Fruko, 'yanlışlıkla' bildirimde bulundu devler ligine 167’nci sıradan girdi
Güncelleme Tarihi:
Ceyhun KUBURLU
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 28, 2010 00:00
Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2009 listesine 167’nci sıradan giren Fruko, tarihinde ilk defa İSO’ya 'yanlışlıkla' bildirimde bulundu. Fruko’da bildirimi kimin yaptığı bilinmezken, yöneticiler listede kendi şirketlerini görerek büyük bir şaşkınlık yaşadı. Böylece 2002 yılında Fruko'yu satın alan Pepsi'nin tüm dünyada şirketlerinin finansal bilgilerini kamuoyuna paylaşmama prensibi de son bulmuş oldu.
İSTANBUL Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasının sonuçları Fruko Meşrubat Sanayi yöneticileri için sürpriz oldu. Daha önceki yıllarda İSO’ya 500 dev listesi için bildirimde bulunmayı tercih etmeyen Fruko yönetimi dün sabah açıklanan listede kendi isimlerini 167’nci sırada gördü. Bu yıl listeye hızlı bir şekilde giriş yapan Fruko’nun 2009 yılı net satış rakamları 291.3 milyon lirayı buldu.
PepsiCo’ya satıldı
1966 yılında kurulan Fruko Meşrubat Sanayi 2002 yılında PepsiCo’ya satıldı. Fruko’yu 100 milyon dolara alan PepsiCo’nun tüm dünyada, ülke ve şirket bazında finansal rakamları kamuoyuna açıklaması yasak. Fruko’nun 2009 yılı ihracatı, 3 milyon 400 bin dolar olarak açıklanırken, dönem kârı da 7.3 milyon lira olarak hesaplandı. Fruko Meşrubat tarihinde ilk defa finansal sonuçlarını da paylaşmış oldu.
Et Balık zararda
2009’da 500 dev listesine giren Et Balık Kurumu Genel Müdürlüğü de sıralamada 239’uncu oldu. Listeye ilk defa giren şirket, 204.9 milyon liralık net satış rakamına ulaşsa da 2009 döneminde zarar yazdı. Et fiyatlarının yükselişi ve ithal et gibi konularla son dönemde gündeme gelen Et Balık Kurumu 2009 yılında 28 milyon lira zarar yazdı.
Halk Ekmek düştü
2008 yılında “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” listesine giren İstanbul Halk Ekmek Un ve Unlu Mad. Gıda San. A.Ş ise 2009’da 23 sıra geriledi. Ekonomik kriz döneminde listeye önemli bir giriş yapan şirket 2008’de yer aldığı 397’nci sırayı koruyamadı. 2009 listesine 420’nci olan şirketin net satış rakamı da 118.3 milyon lira oldu.
2009’da birinci lige çıkan şirketler arasında ise gıda sektöründe faaliyet gösterenler dikkat çekiyor. Listeye ilk defa giren gıda şirketleri arasında, Doğa Organik Gıda, Tiryaki Agro Gıda, Et ve Balık Kurumu ve Unipro Gıda öne çıkıyor.
Tüpraş liderliği kaptırmadı, Koç 13 şirketiyle yer aldı
İSO 500 listesinde 13 şirketiyle yer alan Koç Topluluğu’nun, 5 şirketi ilk 10 içerisinde yer aldı. Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşu Tüpraş’ın da bünyesinde yer aldığı Koç, Arçelik (4), Tofaş (5), Ford Otomotiv (6) ve Aygaz (8) ile de ilk 10 arasında yer aldı. Koç’un listeye giren diğer şirketleri ise sırasıyla Tat (69), Mogaz (76), Türk Traktör (84), Arçelik-LG (127), Otokar (134), Entek Elektrik (146), Demir Export (313) ve RMK Marine (319) oldu.
