Faize dokunmadı, ‘zorunlu’ sürprizi yapıp bankalardan 3.6 milyar lira daha kesti

MERKEZ Bankası Başkanlığı’nı Durmuş Yılmaz’dan devraldıktan sonra “para politasında değişim olmayacak” mesajı veren Erdem Başçı, bunu ilk icraatı ile de gösterdi. Erdem Başçı başkanlığında ilk kez kez toplanan Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) beklendiği gibi faizi yüzde 6.25’te bıraktı. Kurul, yüzde 1.50 olan gecelik borçlanma faiz oranı ile yüzde 9 olan borç verme faiz oranında da değişikliğe gitmedi. Ancak kısa vadeli Türk Lirası mevduat ve döviz tevdiat hesaplarında (DTH) uygulanan zorunlu karşılık oranlarını artırdı.
TL’de beklenmiyordu
Aslında piyasa yabancı para zorunlu karşılık oranlarında bir miktar artış bekliyordu. En son 23 Eylül 2010 tarihinde yabancı para zorunlu karşılık oranını 1 puan artıran bankanın, burada bir artışa gitmesi beklentiler dahilindeydi. Dünkü toplantının ardından bu oranı yüzde 12’ye çıkaran kurulun asıl sürprizi Türk Lirası zorunlu karşılık oranlarını kısa vadeli yükümlülükler için artırması oldu. Burada oran yüzde 15’ten yüzde 16’ya çıkarıldı.
29 Nisan’dan geçerli
Merkez Bankası’nın konuyla ilgili açıklamasında yeni oranların 29 Nisan tarihli yükümlülük cetvelinden itibaren geçerli olacağı ve 13 Mayıs itibarıyla tesis edilmeye başlanacağı belirtildi. Mevcut verilere göre göre, piyasadan yaklaşık 1.4 milyar (2 milyar 127 milyon lira) dolar ve 1.5 milyar lira likidite çekileceği hesaplandı. Yapılan önceki artırımların yanında oldukça kalan bu tutar, yeni başkanın piyasaya mesajı olarak algılandı. JP Morgan Türkiye ekonomisti Yarkın Cebeci, ‘Ben bu işin üzerindeyim’ sinyali olarak nitelendirdi.
Kur ve faiz etkilenmedi
Merkez Bankası’nın zorunlu karşılıkları artırmasının ardından kur ve faizde küçük bir kıpırtı yaşandı. Açıklamanın öncesinde 1.5170 lira seviyesinde seyreden dolar kuru, oranların artırılmasının ardından 1.5221 seviyesine çıktı. Gösterge faiz oranı da yüzde 8.57’den yüzde 8.61’e yükseldi. Ancak kısa bir süre sonra kur da, faiz de geriledi. Ancak hem yabancı para hem de Türk Lirası zorunlu karşılık oranlarında artırımın sınırlı kalması etkisinin de düşük olmasına neden oldu.

Yeni zorunlu karşılık oranları

Yabancı para yükümlülükleri
Vadesiz, ihbarlı DTH, yabancı para özel cari hesapları ile 1 aya kadar vadeli, 3 aya kadar vadeli, 6 aya kadar vadeli ve 1 yıla kadar vadeli DTH/yabancı para katılma hesaplarda yüzde 12,
1 yıl ve daha uzun vadeli DTH/yabancı para katılma hesapları ile birikimli DTH/yabancı para katılma hesapları yüzde 11,
1 yıla kadar vadeli (1 yıl dahil) diğer yükümlülüklerde yüzde 12,
3 yıla kadar (3 yıl dahil) vadeli diğer yükümlülüklerde
yüzde 11.5,
3 yıldan uzun vadeli diğer yükümlülüklerde yüzde 11,
TL yükümlülükleri
Vadesiz, ihbarlı mevduatlar ve özel cari hesaplar yüzde 16,
1 aya kadar vadeli mevduatlar/katılma hesapları (1 ay dahil) yüzde 16’ya yükseltildi.
Diğer yükümlülümler için sabit tutuldu.

Politika faizlerini 3 aydır sabit tutuyor

BU ayki toplantısında politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 6.25’te sabit bırakan Para Politikası Kurulu, en son ocak ayında çeyrek puanlık bir indirim yapmıştı.

7 ayda 5 artırımla 44.6 milyar liralık müdahale yapıldı

YAPILAN son artırım rakamsal olarak çok büyük bir tutar da olmasa da para politikasının devamlılığı açısından piyasalara mesaj verdi.
Kriz ve krizden çıkış sürecinde zorunlu karşılık oranını etkin bir yöntem olarak kullanan Merkez Bankası, 1 Ekim 2010 tarihinden bu yana bu yöntemi 5 kez kullandı. Ekim 2010, Ocak 2011, Şubat 2011 ve Mart 2011’de yaptığı artırımlarla piyasadan 41 milyar
lira civarında para çeken Merkez Bankası, bu son artırımın uygulanmasıyla birlikte 44.6 milyar liralık müdahale yapmış olacak.