Faizde beyan kalkıyor 3 yıl ‘nereden buldun’ yok

Ve paket açıldı

Hükümet, piyasaları canlandırabilmek için vergide geri adım attı. Başbakan Bülent Ecevit, ekonomik önlemler paketi çerçevesinde faiz ve repo gelirlerinde beyannmame verme uygulamasından vazgeçildiğini, Mali Milat uygulamasının ise üç yıl ertelendiğini açıkladı.

Hükümet, vergide iş dünyasının sesine kulak verdi. Başbakan Bülent Ecevit, dün açıkladığı ekonomik önlemler paketi çerçevesinde faiz ve repo gelirlerinde beyannmame verme uygulamasından vazgeçildiğini, Mali Milat uygulamasının ise üç yıl ertelendiğini açıkladı. Ecevit'in, ‘‘Meclis tatile girmeden, gerekli yasal düzenlemeler yapılacaktır’’ dediği vergi değişikliklerine göre, faiz ve repo gelirlerinden, eskiden olduğu gibi stopaj alınacak.

Bülent Ecevit, gerçekleştirilen vergi reformunun, dünya kriziyle aynı zamana rastlamış olmasından kaynaklanan bazı şikayetlerin giderilmesi için yapılan çalışmaların, sonuçlanma aşamasına geldiğini söyledi. Ecevit, ekonomide yaşanan durgunluğu aşmak amacıyla, vergi yasalarında bazı değişiklikler yapılması konusunda koalisyon ortakları arasında görüş birliği sağlandığını belirtirken, bu değişiklikleri şöyle açıkladı:

Mali Milat ile harcama ve tasarruf esasına dayalı gelir tanımı uygulamaları, üç yıl süre ertelenecektir.

Geçici vergide 2000 yılından başlamak üzere kurumlar için oran yüzde 20'ye indirilecek ve ödeme süresi altı aya çıkarılacaktır.

Mevduat faizleriyle repo gelirlerinin vergilendirilmesinde kaynakta kesinti yoluyla nihai vergilendirme usulüne gidilecektir.

Emlak vergisinde isteyenin yeniden beyanname verme suretiyle uygulamada görülen haksızlıklar giderilecektir. Ayrıca bu verginin çevre temizlik vergisiyle birlikte tahsili sağlanacaktır.

TELİFE BEYAN YOK

Telif haklarının vergilendirilmesinde stopaj esası, nihai vergilenme olarak kabul edilecektir. Bu konulardaki yasal düzenlemelerin TBMM tatile girmeden tamamlanması için gerekli çabanın gösterilmesi de kararlaştırılmıştır.

Ecevit, basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtlarken, Vergi Yasası'ndaki değişikliklerin kalıcı olmadığını söyledi. Ecevit, yasanın gelir getiren hükümlerinin ertelenmesine karşılık ne yapılacağı sorusunu, ‘‘Gelir kaybı zaten vergi reformu yasanın uygulanması ile başlamıştır’’ diye yanıtladı. Değişikliklerin, yasanın özüne dokunup dokunmadığı sorusuna ise Ecevit, şu karşılığı verdi:

‘‘Açıkladığımız kararlar yürürlükteki Vergi Yasası'nın bazı hükümlerinin bir süre için ertelenmesini öngörmekte. Ertelemeler, dünya ekonomik krizinin Türk ekonomisine yansımdan kaynaklanmıştır. Bu hesapta olmayan bir gelişmeydi. Türkiye üzerinde de bu krizin etkileri ağırlaşmıştı. Dolayısıyla yeni Vergi Yasası'nın bazı hükümlerinin ertelenmesi zorunluluğu çıkmıştır.’’