Listede 10 şirketiyle yer alan Sabancı Holding, 21’inci sıradan Philsa ile listeye girebildi. Philsa’nın (21) ardından Brisa (49), çimento şirketleri Akçansa (55) ve Çimsa (74) ilk 100 içerisinde yer aldı. Sabancı’nın listede yer alan diğer şirketleri ise, Enerjisa (101), Temsa (123), Kordsa (135), Advansa (136), Olmuksa (227) ve Yünsa (381) oldu.
Boydak Holding ise listede İstikbal (173), Boytaş (78), HES Kablo (83), Merkez Çelik (118), Boyteks (285), Boyçelik (306) ve Form Sünger (480) markaları ile yer aldı.
Hürriyet devler liginde 106’ncı sırada yer aldı
HÜRRİYET Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş., “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” listesinde 106’ncı sırada yer aldı. Hürriyet, 2009’da gerçekleştirdiği 464.3 milyon TL’lik üretimden satış cirosuyla, kağıt, kağıt ürünleri ve basım sanayi sektöründe de liderliğini korudu. Bu sektörde, özellikle gazetecilik matbaacılık alanında faaliyet gösteren şirketlerden Doğan Gazetecilik A.Ş. 287.2 milyon liralık ciroyla 2’nci oldu.
331 bin kişi işini kaybetti
TANIL Küçük, global krizin dünyada olduğu gibi Türkiye’de de mali sektörü vurması beklenirken, asıl etkinin reel sektör üzerinde hissedildiğini belirterek şunları söyledi: “Krizin neden olduğu belirsizlik tüketici güvenini azaltırken, iç ve dış talep daralması ile birlikte zaten uzun süredir rekabet gücü konusunda ciddi sıkıntıları olan saneyimiz zor duruma düştü. Sanayi üretimi ve istihdamında büyük kayıplar ortaya çıktı. Sanayi üretimi 2008 Ağustos’undan 2009 Ekimine kadar 14 ay boyunca aralıksız küçüldü. 2009’un tamamında imalat sanayi katma değei yüzde 7.2 oranında küçüldü. 331 bin kişilik iş kaybı oldu.”
Kâr artınca adını vermek istemeyen şirket 23’e çıktı
2008’de ilk 500 şirket arasında 17 tanesi adını vermezken bu yıl 23 şirket adının açıklanmasını istemedi. Tanıl Küçük bu konuda şunları söyledi: “Biz adını vermeyen şirketlerin sayısının azalmasını diliyoruz. Ancak bu yıl karlılıktaki artışın adını vermek istemeyen şirket sayısının artışında etkili oludğunu düşünüyoruz. Şirketlerin karı arttıkça isim vermek istemiyorlar. Krizli yıllarda bu hep böyle oluyor. Oysa kar açıklamaktan korkulmamalı, kar demek yatırım demek, istihdam demek.”
2010’da sanayinin istihdamı artacak
KÂRLILIKTAKİ artışa karşın, 500 büyük şirketin işçi çıkarmanın önüne geçemediğini belirten Tanıl Küçük, “2010 yılında sanayideki istihdamda bir artış olacağını öngörüyoruz. Fakat, sanayinin istihdamda tek başına çözüm olmasını beklemek gerçekçi değil. Bu sonuçlar sanayi kuruluşlarının krizde üzerine düşeni yaptığını, bundan sonraki süreçte ekonomi yönetiminin sanayiciye dünyada rekabet edeceği bir ortam oluşturması gerektiğini gösteriyor” diye konuştu.
Yabancı sermaye öne çıktı
İSO 500’de 2005 yılında 136, 2006’da 140, 2007 143 ve 2008’de 148 olan yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı 2009’da 153’e yükseldi. 2009’da yüzde 100 yabancı sermayeli şirket sayısı 44 ile geçen yıla göre değişmezken, yüzde 50’den fazlası yabancı sermaye paylı kuruluş sayısı 49’dan 47’ye geriledi. İlk 50’deki yabancı sermaye paylı şirket 2008’de 18 iken, 2009’da 20’ye yükseldi.
