"Fahiş zam yapmadık, artıştan ceza almadık"

Son dönemlerde neredeyse en gündem maddesi market raflarına yansıyan zam oranları. Gıdadan temizlik maddelerine kadar neredeyse her üründe fiyat artışları yaşandı. En son hükümet devreye girerek resmi kurumlar aracılığıyla Türkiye’nin 81 ilinde market raflarındaki etiketleri inceleme altına aldı, fahiş zam yapanlara ceza kesileceği açıklandı. Dün, 9 Ekim’de beşincisi düzenlenecek ve bu yılki teması ‘Yeni Perakende’ olan ‘Ortak Gelişim Kongresi’ öncesinde, bünyesinde, Migros, Metro, Bim, Hakmar, Onur gibi marketleri de barındıran Gıda Perakendecileri Derneği (GPD) yöneticileri basının karşısına çıktı. Dövizle kira, market raflarına yansıyan zamlar ve şarbon ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.

MALİYETLER YÜKSELDİ

Yapılan denetimlerde GPD üyelerinden fahiş zam ya da stokçuluk iddiasıyla ceza gelmediğini vurgulayan GPD Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve BİM İcra Kurulu Üyesi Galip Aykaç, “Devlet alış ve satış fiyatlarını inceleyerek denetim yapıyor. Bu kapsamda hiç bir üyemize ceza kesilmedi. Örneğin, “Allah’ın suyuna zam yaptılar” dediler. Ancak suyun maliyetinin yüzde 65’i ambalaj. Ambalaj fiyatları kur nedeniyle yükseldi. Suda diğer bir ana maliyet ise lojistik. Burada da petrole gelen zam etkili. Diğer ürün domates salçasıydı. 2.5 milyon ton salçalık domatese ihtiyaç varken 1.5 milyon ton üretim oldu. Salçalık domatesin kilogram fiyatı 27 kuruştan 85 kuruşa çıktı. Bu üründe de ambalaj dışarıdan geliyor. Ayçiçek ve sütte de üretici fiyatları yükseldi. Ayçiçeğin tonu 1750 TL’den 2450 TL’ye çıktı. Çiğ süt fiyatına yüzde 11 zam yapıldı. Kağıt ürünlerinde de fiyat yükselişleri oldu. Kağıtın hammaddesi selüloz yurtdışından geliyor. Hem kur farkı nedeniyle fiyatı yükseldi hem de dünyadaki 2 büyük tedarikçi 1 yıllık bakıma girdi. Ürün azaldı. Üretici enflasyonu yüzde 32.1 iken, tüketici enflasyonu ise yüzde 17.9. Biz teşekkür beklerken, farklı durumlarla karşılaştık. Bundan sonra kademe kademe maliyet arttıkça zamlar olacaktır. Bunu en az seviyede tutmak için çaba gösteriyoruz” diye konuştu.

CİRO ÜZERİNDEN KİRA

GPD’nin 40 bin noktada 150 milyar TL ciroya ulaştığına ve 415 bin kişiye istihdam sağladığına dikkat çeken GPD Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Songör de perakendecilerin en büyük maliyetlerinin kira, personel ve enerji olduğunu dile getirdi. Kiraların TL’ye dönecek olmasını olumlu gördüklerini belirten Songör, “AVM’lerde kiraların ciro üzerinden belli bir yüzde ile alınması doğru olacaktır. Asgari ücrete hükümetin verdiği desteğin sürmesini bekliyoruz. Fiyat dalgalanmalarını en az düzeyde tutmak için çabalıyoruz. Bu desteği sağlarken de tedarik konusunda sıkıntı yaşamak istemiyoruz” dedi. Songör, şarbonun kırmızı ette satışları etkilendiğini kaydederek “Ancak yaşanan sağlık sorunlarında perakende satışından kaynaklı en ufak bir sıkıntı olmadı” dedi.

DÖVİZDEN TL’YE GEÇİŞTE SÜRE 60 GÜN OLMALI

Dövizle ödenen kiraların TL’ye geçişinde nasıl bir süreç işlediği konusunda da GPD Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Migros Ticaret İcra Başkanı Özgür Tort şöyle konuştu: “Dövizle ödeme sadece AVM’lerdeki kiralarla gündeme gelmemeli. Tedarikten teknoloji çözümlerine kadar birçok sözleşme dövizle. TL’ye dönüş hangi kurdan olacak. Binlerce mal sahibi ile anlaşmamız gerekiyor. Bu yüzden verilen 30 günlük süre 60 gün olmalı. Eğer mal sahibi ile anlaşamazsak kiracıların sözleşmeyi fesih etme hakkı olması gerekiyor. Mahkeme sürecine girilecekse de hukuk sistemindeki yoğunluk unutulmamalı. Davalar özel statüde görülerek, hızlıca sonuca bağlanmalı. Dava sürecinde ödenecek kira bedeli de mahkemelerce belirlenmeli.”