Maliye Bakanı Sümer Oral da ertelemeyle geçiş döneminin faydalı olacağını belirterek, ‘‘Vergi idaresi denetimlerini aynen devam edecektir’’ dedi. Ecevit, bir gazetecinin, ‘‘Açıklanan önlemlerin tamamı iş dünyasının taleplerine cevap veren nitelikte. Çalışanlara gelince (kaynak yok) diyorsunuz. Çalışanlar için birşey düşünülmüyor mu?’’ sorusunu şöyle yanıtladı:

İŞSİZLİK AZALACAK

‘‘Vergi Yasası zaten ücretlilerin vergilerinde belirli bir düşüş sağlıyordu. Yetersiz de olsa olumlu bir adımdı. Bu önümüzdeki yıllarda da sürdürülecek. Öbür yandan iş hayatını, üretimi, yatırımları, dış satımı hızlandırmak için alınan her tedbir aynı zamanda işsizliği azaltıcı, istihdam olanağını sağlayacı, ücretlerde artırıcı olanağı getiren tedbirlerdir. Bu anlamda bir çelişki görmüyorum.’’

HİSSE SENETLERİ

Hisse senetlerinin vergilendirilmesi konusunda değişiklik olup olmadığı sorusuna Maliye Bakanı Oral yanıt verdi. Oral, yapılan değişikliklerin temel nitelikteki düzenlemelere ilişkin olduğunu belirterek, ‘‘Ayrıntılarda bazı yeni eklemeler yapılabilecektir’’ dedi.

Oral, vergi idaresi daha etkin bir noktaya getirileceğini ve bazı düzenlemelerin ancak etkin bir vergi denetimi ile yarar sağlayacağını vurgulayarak, şöyle konuştu:

‘‘Araçlarımız şu anda amacı sağlayacak durumda değil. O zaman daha sağlıklı olacağını düşünüyorum. Bir geçiş sürecinden sonra uygulama kabul ediliyor. Gerek vergi cetvellerinde gerek hayat standartları uygulaması ile bir vergi azalmasına neden olmakta. Ancak gelir artırıcı kalemler ancak bazı varsayımların olması ile mümkün. Bu da böylece tamamlanacak ve beklenen gelir artışı sağlanacak.’’

YILMAZ KATILMADI

Ecevit, ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz'ın bu toplantıda neden yer almadığının sorulması üzerine de ‘‘Sayın Yılmaz'ı da davet ettik, ancak Bakanlar Kurulu üyesi olmadığı gerekçesiyle iki değerli arkadaşının burada olacağını belirtti’’ dedi.

Vergide 5 önemli karar

Mali Milat ile harcama ve tasarruf esasına dayanan gelir tanımı uygulamaları 3 yıl ertelenecek.

Geçici vergide 2000 yılından başlamak üzere, kurumlar için oran yüzde 20'ye indirilecek ve ödeme süresi 6 aya çıkarılacak.

Mevduat faizleri ile repo gelirlerinde beyanna dayalı vergi yerine stopaj uygulamasına dönülecek.

Emlak Vergisi'nde isteyene yeniden beyan hakkı tanınacak. Gayrimenkulünün değeri fazla yükselen, indirim yapabilecek.

Telif kazancı olanlar beyanname vermeyecek. Bu kazançlar stopaja tabi olacak.

Beyan zorunluluğunun kaldırılması, TL mevduatını artırabilir. Kayıt altına girmek istemediği için dövize veya kıyı bankalarına yönelen tasarruflar, yeniden sisteme dönebilir.

Mali Milat'ın 3 yıl ertelenmesi, yurt dışına kaçtığı tahmin edilen 30 milyar doların en azından bir bölümünü döndürebilir.

‘‘Nereden buldun’’ yüzünden büyük darbe yiyen emlak piyasası yeniden canlanabilir.

‘‘Nereden buldun’’un ertelenmesi yat ve lüks otomobil satışlarını artırabilir.

Ek Taşıt Alım Vergisi oranındaki indirimin yıl sonuna kadar uzatılması, otomobil satışlarını artırabilir.

Devlet bankalarına zarar kapatma bonosu

Başbakan Bülent Ecevit, kamu bankalarının mali yapılarının güçlendirilmesi gerektiğini belirterek bu amaçla, kamu bankalarının kullandırdıkları ihtisas kredileri faizleri ile genel ticari kredi faizleri arasındaki farktan oluşan görev zararlarına karşılık olmak üzere, Hazine tarafından 100 trilyon liralık hazine kağıdı verileceğini söyledi.

