‘Ev’de yabancı yılı

ARTAN konut kredi faizine karşı hem firmalar elini taşın altına koydu, hem de bankalar. Kamu, konut pazarını hareketlendirmek için önemli hamleler yaptı, KDV ve tapu harçlarında indirim uygulandı. Tüm bunların etkisiyle 2018’de rekor yıl olan 2017’nin çok gerisine düşülmedi. 2017’de 1 milyon 409 bin konut satılırken, 2018’de ülke genelinde 1 milyon 375 bin 398 konut satıldı.

Bir önceki yıla göre yüzde 2.4 düşüş yaşandı. Yıl genelinde yapılan satışların 651 bin 572’si 1. el olurken, 723 bin 826’sı 2. el satışlar oldu. 2018’de konut alacak vatandaşı zorlayan en etkili faktör yüksek konut kredi faizi oldu. Yüzde 3’leri gören faiz oranları nedeniyle vatandaşlar ipotekli, yani banka kredili alımı seçmedi, şirket içi ödeme planlarına yöneldi. Türkiye genelinde satılan konutların 276 bin 820 tanesi banka kredili olurken, 1 milyon 98 bin 578 konut şirketlerin sunduğu ödeme planlarıyla sahibini buldu. Öte yandan yılın son ayında konut satışları yükselişe geçti ve yüzde 2.9 artışla 136 bin 845 konut satıldı. Türkiye genelinde ipotekli konut satışları aralık ayında da bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 79 oranında azalış göstererek 7 bin 148 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 5.22’de kaldı.  

VATANDAŞLIK VE KUR ETKİSİ

2018’de en iyi tablo ise yabancıya konut satışı oldu.  Yabancılara yapılan konut satışları 2018 yılında bir önceki yıla göre yüzde 78.4 oranında arttı ve 1 yılda 39 bin 663 yabancı Türkiye’den ev aldı. Yabancılara yapılan konut satışlarında 2018 yılında ilk sırayı 14 bin 270 konut ile İstanbul, ikinci sırayı 7 bin 938 konut ile Antalya aldı.

Antalya’yı 2 bin 720 konut satışı ile Bursa ve 2 bin 133 konut satışı ile Ankara izledi. Yabancıya satışın artmasında yapılan düzenlemeler ve kurdaki artış etkili oldu. Yüksek döviz kuru, konut fiyatlarının TL bazında uygun noktada kalmasını sağlayınca hem yabancılar hem de gurbetçiler konut alımını hızlandırdı. Ayrıca yapılan düzenlemeyle önce yabancıya satışta KDV muafiyeti sağlandı, sonra 1 milyon dolar olan vatandaşlık için gerekli alım sınırı 250 bin dolara çekildi. Üstelik biten değil, devam eden projelerden alım yapanlara da bu hak verildi. Son aylarda kamu ve özel sektör yabancıya satışı arttıracak işbirlikleri de yapıyor. Fuarlar, tanıtım turları ve yurtdışında açılacak ofislerle yıllık 4.5 milyar dolar olan satışın kısa vadede 10, uzun vadede 30 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor.

SATIŞLAR 2019 İÇİN ÜMİT VERİCİ

İNŞAATÇILAR  Derneği (İNDER) Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım şu değerlendirmeyi yaptı: “ 2018’de gerçekleşen 1 milyon 375 bin adetlik konut satışıyla rekora çok yaklaştık. Ancak 2018’in son çeyreğinde yüzde 25-30 bandına yükselen mevduat faizlerinin olumsuz etkisiyle hızını kaybetti ve yeni rekor gelmedi. Mevduat faizi ve döviz gibi alternatif yatırım araçlarındaki kısa vadeli yükselişlerin baskısına rağmen toplam konut satışının yüksek olması, 2019 için ümit verici oldu. 2019’un ilk çeyreğinin 2018 gibi zorlu geçeceğini düşünüyorum. Yerel seçimler öncesinde halen yüksek olan mevduat faizlerinin ikinci çeyrekte makul seviyelere ineceğini düşünüyoruz. Dövize bağlı tasarruflarda kar realizasyonu yaşanacağını ve kısa vadeli yatırım trendinin tekrar gayrimenkul gibi uzun vadeli yatırımlara dönüşeceğini öngörüyoruz.  2019’da satışların 1.5 milyon seviyesinde olacağını, yabancılara satışın 50 bin bandını geçeceğini öngörüyoruz.”