5 şirket Fortune 500’de
RAPORDA, İSO 500 ile ABD Fortune 500 sıralaması karşılaştırıldığında, 2009 yılında 5 kuruluşun ABD Fortune sıralamasına girebilecekleri görülüyor. 2009 yılında İSO 500’de ilk sırada yer alan TÜPRAŞ’ın, Fortune 500’de 196’ıncı sıraya, ikinci sıradaki Petrol Ofisi’nin 266’ncı sıraya, 5’inci sıradaki EÜAŞ’nin 491.sıraya girebildikleri belirlendi.
PepsiCo’ya satıldı
1966 yılında kurulan Fruko Meşrubat Sanayi 2002 yılında PepsiCo’ya satıldı. Fruko’yu 100 milyon dolara alan PepsiCo’nun tüm dünyada, ülke ve şirket bazında finansal rakamları kamuoyuna açıklaması yasak. Fruko’nun 2009 yılı ihracatı, 3 milyon 400 bin dolar olarak açıklanırken, dönem kârı da 7.3 milyon lira olarak hesaplandı. Fruko Meşrubat tarihinde ilk defa finansal sonuçlarını da paylaşmış oldu.
Et Balık zararda
2009’da 500 dev listesine giren Et Balık Kurumu Genel Müdürlüğü de sıralamada 239’uncu oldu. Listeye ilk defa giren şirket, 204.9 milyon liralık net satış rakamına ulaşsa da 2009 döneminde zarar yazdı. Et fiyatlarının yükselişi ve ithal et gibi konularla son dönemde gündeme gelen Et Balık Kurumu 2009 yılında 28 milyon lira zarar yazdı.
Halk Ekmek düştü
2008 yılında “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” listesine giren İstanbul Halk Ekmek Un ve Unlu Mad. Gıda San. A.Ş ise 2009’da 23 sıra geriledi. Ekonomik kriz döneminde listeye önemli bir giriş yapan şirket 2008’de yer aldığı 397’nci sırayı koruyamadı. 2009 listesine 420’nci olan şirketin net satış rakamı da 118.3 milyon lira oldu.
2009’da birinci lige çıkan şirketler arasında ise gıda sektöründe faaliyet gösterenler dikkat çekiyor. Listeye ilk defa giren gıda şirketleri arasında, Doğa Organik Gıda, Tiryaki Agro Gıda, Et ve Balık Kurumu ve Unipro Gıda öne çıkıyor.
Tüpraş liderliği kaptırmadı, Koç 13 şirketiyle yer aldı
İSO 500 listesinde 13 şirketiyle yer alan Koç Topluluğu’nun, 5 şirketi ilk 10 içerisinde yer aldı. Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşu Tüpraş’ın da bünyesinde yer aldığı Koç, Arçelik (4), Tofaş (5), Ford Otomotiv (6) ve Aygaz (8) ile de ilk 10 arasında yer aldı. Koç’un listeye giren diğer şirketleri ise sırasıyla Tat (69), Mogaz (76), Türk Traktör (84), Arçelik-LG (127), Otokar (134), Entek Elektrik (146), Demir Export (313) ve RMK Marine (319) oldu.
Listede 10 şirketiyle yer alan Sabancı Holding, 21’inci sıradan Philsa ile listeye girebildi. Philsa’nın (21) ardından Brisa (49), çimento şirketleri Akçansa (55) ve Çimsa (74) ilk 100 içerisinde yer aldı. Sabancı’nın listede yer alan diğer şirketleri ise, Enerjisa (101), Temsa (123), Kordsa (135), Advansa (136), Olmuksa (227) ve Yünsa (381) oldu.
Boydak Holding ise listede İstikbal (173), Boytaş (78), HES Kablo (83), Merkez Çelik (118), Boyteks (285), Boyçelik (306) ve Form Sünger (480) markaları ile yer aldı.
