Faizin kalbine girdik!

SON yıllarda 7’den 70’e herkes, Merkez Bankası’nın faiz kararlarını yakından takip ediyor. Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı sonrası açıklanan kararlar, siyaset haberleri kadar ilgi çekiyor ve tartışılıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da sık sık gündemine giren faiz kararları, nasıl bir hazırlık sürecinden sonra alınıyor, hangi aşamalardan sonra belli oluyor? Hürriyet, Merkez Bankası’nın en kritik kararları aldığı ve “dünyayla iletişimin kesik olduğu” salona girdi ve faizin hikâyesinin izini sürdü.

1 GÜN ÖNCE BAŞLIYOR

PPK toplantıları her yıl aralık ayında Para ve Kur Politikası açıklanırken ilan ediliyor. Yarın Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya düzenleyeceği basın toplantısı ile 2017’de uygulanacak politikalarla birlikte PPK’nın hangi günlerde toplanacağını ilan edecek. PPK toplantılarının hazırlığı bir gün önce başlıyor. PPK toplantı tarihinden bir gün önce İdare Merkezi binasındaki 17. kat toplantı salonunda saat 10’da Ön PPK Toplantısı yapılıyor. Burada Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürlüğünden ekonomist ve uzmanlar, ödemeler dengesi, kamu maliyesi, enflasyon gelişmeleri, iktisadi faaliyet gibi konjonktürel konularda sunumlar yapıyor. Kurul üyelerinin konuya ilişkin soruları yanıtlanıyor. Ayrıca, Piyasalar Genel Müdürlüğü, Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü, Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüğü ile Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürlüğü yetkilileri, konjonktürel olmayan ve kurul tarafından talep edilen konulara ilişkin sunumlar gerçekleştiriyor. Bu toplantıda kurul üyelerinin yanı sıra bankanın ilgili birimlerinden katılımcılar hazır bulunuyor.

İKİNCİ OTURUM DAR KAPSAMLI

Yine PPK toplantısından bir gün önce sabah toplantılarının ardından öğleden sonra ikinci bir oturum daha yapılıyor. Bu oturum bankanın yönetim katı olarak bilinen 2. kat toplantı salonunda gerçekleştiriliyor. PPK üyelerinin yanı sıra baş ekonomist, Araştırma ve Para Politikası, Piyasalar, Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar, Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüklerinden genel müdür, genel müdür yardımcısı, müdür ve ekonomistlerin katılımıyla saat 14.00’te başlayan bu oturumlara, ön PPK toplantısına nazaran daha sınırlı bir katılım oluyor. Bu toplantıda, Araştırma ve Para Politikası, Piyasalar, Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürleri ekonomik konjonktüre ilişkin kendi görev alanına giren konularla ilgili sunumlar yapıyor, kurul üyelerinin sorularını yanıtlıyor. PPK toplantısının bu oturumuna Hazine temsilcisi katılabiliyor.

NE ZAMAN OLUŞTURULDU?

MERKEZ Bankası’nın bağımsızlığı ve Para Politikası Kurulu’nun oluşturulması 2000’li yıllara dayanıyor. 2000’de yaşanan krizin ardından çıkarılan 4651 sayılı yasa ile PPK oluşturuldu. PPK, Merkez Bankası başkanının başkanlığında her ay toplanıyor, bu yıl başından itibaren ise yılda 8 kere toplanacak. Merkez Bankası başkan yardımcıları, Banka Meclisi tarafından seçilecek bir üye ve dışarıdan atanan bir üye olmak üzere 7 üyeden oluşuyor. PPK’nın görevleri, fiyat istikrarını sağlamak amacıyla para politikası ilke ve stratejilerinin belirlenmesi, para politikası stratejisi çerçevesinde hükümetle birlikte enflasyon hedefinin belirlenmesi olarak özetleniyor.

PPK GÜNÜ NE OLUYOR?

Toplantı günü oturuma yalnızca PPK üyeleri katılıyor. Yine 2. Kat toplantı salonunda gerçekleştiriliyor. Toplantı sabah saat 10’da başlıyor, faiz kararının ilanına kadar devam ediyor. Toplantıda mevcut bilgiler ışığında karar veriliyor ve “PPK Toplantı Kararı” duyurusu kaleme alınıyor. Yani karar PPK toplantısının yapıldığı salonda yazılıyor. Bu arada salona kimse alınmıyor. Hazırlanan duyuru, basın sözcüsü tarafından kararın yayımlanmasından sorumlu olan ekibe veriliyor. Bu arada PPK üyeleri salondan çıkmıyorlar. Salona cep telefonları alınmıyor. Karar, saat 2’de bankanın internet sitesinden yayımlanıyor.

YILDIRIM, EKK KARARLARINI PERŞEMBE AÇIKLAYACAK

BAŞBAKAN Yardımcısı Veysi Kaynak, Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) toplantısının neticelerini, Başbakan Yıldırım’ın perşembe günü açıklayacağını söyledi. Kaynak, CNN Türk’te katıldığı “Hafta Sonu” programında benzer bir sürecin 2008-2009 dünya global finansal krizinde de yaşandığını hatırlatarak, o dönemde çok önemli, günlük hayata dokunan önlemlerin alındığını ve Türkiye’nin süreci dünyada en iyi atlatan ülke olduğunu vurguladı. Kaynak, EKK’da kararların alındığını belirterek, “Kararlar alındı ama bu kararlar hemen açıklanmadı. Neden? Mali ve Hazine bürokrasisinin teknik düzenlemeler gerektiren, sermaye piyasalarının, BDDK’nın bir kısım konuları var. Onlar dün ve bugün çalışıldı” dedi. Şirketlerin, yüksek faizli borçlanmasının önüne geçecek kararların açıklamada görüleceğini aktaran Kaynak, “Bu önemli. Dolardaki yükseliş elbetteki önemlidir ama faizdeki yükseliş şirketlerimizi çok çabuk etkiliyor. Hep beraber göreceğiz insanımızın günlük hayatına dokunan, şirketlerimizi finansal anlamda ve bankalarımızı rahatlatacak bir tedbirler paketini Başbakanımız açıklayacak” diye konuştu. Bu kararların kısa vadede uygulanacağını vurgulayan Kaynak, “Bir kısmı cuma günü, bir kısmı 1 Ocak’tan itibaren uygulanacak. İşgücü piyasalarında da istihdamı arttıracak çalışmalar var” diye konuştu.