Evergrande nedir, ne demek? Tüm dünya piyasaları ve Çin Evergrande krizi ile çalkalanıyor..

Analistler, Evergrande şirketinin finansal yapısının bozulmasında çoğunlukla şirket yönetiminin borçlanma alışkanlıkları, ana faaliyet alanıyla birlikte yatırım yapılan yeni alanlarda nakit akış döngülerinin gecikmeli olması ve Çin'in borçlanma kriterlerini sıkılaştırması gibi adımların önemli rol oynadığını belirtti.

Bilinen borcu 300 milyar doları aşan Çinli dev emlak geliştirme şirketi Evergrande'nin perşembe günü ödemesi gereken 100 milyon dolardan fazla tahvil kuponu ödemesine ilişkin endişeler, risk algısını artırarak küresel bazda satış baskısını beraberinde getirdi.

Kredi derecelendirme Kuruluşu Standard & Poor's (S&P) konuya ilişkin açıklamasında Çin'in, finansal istikrarı hayati şekilde tehdit etmedikçe şirketi kurtarmayacağının tahmin edildiğini belirtti.

Evergrande'ye ilişkin haber akışı Asya'da gündemin odağındaki yerini korumaya devam ederken, Çin devletinin şirkete yönelik ne tür adımlar atacağı belirsizliğini koruyor.

EVERGRANDE KRİZİ ENDİŞE VERİYOR

Çinli Evergrande'nin muhtemel iflası konusunda Çin hükümeti müdahalede bulunmazken, piyasalardaki endişe artıyor.

Ağır borç yükü altındaki Çinli gayrimenkul geliştirme şirketi Evergrande Group'un vadesi gelen borç ödemelerine temerrüt riski artarken, yatırımcılarsa potansiyel küresel domino etkisinin önlenmesi için Çin hükümetinden gelebilecek bir müdahaleyi bekliyorlar.

Analistler her ne kadar Evergrande'nin mali sıkıntılarının 2008 krizinde iflas eden ABD'li yatırım bankası Lehman Brothers'ınkine benzer bir tabloya evrilmesine pek ihtimal vermeseler de, Çin'in bir zamanlar en büyük ikinci gayrimenkul geliştirme şirketi olan Evergrande'nin muhtemel iflasının yayılma riski finansal piyasalardaki tedirginliği artırdı.

Çinli düzenleyici kurumlar yaklaşık 305 milyar dolar borç ve yükümlülüğü bulunan nakit darboğazındaki Evergrande'nin bankacılık sistemi için tehlike oluşturabileceğini belirterek şirketin Çinli yatırımcılara sattığı tahvillerin kredi notunu düşürmüştü.

Evergrande son günlerde gayrimenkul satışlarının düşmeye devam etmesinden dolayı çapraz temerrüte düşebileceği uyarısında bulunmuş ve bankalar şirketin kredi borçlarını ödeyemeyeceğini düşünerek zarar karşılığı ayırmaya başlamışlardı.

Yatırımcıların kaygılarını dindirmek isteyen Evergrande Yönetim Kurulu Başkanı Hui Ka Yuan şirket çalışanlarına gönderdiği bir mektupta, şirketin içinde bulunduğu "en kara andan çıkacağı" konusunda emin olduklarını ve gayrimenkul projelerini taahhüt edildiği gibi yerine getireceklerini belirtti.

Çin borsasının resmi tatilden dolayı kapalı olduğu bugün şirketin Hong Kong'daki hisseleri yüzde 7 düştü. Şirket hisseleri dünü yüzde 10 kayıpla kapatmıştı.

Çin'in devlet destekli Global Times gazetesinin baş editörü, Evergrande'nin "batmayacak kadar büyük" olduğu varsayımıyla devletin kurtarma paketine bel bağlamaması gerektiği konusunda uyarmıştı. Ancak Çin hükümeti şu ana kadar Evergrande krizi konusunda sessizliğini koruyor.

Eğer Evergrande Perşembe günü 83.5 milyon dolarlık kupon taksiti gelecek Mart 2022 vadeli tahvil ödemesini ve 29 Eylül'de 47.5 milyon dolarlık kupon taksiti gelecek Mart 2024 vadeli tahvil ödemesini itfa tarihlerinden itibaren 30 gün içinde yapamazsa bu tahvilleri temerrüte düşmüş olacak.