Ecevit, ‘‘Bu önlem, kamu bankalarının kaynak maliyeti üzerinde olumlu etki yapacak, piyasaların rahatlamasına yardımcı olacak. Hazine tarafından önümüzdeki günlerde yürürlüğe konulacak düzenleme ile kamu kuruluşlarının nakit varlıklarının değerlendirilmesinden kaynaklanan yapay faiz yükselişlerinde bir dengeleme olması bekleniyor’’ dedi.

Tüketici kredisinde ucuzluk müjdesi

Hükümet, piyasaları canlandırabilmek için tüketici kredisi maliyetlerini azaltıyor. Başbakan Bülent Ecevit, bankalarca verilen tüketici kredilerine uygulanan kaynak kullanımı destekleme fonu kesintisinin diğer kredilerde olduğu gibi yüzde 8'den yüzde 3'e indirileceğini kaydetti.

Ecevit, ‘‘Kredi maliyetini azaltacak böyle bir indirimin reel sektörün satışlarını ve dolayısıyla üretimini arttırması beklenmektedir’’ dedi.

Alınan bir diğer önlem kapsamında, döviz kredilerinde vadenin 12 aydan 18 aya yükseltileceğini belirten Başbakan Ecevit, ihracatçı firmaların dış pazardaki satışlarında vadelerin uzamasının, kullandırılan döviz kredilerinin de vadesinin uzatılmasını zorunlu hale getirdiğini kaydetti.

İş dünyası: İstedik oldu

İş dünyası temsilcileri hükümet tarafından açıklanan paketi memnunlukla karşıladı. İşadamları görüşlerini şöyle açıkladı:

Fuat MİRAS (TOBB Başkanı): Ne dediysek yapıldı

‘‘Hükümeti kutluyoruz. Ne sölyediysek açıklanan pakette var. İnanıyorum ki bu düzenlemelerle içinde bulunulan ekonomik darboğazlar aşılır. Vergi yasasındaki değişiklik önemli. Eximbank'a kaynak aktarılması çok olumlu.’’

Hüsametin Kavi (İSO Başkanı): Önce enflasyon

‘‘Mali Milat'ın üç yıl ertelenmesi yasanın özünü zedelemiyor, ayrıca hükümet programı ile de parallelik taşıyor. Hükümetimiz ve Maliye Bakanlığımız, Mali Milat uygulanmasında başarılı olmanın en önemli unsurunun enflasyon olduğunu anladı. ’’

Zafer Çağlayan (ASO Başkanı): Piyasalara yansır

‘‘Hatadan dönmenin fazilet olduğu ortaya çıktı. Önemli olan üretimde daha fazla tahribata neden olmadan hatalardan geri dönmekti. Alınan önlemlerin piyasaya etkisi birkaç gün içinde görülecek. İstihdam ve üretimin önündeki engeller kaldırıldı. ’’

Meral Gezgin Eriş (İKV Başkanı): Nefes alacağız

‘‘Açıklanan pakette vergi düzenlemeleriyle ilgili gelir tanımının değişmesi sorunun çözümü. Bu değişiklikleri bekliyor ve istiyorduk. Bu önlemlerle ekonomi nefes alacak. Ödeme zorluğuna düşen firmalara ilişkin düzenlemleer, gerçekten nefes aldıracak.’’

Okan Oğuz (TİM Başkanı): İhracata can simidi

‘‘Özellikle ihracata yönelik olarak Eximbank'a aktarılacağı açıklanan 1.8 milyar dolarlık kaynak, makul süreler içinde gerçekten kullandırılırsa ihracata can simidi olacak. Buradaki hassas konu, söz verilen kaynağın kısa sürede bütünüyle ihracatçıya yönelik kullandırılmasıdır.’’

TÜSİAD: Sıra reformlarda

‘Paketi son derece olumlu bulmaktayız. Önlemler paketi, iç talebi uyaracak ve ihracat pazarlarında sanayicinin rekabet gücünü destekleyecek bir dizi uygulamayı kapsamaktadır. Türk ekonomisinde yaşanan sorunların kalıcı bir biçimde çözülebilmesi için Meclis'in gündeminde yer alan yapısal reformların da hızla hayata geçirilmesi gerekmektedir.’