Fed'in sürpriz faiz tahminiyle dolar yükseldi altın çakıldı
Güncelleme Tarihi:
Amerikan Merkez Bankası (Fed) Eylül ayı toplantısında 2015 ABD politika faiz tahminini yükselterek şaşırttı. Piyasalar toplantı açıklama metninde faiz artırımı zamanlaması için "kayda değer zaman sonra" ifadesinin kalmasını bekliyordu. Bu beklenti gerçekleşse de Fed'in 2015 yılsonu politika faiz tahminini artırması sonucu dolar 2.22 TL'yi geçti. Ardından Fed Başkanı Janet Yellen'in konuşmasıyla sakinleşen dolar, sabah saatlerinde piyasanın açılmasıyla tekrar 2.22 TL'nin üzerine çıktı ve 2.2290 TL'yi gördü. Dolar saat 10.05 itibariyle 2.2210 TL seviyesinde bulunuyor. Borsa da Fed kararlarının ardından sert satışlara sahne oluyor. Borsa 78 bin 100 puana kadar geriledi. Fed kararı altın fiyatlarını da vurdu. Altının onsu 1234 dolardan 1216 dolara kadar gerileyerek 8.5 ayın en düşük seviyesine indi.
Amerikan Merkez Bankası (FED) Eylül ayı Açık Piyasa Komitesi toplantısını gerçekleştirdi. Toplantı açıklama metninde merak edilen Amerikan faizlerinin artışı için Fed'in "kayda değer zaman" (considerable time) ifadesini değiştirip değiştirmeyeceğiydi. Fed Eylül ayı toplantı açıklamasında da bu ifadeyi değiştirmedi. Fed tahvil alımı 10 milyar dolar daha indirerek aylık 15 milyar dolara çekti. Fed Ekim ayında tahvil alım programına son noktayı koyacak.
FAİZ TAHMİNİNİ YÜKSELTTİ
Ancak piyasaları mutlu edecek "kayda değer zaman" ifadesi açıklamada kalsa da Fed açıklamasının ardından dolar yükselirken ABD borsalarında ise satış geldi. Bu satışa ise Fed'in gelecek yıl ekonomik tahminleri yol açtı. Fed 2015 yılı sonu ABD politika faizini yüzde 1,12'den 1,375'e çıkardı.
Ayrıca Fed toplantısında bazı üyelerin faiz artırımı için "uzun zaman" gerektiği ifadesinin çıkarılması, faizin daha erken artması gerektiği görüldü. Bu kampın başını Dallas Fed Başkanı Richard Fischer ve Philadelphia Fed başkanı Charles Plosser çekti.
ALTIN BU YILIN BAŞINDAN BU YANA EN DÜŞÜK SEVİYEDE
Altın fiyatları da Fed kararları ve açıklamaların ardından dolara olan talebin artması ve ABD tahvil faizlerindeki yükselişten olumlu etkilendi. Altın fiyatları bu sabah ons başına 1216 dolara kadar düştü. Bu seviye Ocak 2014’tan beri en düşük seviye olarak kaydedildi. Böylece altın 8.5 ayın en düşük seviyesini görmüş oldu.
DOLAR 2,22 TL'NİN ÜZERİNİ GÖRDÜ
Açıklamanın ardından ABD 10 yıllık tahvilleri yüzde 2,60'ı geçerken dolar da 2 kuruşa yakın yükselerek 2,2050 TL'den 2,2202 TL'ye çıktı. Daha sonra sakinleşen dolar sabah piyasalar açıldığında ise yeniden yönünü yukarı çevirdi ve 2.2230 TL'ye kadar çıktı.
Piyasa uzmanları faiz artırımı zamanlamasına odaklanırken "uzun zaman" ifadesinin kalmasının doları düşüreceğini düşünüyordu. Ancak Fed, politika faiz tahminini artırarak zamanlaması erken olmasa da hızlı faiz artıracağının sinyalini verince uluslararası piyasalarda dolarda hızlı yükseliş görüldü.
