Fondaki bankalar küçüldü

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından bugün yayımlanan Bankacılık Sektörü Reformu: Gelişme Raporu'nda, 31 Temmuz tarihi itibarıyla bankacılık sektöründe yaşanan gelişmeler ile takvimebağlı eylem planının ayrıntılarına yer verildi.

Rapora göre, bankacılık sektörü reformu çerçevesinde, önemli adımlar atılırken, sistemin sağlıklı bir yapıya kavuşturulabilmesini teminen çeşitli önlemler alındı. 

KAMU BANKALARININ YENÄ°DEN YAPILANDIRILMASI

Türkiye Emlak Bankası'nın bankacılık yapma ve mevduat kabul etme lisansı, 9 Temmuz tarihinde kaldırılarak, bankanın tüm aktif ve pasifleri Ziraat Bankası'na devredildi. Ziraat Bankası'nın sermayesi, transfer edilen aktifleri karşılamak üzere yeterli düzeyde artırıldı.

Kamu bankalarının kar/zararlarını, likiditesini ve faiz oranı marjlarını izlemek için bir izleme programı oluşturuldu. 

Kamu bankalarının denetimi, bağımsız denetim kuruluşlarınca tamamlanarak ve kamu bankalarının operasyonel yeniden yapılandırılmasını yönlendirmek üzere danışmanlar atandı.

Kamu bankalarının yeniden yapılandırılmasını kolaylaştıracak kapsamlı bir yasa çıkarıldı.

TMSF'DE BULUNAN BANKALAR

Rapor tarihi itibariyle TMSF yönetiminde 9 banka bulunuyor.20 Eylül 2001 tarihine kadar Demirbank'ın, hisse satış ve devir anlaşması üzerinde görüşmelerin yapılması için HSBC'nin teklifi kabul edildi.

TMSF yönetiminde bulunan beş banka (Egebank, Yurt Ticaret ve Kredi Bankası, T. Tütüncüler Bankası Yaşarbank, Bank Kapital, ve Ulusal Bank), Sümerbank ile birleştirilerek ilk geçiş bankası oluşturuldu. 

Sümerbank'ın hisselerinin, Oyak Grubu'na devredilmesiyle ilgili görüşmelerin baÅŸlatılmasına 31 Temmuz 2001 tarihinde karar verildi.ÂBu görüşmeler, 10 AÄŸustos 2001 tarihine kadar sonuçlandırılacak. 

TMSF yönetiminde bulunan üç banka (Etibank, Interbank ve EskişehirBankası) için herhangi bir teklif verilmediğinden, bu bankalar ikinci geçiş bankası olan Etibank çatısı altında birleştirildi.

İktisat Bankası'ın satış süreci ise Bankalar Yeminli Murakıpları'nın mali değerlendirmelerinin tamamlanmasını takiben başlatılacak. 

10 Temmuz 2001 tarihinde TMSF'ye devredilen beş bankanın (Milli Aydın Bankası (Tarişbank), Sitebank, Bayındırbank, Kentbank ve Ege Giyim Sanayicileri Bankası) çözüm stratejileri yıl sonuna kadar uygulamaya konulacak. Bunun yanı sıra iki yatırım bankasının (Atlas Yatırım Bankası ve Okan Yatırım Bankası) lisansları iptal edildi.

Öte yandan, TMSF yönetiminde bulunan bankalardan Bank Ekspres, 30 Haziran 2001 tarihinde yerli bir grup olan Tekfen Holding'e satıldı.

Türk Ticaret Bankası'nın, bankacılık yapma ve mevduat kabul etme lisansı ise 1 Temmuz 2001 tarihinde iptal edildi.

BDDK, TMSF bankalarının mevduat faizlerinin, özel bankaların uyguladıkları faiz oranlarına paralelliğini sağlamayı sürdürüyor.

TAHSİLAT DAİRESİ FAALİYETE GEÇTİ

TMSF'nin Tahsilat Dairesi Başkanlığı tamamiyle faaliyete geçmiş olup, ilgili birime daire başkanı dahil 70'in üzerinde eleman atandı.