Hürriyet devler liginde 106’ncı sırada yer aldı
HÜRRİYET Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş., “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” listesinde 106’ncı sırada yer aldı. Hürriyet, 2009’da gerçekleştirdiği 464.3 milyon TL’lik üretimden satış cirosuyla, kağıt, kağıt ürünleri ve basım sanayi sektöründe de liderliğini korudu. Bu sektörde, özellikle gazetecilik matbaacılık alanında faaliyet gösteren şirketlerden Doğan Gazetecilik A.Ş. 287.2 milyon liralık ciroyla 2’nci oldu.
331 bin kişi işini kaybetti
TANIL Küçük, global krizin dünyada olduğu gibi Türkiye’de de mali sektörü vurması beklenirken, asıl etkinin reel sektör üzerinde hissedildiğini belirterek şunları söyledi: “Krizin neden olduğu belirsizlik tüketici güvenini azaltırken, iç ve dış talep daralması ile birlikte zaten uzun süredir rekabet gücü konusunda ciddi sıkıntıları olan saneyimiz zor duruma düştü. Sanayi üretimi ve istihdamında büyük kayıplar ortaya çıktı. Sanayi üretimi 2008 Ağustos’undan 2009 Ekimine kadar 14 ay boyunca aralıksız küçüldü. 2009’un tamamında imalat sanayi katma değei yüzde 7.2 oranında küçüldü. 331 bin kişilik iş kaybı oldu.”
Kâr artınca adını vermek istemeyen şirket 23’e çıktı
2008’de ilk 500 şirket arasında 17 tanesi adını vermezken bu yıl 23 şirket adının açıklanmasını istemedi. Tanıl Küçük bu konuda şunları söyledi: “Biz adını vermeyen şirketlerin sayısının azalmasını diliyoruz. Ancak bu yıl karlılıktaki artışın adını vermek istemeyen şirket sayısının artışında etkili oludğunu düşünüyoruz. Şirketlerin karı arttıkça isim vermek istemiyorlar. Krizli yıllarda bu hep böyle oluyor. Oysa kar açıklamaktan korkulmamalı, kar demek yatırım demek, istihdam demek.”
2010’da sanayinin istihdamı artacak
KÂRLILIKTAKİ artışa karşın, 500 büyük şirketin işçi çıkarmanın önüne geçemediğini belirten Tanıl Küçük, “2010 yılında sanayideki istihdamda bir artış olacağını öngörüyoruz. Fakat, sanayinin istihdamda tek başına çözüm olmasını beklemek gerçekçi değil. Bu sonuçlar sanayi kuruluşlarının krizde üzerine düşeni yaptığını, bundan sonraki süreçte ekonomi yönetiminin sanayiciye dünyada rekabet edeceği bir ortam oluşturması gerektiğini gösteriyor” diye konuştu.
Yabancı sermaye öne çıktı
İSO 500’de 2005 yılında 136, 2006’da 140, 2007 143 ve 2008’de 148 olan yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı 2009’da 153’e yükseldi. 2009’da yüzde 100 yabancı sermayeli şirket sayısı 44 ile geçen yıla göre değişmezken, yüzde 50’den fazlası yabancı sermaye paylı kuruluş sayısı 49’dan 47’ye geriledi. İlk 50’deki yabancı sermaye paylı şirket 2008’de 18 iken, 2009’da 20’ye yükseldi.
5 şirket Fortune 500’de
RAPORDA, İSO 500 ile ABD Fortune 500 sıralaması karşılaştırıldığında, 2009 yılında 5 kuruluşun ABD Fortune sıralamasına girebilecekleri görülüyor. 2009 yılında İSO 500’de ilk sırada yer alan TÜPRAŞ’ın, Fortune 500’de 196’ıncı sıraya, ikinci sıradaki Petrol Ofisi’nin 266’ncı sıraya, 5’inci sıradaki EÜAŞ’nin 491.sıraya girebildikleri belirlendi.