayısının 11 bin 913 olduğunu, diğer internet siteleriyle birlikte sayının 25 bin adede dayandığını anlattı.

Altun, bankalara emanet edilen teminat varlıklarının, geri dönmeyen kredilerden etkilenerek işlem görmeye başlamasının ve ilamlı, ilamsız ya da takipli işlemlerin yaygınlık kazanmasının her kesim için sıkıntı verici olduğunu bildirdi.

Geçen yıl sayısı 30 milyonu aşan genel icra takip dosyalarının 2020'de 40 milyona varabileceğinden korkulduğunu aktaran Altun, bu dosyaların etkilediği teminat varlıklarının sayı ve değer bakımından tam olarak bilinemediğini ifade etti.

Altun, geri dönmeyen kredilerden etkilenen sektörlere bağlı teminatların büyüklüğünün esas konuyu teşkil ettiğini belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Çok küçük bir etki bile bu teminat varlığını değersizleştirebiliyor. Bankaların faiz ve masrafları yüksek tutması ve gayrimenkullerin değerinin altında satılması ciddi sorun oluşturuyor. Asıl borçla teminat değerleri arasındaki farkın giderek açılmasından şikayet ediliyor. Gayrimenkulün esas değerinin yüzde 50'sinden daha aşağı rakamlara satılamayacağı belirtiliyor ancak belirlenen değerlerin mevcut değerleme sisteminde gerçek değeri yakalayamadığı, aşağıda kaldığı biliniyor."

"BANKA İLE BORÇLU UZLAŞABİLMELİ"
GABORAS Üst Yöneticisi Altun, düşük fiyat nedeniyle gayrimenkul satışından elde edilen gelirin kredilerin çok gerisinde kalabildiğini söyledi.
Bu durumun her iki taraf için de en istenmeyen şey olduğunu dile getiren Altun, "Kadim kültürümüzün 'ahlı maldan' uzak durmayı öne çıkarması çok köklü, piyasa yapıcı bir özellik. Toplumumuzun bu tavrı sürdürmesi, değerlerin haraç mezat satışını baskılar ve aşırı değer kayıplarına engel olur." diye konuştu.

Altun, bankaların, alacaklarını bazen çok düşük bedellerle varlık şirketlerine aktarabildiğini kaydederek, bu oranın yüzde 85'leri bulabildiğini vurguladı. Bu işlemin doğrudan borçluya yapılamadığını aktaran Altun, "Bankalara borçlu lehine indirimli uzlaşılı tasfiye yetkisi verilmelidir. GABORAS uzlaşıda
teknolojisiyle milyonlarca teminata yardımcı olabilecek düzeydedir." ifadelerini kullandı.

"BANKA FAİZLERDE İNDİRİM YAPMALI, İCRALIK GAYRİMENKULLER DEĞERİNDE SATILMALI"
Altun, GABORAS'ın, taraflar arasında olması gereken "yasallık ve helallik" uzlaşısında rol almaya ve her türlü teknolojik yardımı yapmaya hazır olduğunu belirterek, şu açıklamalarda bulundu:

"Burada helalleşmek ve hakkaniyet esas olmalıdır. Teminatın değerinde işlem görmesi ve borç tasfiyesinde uzlaşılması halinde borçlar çok kısa zamanda ödenebilir. Bunun için gazete ilanları yerine teminatlar borsalaşma sistematiği içinde karşılıklı uzlaşıyla isimsiz işlem görebilmelidir. Nitekim bu yöntem pratikte uygulanabilmektedir."

Altun, 11. Kalkınma Planı'nda icradaki işlemlerin değerinde işlem görmesinin esas alındığını, ancak henüz düzenlemenin yürürlüğe girmediğini söyledi ve sözlerini şöyle tamamladı:

"İcralık gayrimenkuller mezatlarda değil serbest borsada, GABORAS'ta, işlem görmelidir. Bu vesileyle değerinde satılarak borçlunun yükü bir nebze hafifletilmelidir. Bunun için önce ciddi oranda faiz ve masraf indirimine gidilmelidir. Bunca dosya kendi haline bırakılmamalı, tarafları helallik-yasallık çizgisinde uzlaştırmak esas olmalıdır."