Sümerbank, Bank Ekspres ve Türk Ticaret Bankası'nın, donuk kredilerinin büyük bölümü halihazırda Tahsilat Dairesi Başkanlığı'na devredildi. 

Fon, 30 Haziran 2001 tarihi itibariyle 276 milyon doları eski sahip ve onların sahip olduğu firmalardan ve 519 milyon doları da diğer sorunlu kredilerden olmak üzere toplam 795 milyon dolarlık tahsilat gerçekleştirdi.TMSF, fon bankalarının eski sahipleriyle borç ödeme planları yapılmasını destekliyor. Bu kapsamda, Fon, 27 Temmuz tarihinde, CeylanGrubu (TMSF yönetimi altında bulunan Bank Kapital'in eski sahibi) ve 24 Türk bankasıyla 520 milyon dolarlık borç geri ödeme anlaşmasını sonuçlandırdı. Bu bankalardan 8'i TMSF bankası, 4'ü kamu bankası ve 12'si de özel banka.

Fon'un yönetimi altında kalan diğer tüm bankaların çözüm stratejileri yıl sonuna kadar oluşturulacak. Mevduatın ve uygun aktiflerin başka bir bankaya devredilmesi ve gönüllü tasfiye uygulaması da dahil olmak üzere, tasfiye prosedürleri ile ilgili değişik yöntemler değerlendiriliyor.

Raporun özel bankacılık sektörünün güçlendirilmesi bölümüne göre, mali bünyeleri zayıf özel bankalarla, sermaye yeterliliği rasyolarının 2001 yılı sonu itibariyle yüzde 8'e yükseltilmesine yönelik planları içeren takvime bağlı taahhüt mektupları üzerinde anlaşmaya varıldı.  

Sermaye artırım planları kabul edilmemiş ya da edilmiş olsa bile işlerlik kazanamamış olan beş bankaya 10 Temmuz tarihinde müdahale edilerek Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) devredildi.  

Özel bankalar tarafından, 1.4 milyar dolar olarak taahhüt edilen sermaye artırımlarının 1.1 milyar doları, Temmuz ayı sonu itibariyle gerçekleşti.

TL MEVDUATIN CAZÄ°P HALE GETÄ°RÄ°LMESÄ°

Finansal aracılık maliyetlerinin düşürülmesi, TL mevduatların cazip hale getirilmesi ve uzun vadeli mevduatın teÅŸvik edilmesi ile ilgili önlemler 26 Temmuz tarihinde açıklandı.Â

Uzun vadeli mevduatı teşvik eden farklı stopaj oranları belirlendi. Merkez Bankası, bankaların kaynak maliyetlerini düşürmek amacıyla TL mevduatlar için ayrılan munzam karşılıklara piyasa oranları üzerinden faiz ödenmesi uygulamasına başlayacak.  

Diğer taraftan, gerçek kişilerin devlet tahvili ve hazine bonolarına yatırım yapmalarını özendirmek amacıyla bu araçlardan elde edilen reel faiz gelirleri ile ilgili beyanname verme sınırının yükseltilmesine karar verildi.  

Bankaların ve iştiraklerinin birleşmesini kolaylaştırmak üzere gerekli yasal düzenleme yapıldı. Kanun, kurumsal birleşme ve devirler için vergi teşvikleri getiriyor. Ayrıca, BDDK, bankaların birleşmesi ve devirleriyle ilgili genel prensipleri ve prosedürleri tanımlamak üzere 27 Haziran'da bir yönetmelik yayımlandı. Bu bağlamda, 26 Temmuz tarihinde, Osmanlı Bankası ile Birleşik Türk Körfez Bankası'nıbirleşmesi için izin verildi.  

Dolaylı krediler ve ayrılacak karşılıklarla ilgili olarak yapılan değişiklikle, düzenleyici çerçeve güçlendirildi. Bu düzenlemeyle özkaynak tanımı da yeniden yapıldı.  

Yeni yürürlüğe giren Bankalar Kanunu'nda kredi karşılıklarının kurumlar vergisinden indirim konusu yapılabilmesi hususu açıklığa kavuşturularak bu konudaki tereddütler giderildi.  