"ÇİN'İN İNŞAAT ŞİRKETLERİNE İLİŞKİN TUTUMU YILLAR İÇİNDE DEĞİŞTİ"

Nordea Market Baş Analisti Tuuli Koivu, konuya ilişkin açıklamasında, şirketin likidite problemlerinin aylar öncesinden bilindiğini ancak, şimdiye kadar kimsenin duruma gerekli özeni göstermediğini vurguladı.

İnşaat sektörünün yıllarca Çin ekonomisinin yapı taşlarından biri olduğunu ve bu sebeple Çin hükümetinin yıllarca inşaat firmalarının batmasını göz ardı edemediğini aktaran Koivu, bu durumun son yıllarda değiştiğini belirtti.

Koivu, Çinli liderlerin reel sektör konusunda ABD'deki 2008 küresel finans krizindeki gibi sorunları tekrar yaşamaktan çekindiklerini bildirerek, aşırı borçlu inşaat sektörünün regüle edilmesi yönünde adımlar attığını ifade etti.

Çin'in konuya ilişkin duruşundaki değişimin göze çarptığını vurgulayan Koivu, "Çin'de inşaat firmaları için finansal koşullar yıllar içinde sıkılaştırıldı. Ayrıca, bir arsanın alınıp fiyatının artması için beklenilmesi gibi speküleatif adımlar yasalarca kısıtlandı." değerlendirmesinde bulundu.

Koivu, değerlendirmesine şöyle devam etti: "Evergrande ile ilgili sıkıntılar söz konusu düzenlemeler sonucu ortaya çıktı. Bu durumun Çinli liderler tarafından da sürpriz olarak karşılandığını zannetmiyorum. Kredilerdeki sıkılaştırmanın bazı sıkıntıları ortaya çıkaracağı aşikardı fakat, Çin'in uzun dönemli hedeflerini gerçekleştirmesi için büyüme modelini değiştirmesi ve daha büyük problemlerden kaçınması için bu yapısal değişiklik gerekliydi."

"OTORİTELERİN EVERGRANDE'Yİ AŞIRI BORÇLU ŞİRKETLER İÇİN KÖTÜ BİR ÖRNEK YAPACAĞINI DÜŞÜNÜYORUZ"

Evergrande için özel sektör bazlı bir çözüm bulunamadığı takdirde şirketin Çin hükümeti tarafından kurtarılmasının şaşırtıcı olacağını ifade eden Koivu, "Biz, otoritelerin Evergrande'yi aşırı borçlu şirketler için kötü bir örnek yapacağını ve yatırımcıların Çin'de kredi riskine ilişkin hafif bir ders alacağını düşünüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

Koivu, Çinli otoritelerin olayın negatif etkilerini özellikle hanehalkı için azaltacaklarını düşündüğünü belirterek, şunları kaydetti:

"Domino efekti gibi bir durumdan kaçınabileceğine inanmamız için üç neden var. Birincisi, Evergrande'nin yükümlülükleri Çin'in GSYH'nin yüzde 2'sine denk gelirken, bu durum ABD'deki tahvil kriziyle karşılaştırıldığında neredeyse risksiz. İkincisi, risklerin yerli ve yabancı tahvil sahipleri arasında dengeli dağıtılmış olması. Üçüncüsü ise bankaların borçları için kullanılan teminatların sağlam olması."

Çin hükümetinin Evergrande'nin maddi hasarlarından bağımsız olarak Çin hanehalkı için olası negatif etkileri önlemek isteyeceğini bildiren Koivu, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sebebiyle halihazırda azalan hanehalkı güveninin daha da kötüleşmesine izin verilmeyeceğini düşündüğünü aktardı.

Koivu, öte yandan, inşaat firmaları için sıkı finansal koşulların bundan sonrası için devrede olacağını hatırlatarak, "Çin şu anda kısa dönemli büyüme rakamlarına değil, uzun dönemli görünüme odaklanmış durumda. Bu yüzden, Çinli liderlerle birlikte yatırımcılar bazı şirketler için Çin'deki iş ortamı temellerinin sarsılmasından çekinmiyor." ifadelerini kullandı.