YELLEN'İN VERDİĞİ ASIL SİNYAL
Bülent Ecevit Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. İlker Gökbulut, Yellen'in verdiği asıl önemli sinyalin faiz tahminin yükseltmesi olduğunu belirtti. FED başkanı Yellen piyasaları İskoçya’da yapılacak referandum öncesinde piyasaları sarsmak istemeyip konuşmasında ’yumuşak’ bir geçişten bahsettiğini vurgulayan Gökbulut "Yellen faiz artırımın hızlı olacağı sinyalini verince uluslararası piyasalarda dolar önemli para birimleri karşısında hızla değer kazanmaya başladı. Yellen, faiz artırımı için bir zaman veremekten kaçınmasına karşın, tüketim, kredi hacmi ve enflasyonu takip ettiklerini ve buradaki gelişmelere göre hareket edeceklerinin altını çizdi" diye konuştu.
BORSADA SATIŞ DALGASI
Öte yandan Fed kararlarının ardından Borsa İstanbul 100 (BIST 100) endeksi, güne önceki kapanışına göre 512,93 puanlık düşüşle 78.455,18 puandan başladı. Düşüş ilerleyen dakikalarda hızlanırken borsa günlük yüzde 1'in üstünde kayıpla 78 bin 100 puandan seyrediyor. Analistler, artan dolar talebinin ve yükselen faizlerin özellikle gelişen ülke varlıklarını olumsuz etkilediğini belirtti.
MERKEZ BANKASI'NDAN POLİTİKA DEĞİŞİKLİĞi BEKLENMEMELİ
Global Yatırım Strateji Müdürü Gökhan Uskuay FED’in iki tane ifadesi piyasada dolar talebi yarattığına dikkat çekti. Uskuay "2015-2017 FED üyelerinin faiz tahminlerine göre; FED 2015 Haziran’da faiz artırımına başlayacak ve 2017 sonuna kadar her toplantıda 25 baz puan faiz artıracak. Diğer taraftan bu faiz artırımlarına rağmen 2015 ve sonrasına ilişkin enflasyon ve büyüme tahminleri değişmedi. FED üyelerinin beklentileri arasında bu belirsizlik ve ek olarak Yellen’in kayda değer zaman kelimesinin kayda değer bir anlamı olmadığını açıklaması etkili oldu. Dolar/TL bence artık bir gösterge değil. Euro/TL yada döviz sepeti daha iyi gösterge olabilir. TL’de yaşanan bir bozulma Dolar/TL’de yükselişi kalıcı kılabilir. TL’de genel bir değer kaybı olmadığı için Merkez Bankası’ndan ek sıkılaştırma ya da politika değişikliği beklenmemeli" diye konuştu.
DOLARDA 2.2250 TL SEVİYESİ KRİTİK
Fed açıklamalarının ardından dolar/TL kurunu değerlendiren ALB Menkul Değerler Ekonomik Araştırmalar Müdürü Yeliz Karabulut dolar/TL kurunda takip edilmesi gereken seviyelerin 2,2150 ve 2,2250 seviyesi olduğunu belirtti. Bu seviyelerin doların yükselişi için geçilmesi gereken seviyeler olduğunu belirten Katabulut "Yakın vadede 2,2250 seviyesinin aşılması halinde yeni bir bant açılması gündeme gelir ki burada 2,2250 -2,30 bandıdır. Paritede gerçekten bir gerileme görülmesi için 2,20'nin altına gerileme beklenmelidir" diye konuştu.
FAİZ ARTIŞININ HIZI EKONOMİYE BAĞLI
FED başkanı Janet Yellen komite kararı sonrasında yaptığı konuşmada ; Ekonominin tam istihdama doğru ilerlelediğini ancak işgücü piyasasının toparlanması için daha yol olduğunu belirtti. "İşgücü piyasasında kaynaklar halen tam kullanılamıyor" diyen Yellen "Ilımlı büyüme devam edecek , Enflasyon yüzde 2'ye doğru ilerliyor. Ekim ayında kalan 15 milyar doları da keseceğiz. Faiz artışının hızı ve ekonomik gelişmelere bağlı. 'Uzun zaman' ifadesi takvimsel gözükse de aslında ekonomik şartlara bağlı" diye konuştu.