BORÇ TAKASI

Hazine'nin 15 Haziran'da gerçekleÅŸtirdiÄŸi gönüllü bir borç takası gerek büyüklük gerekse tasarım açısından baÅŸarıyla sonuçlandırıldı.Â

Takas sonucunda, 9 katrilyon 335 trilyon liralık (8 milyar dolar) iç borç dolar ve TL cinsinden tahvillerle değiştirildi. Bu yolla, 5,3 ay olan bono ve tahvillerin ortalama vadesi 37,2 aya çıkarıldı. 

Yapılan takas iÅŸlemi bankaların açık pozisyonlarını önemli ölçüde kapatmalarına yardımcı oldu. BankalarınÂaçık pozisyonlara iliÅŸkin düzenlemelere uyumu yakından takip ediliyor.

TÃœREV PÄ°YASASI

Sermaye Piyasası Kurulu, Ä°stanbul Menkul Kıymetler Borsasının çatısı altında bir vadeli iÅŸlemler piyasası kurulması amacıyla, gerekli yasal düzenlemeleri, 19 Temmuz 2001 tarihinde yaptı.Â

Böyle bir türev piyasasının kurulması Türk bankacılık sektörünün kendisini olası risklere karşı daha etkin bir şekilde koruyabilmesi açısından olumlu olacak. 

Reel sektörün ödeme kapasitesinin artırılması ile ilgili proje veplanlar Dünya Bankası, Hazine ve diğer kamu kuruluşları tarafından formüle ediliyor.  

Bunlar, bankacılık sektöründe problem yaratabilecek potansiyel bir donuk kredi oluÅŸumunu engelleyecek politika alternatifleri ile ilgili çalışmaları kapsıyor.  Â

UYGULAMA TAKVÄ°MÄ°

Raporda, bankacılık Sektörü yeniden yapılandırma programı uygulamatakvimi çerçevesinde bankaların mali ve operasyonel yeniden yapılandırılması için alınacak birlere de yer verildi.Â

Geçiş bankaları 31 Aralık 2001 tarihine kadar satılamadığı takdirde, mevcut bankalardan biri ile birleştirilmek veya tüm yükümlülükleri ödenmek ve geri kalan aktifleri TMSF Tahsilat Dairesi'ne transfer edilmek suretiyle tasviye edilecek.  

Özel bankalardan alınan taahhüt mektuplarında belirlenen performans kriterlerini yerine getirmeyen bankalara her türlü müeyyidezamanında ve kararlılıkla uygulanacak.  

Bankaların İç Denetim ve Risk Yönetim Sistemi oluşturma sürecinin izlenmesine 1 Ocak 2002'de işlerlik kazanması öngörüldü.  

Bağımsız denetim kuruluÅŸlarının kuruluÅŸ ve faaliyet esaslarının düzenlenmesi Eylül 2001 tarihine kadar gerçekleÅŸtirilecek.Â

Bankalar veya hakim ortakları tarafından kurulmuş olan off-shore bankaların sıkı denetim altına alınması için diğer ülkelerin denetim birimleri ile yapılacak anlaşmalar ile bankaların yurtdışı şubelerininde yerinde denetime tabi tutulması için diğer ülkelerin denetim birimleri ile yapılacak anlaşmalar tamamlanmak üzere.

YASAL VE KURUMSAL DÃœZENLEMELER

Banka mali tablolarında saydamlığın sağlanması ve işlemlerin mahiyetine uygun bir biçimde muhasebeleştirilmesinin temini için 1 Ocak 2002'de yürürlüğe girmek üzere Muhasebe Uygulama Yönetmeliği yayımlanacak.  

Zamanlaması 1 Ocak 2002 olarak belirlenen repo işlemlerinin bilanço içine alınması Muhasebe Uygulama Yönetmeliğe çerçevesinde düzenlenecek.  

Yine zamanlaması 1 Ocak 2002 olarak belirlenen finansal araçların değerlemesine, sınıflandırılmasına ve riske karşı koruma amaçlı finansal işlemlere ilişkin esasları içeren 39 nolu standart da dahil olmak üzere uluslararası muhasebe standartlarının temel ilkelerinin benimsenmesi Muhabese Uygulama Yönetmeliği çerçevesinde düzenlenecek.