Fiyatlardan önce piyasalar dondu

Hükümetin altı ay boyunca KİT ürünlerine zam yapmayacağını açıklaması piyasaları vurdu. Yılbaşından itibaren fiyatların altı ay boyunca artmayacağı beklentisiyle başta tekstil ve gıda olmak üzere pek çok sektörde satışlar durma noktasına geldi.

Hükümetin altı ay başta akaryakıt olmak üzere KİT ürünlerine zam yapmayacağını açıklamasından sonra, piyasalar donma noktasına geldi. Uzun süredir tekstil-konfeksiyon sektöründe yaşanan durgunluk, gıda, gayrımenkul gibi sektörlere de yansıdı. Piyasalarda talebin, ‘‘fiyatlar donacak’’, ‘‘devalüasyon yapılacak’’ gibi spekülasyonlar nedeniyle döviz ve faize yöneldiği belirtiliyor.

Gıda toptancısı Mehmet Reis, bakliyat, şarküteri, temizlik maddeleri gibi ürünlere olan talebin azaldığını söyledi. Reis, hükümetin başarısının döviz artışı beklentisinin kırılmasına bağlı olduğunu söyledi. Reis şöyle devam etti: ‘‘KİT ürünlerine zam yapılmayacağı beklentisi, toptancıyı da gerektiğinden fazla mal alıp üzerine kısa sürede zam yapma düşüncesinden caydırdı. Arzda bir daralma yok. Herkes ihtiyacı kadar alıyor. En önemli sorun kurda anormal artış beklentisi. Bu beklentinin kırılması gerekiyor ki fiyatlar normal seyrine girsin.’’

MAL YERİNE DÖVİZ

Kumaş ve iplik piysasının nabzının attığı Sultanhamam'da ise piyasa durma noktasına geldi. İstanbul Ticaret Odası (İTO) Dokumacılar Meslek Komitesi Başkanı Selami Kuruoğlu, Sultanhamam'da da durgunluk yaşandığını belirterek şunları söyledi:

‘‘Bu resesyon belirtisi. Fiyat dondurmanın arkasından vergi yasasının gündeme gelmesi, mala olan talebi dövize yöneltti. Buna paralel olarak zaten sektörde talep daralması vardı. Talep olmadığı için durgunluk var, kimse uzun vadeli çek bile vermek istemiyor.’’

Beyaz eşya ve elektronik piyasasında ise firmaların yılbaşı kampanyaları nedeniyle yaşanan rekabetten dolayı fiyat artmıyor. Bazı firmaların, ‘fiyatları biz de dondurduk’ şeklindeki kampanyaları fiyat artışlarını frenledi.

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Elektronik Sanayi Meslek Komitesi Başkanı Eyüp Karadayı, kampanyalar ve yılbaşından sonra vergi artışı beklentisiyle talebin canlı olduğunu belirterek, ‘‘Ancak, kur artışının gerektirdiği fiyat artışları yapılıyor. Bunun ötesinde rekabetten dolayı fiyatlar artmıyor’’ dedi.

İTO ENDİŞELİ

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Mehmet Yıldırım ise tekstilde yaşanan sıkıntının diğer sektörlerde de durgunluk olarak yansıdığını söyledi. Yıldırım, şöyle devam etti: ‘‘Ekonomi yönetiminin açıklamaları para akışının maldan döviz ve faize yönelmesine neden oldu. Faizlerin yüksekliği gayri menkul piyasasının da cazibesini azalttı. Fiyat dondurma söylentisi bunların üzerine tuz biber ekti. Türkiye'de serbest piyasa ekonomisi var. Bir işadamı komşusu makul fiyattan satış yaparken, çok yüksek fiyatla satamaz. O zaman ayakta duramaz.’’