Fosil yakıta ‘U’ dönüşü

Avrupa Parlamento’su iki hafta önce Avrupa Birliği (AB) komisyonunun önerisini oy çokluğuyla kabul ederek, 2035 yılından itibaren benzinli ve dizel araçların satışına yasak getirdi. Kararın ardından otomotiv sanayisi güçlü olan ülkelerden arka arkaya çatlak sesler gelmeye başladı. Bu kapsamda, ilk olarak Almanya hükümeti, 2035’te fosil yakıta veda etme planının ‘yanlış’ olduğunu ifade etti. Almanya’nın bu çıkışı dünya çapında ses getirmeye devam ederken, benzer bir hazırlığın Bulgaristan, İtalya, Portekiz, Slovakya ve Romanya tarafından da yapıldığı ortaya çıktı. Söz konusu ülkeler, benzinli ve dizel araçların satış yasağının 5 yıl daha ertelenmesini yani 2040’tan itibaren geçerli olmasını teklif etmeye hazırlanıyor. Bu arada Türkiye de 2040 yılına kadar fosil yakıtlı araçları terk etme sözü vermişti.

‘KABUL ETMEYECEĞİZ’

Hafta içinde Avrupa Parlamento'sunun aldığı karara karşı verilen en net yanıt Almanya Maliye Bakanı Christian Lindner’den geldi. Kararın yanlış olduğunu savunan Lindner, Alman hükümetinin bu kararı kabul etmeyeceğini söyledi. Lindner ayrıca, Almanya’nın elektrikli araçlar için hâlâ lider bir pazar olmaya devam edeceğini de sözlerine ekledi. Lindner, konuşmasında Rusya-Ukrayna savaşının enerji fiyatları ve hammaddelerde keskin artışın yol açtığı, yüksek enflasyonun ekonomik temellere zarar verdiğini de dile getirdi. Almanya otomotiv sektörü, ülkenin gayrisafi yurtiçi hasılasının yüzde 5’ini oluşturuyor. Ülkede istihdamın yüzde 3’ü otomotiv sektöründen sağlanıyor.

5 ÜLKE 2040’I TEKLİF EDECEK

Almanya’nın çıkışının ardından 5 Avrupa ülkesi daha 2035 yılında benzinli ve dizel araç satışının yasaklanmasına karşı harekete geçti. Bulgaristan, İtalya, Portekiz, Slovakya ve Romanya’nın ortak bir bildiriyle parlamentonun mevcut kararını değiştirmesini, son tarihin 5 yıl daha ertelemesini talep edeceği ortaya çıktı. 5 ülkenin üzerinde anlaştığı bildirinin içeriğinde, 2035 yılına kadar otomobillerin atmosfere saldığı karbondioksitlerde yüzde 90’lık azalma ve 2040 yılına kadar fosil yakıta sahip yeni araçların satışının yasaklanmasına yönelik bir teklif olduğu da belirtiliyor. Aynı bildiride, hafif ticari araçlarda ise talep 2035 yılında karbon emisyonlarının yüzde 80 azaltılması yönünde. Ayrıca, bildiride ülkelerin 2035’e kadar şarj altyapılarının genişletilmesi ihtiyacına atıfta bulunularak, “Yeterli ve özel geçiş dönemlerinin oluşturulması gerekiyor” ifadesini kullandığı da ileri sürülüyor.

Geçen yıl İskoçya’nın Glasgow kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 26. Taraflar Konferansı’nda (COP26) Türkiye de bu yönde bir mutabakata imza atmıştı. 33 ülke, 40 şehir, 11 araç üreticisi ve filo sahibi 27 kuruluşun imzaladığı mutabakat, en geç 2040’a kadar benzinli ve dizel motorlu araçların sıfır emisyonlu araçlarla değiştirilmesini öngörüyordu.

‘ELEKTRİKLİ ARAÇLAR PAHALI TÜKETİCİ ZOR DURUMDA KALIR’

Konunun Alman Bakan Lindner’in çıkışından önce Türkiye’deki otomotiv tedarik sanayicilerinin çatı kuruluşu TAYSAD’ın da üyesi olduğu CLEPA’da (Avrupa Otomotiv Tedarikçileri Birliği) gündeme geldiğini belirten TAYSAD Başkanı Albert Saydam, “CLEPA üyeleri tam destekle 2035 kararının karşısında olduğunu ifade etti. Genel görüş bu geçişin bir dayatma olarak sunulmaması yönündeydi” dedi. Otomotivde elektrikli dönüşümün geri dönülemez bir süreç olduğunun altını çizen Saydam, geçisin bir dayatma olarak sunulmasının zararlı sonuçlara yol açabileceğini şu sözlerle anlattı: “Elektrikli araçlar devlet teşvikleri olmadan fosil yakıtlara göre hâlâ çok pahalı. Bataryalar yeterince ucuzlamadan, yeni nesil araçlar için gerekli hammadde temini kolaylaşmadan bir geçişi dayatma tüketicileri de zor durumda bırakır. Bu süreç bir dayatma olmamalı, karşılıklı görüşle alınarak ortak paydada buluşulmalı.”