Evde kalan teknolojiye sarıldı

Türkiye genelinde yaklaşık 40 bin mağaza, 200 milyar TL’lik ciro ve 300 bin çalışanı temsil eden Kategori Mağazacılığı Derneği’nin (KMD) Yönetim Kurulu Başkanı Serhan Tınastepe ile online ortamda bir araya geldik. Tüm dünyayı etkisi altına koronavirüs sürecini, sektörde yaşanan değişimi ve gelecek beklentilerini konuştuk. Organize perakendenin en büyük derneklerinden biri olduklarını ifade eden Tınastepe, mart ayında başlayan koronavirüsün ardından kapanma sürecine girildiğini, o dönemde mağazaların depo gibi kullanılarak, e-ticaret ağırlık verildiğine dikkat çekti. O süreçte online alışverişin ciddi bir büyüme gösterdiğine dikkat çeken Tınastepe, “Yaşanan kapanma dönemini bir şekilde atlatmaya başardık. Hayatın yeninden başlamasıyla insanların da geri dönüşünü gördük. Burada AVM yönetimleri ve cadde mağazalarının sahipleri kiralar konusunda çok ciddi indirimler yaptı ya da avantajlar sundu. Kısa çalışma ödeneği ciddi rahatlık sağladı” dedi.

YÜZDE 85 BÜYÜDÜ

Yasakların ardından yeni normal sürecine geçilmesiyle birlikte cirolarda da toparlanmalar görüldüğünü kaydeden Tınastepe, “Burada teknoloji, mobilya gibi kategorilerde çok ciddi yükselişler görüldü. İnsanlar evde zaman geçirmeye başlayınca, uzaktan çalışmayla birlikte bilgisayar, printer, webcam, mouse, klavye, tablet gibi ürünlere talep çok ciddi arttı. Korona öncesinde IT sektörü yüzde 5-10 küçülürken, korona döneminde yüzde 85 büyüdü. Tüketici elektroniği tarafında klima, televizyon satışları arttı. Aileler tüm fertleri evde olunca, evdeki TV sayısı yetmemeye başladı. Artan gıda stoku nedeniyle buzdolapları büyüdü. Dondurucular alındı, bulaşık makineleri yenilendi. Ayrıca düşen kredi faizleri ve sunulan avantajlarla ev satışları arttı. Bu da mobilya ihtiyacını doğurdu. Ev geliştirme ve yapı marketlerine de yoğun ilgi oldu. Beyaz eşya ve tüketici elektroniği satışlarına da büyük etkisi oldu” diye konuştu.

KİRA DESTEĞİ BEKLENİYOR

Artık virüs sürecinde üçüncü döneme girildiğine vurgu yapan Tınastepe, “Önce kapandık, sonra yeni normale geçildi, şimdi ise yeniden kapanmalar gündemde. Burada sert bir viraj bizi bekliyor. İkinci dönemdeki genişlemeci mali politikadan vazgeçildi. Kredi olanakları eskisi kadar olmayacak. Bunlar bir araya geldiğinde 3-4 aylık süreç ciddi bir periyota girmiş olduk. Bu süreçte destek politikaları devreye girmeli. Kısa çalışma ödeneği ve vergi ötelenmesi dışında da desteklere ihtiyacımız var. Çalışanlar kısa çalışma ödeneği kapsamında verilen ücretlerin yükselmesi gerekiyor. Ayrıca ilk kapanma döneminde AVM’ler ve cadde mağazalarının sahipleri kira konusunda bizlere ciddi destek verdi. Ancak yeni bir kapanma sürecinde onların da verebilecekleri destek sınırılı. Bu yüzden kiralar konusunda devletin devreye girip, kira yardımı yapmasını bekliyoruz. Aşılama yapılana ve bağışıklık gelişene kadar devletin desteği çok kritik” ifadelerini kullandı.

5 YILLIK PLAN 6 AYDA TAMAMLANDI

Pandemi sürecinde e-ticaretin yükseldiğine dikkat çeken Serhan Tınastepe, “E-ticaret her yıl yüzde 25-30 büyürdü. Şimdi ise yüzde 100 büyümelere şahit olduk. Pandemi öncesinde toplam ciroların yüzde 92’si fiziki mağazalardan, yüzde 8’i online’dan gelirdi.

Online cironun oranı koronavirüs sürecinde yüzde 15’e yükseldi. Şirketler de dijitalleşme projelerine hız verdi. 5 yılda yapılması beklenen online projelerin tamamına yakını 6 ayda bitirildi” dedi.

‘MAĞAZACILIĞIN BİTME ŞANSI YOK’

Online alışverişe ciddi bir kayış olduğuna vurgu yapana Serhan Tınastepe, sözlerini şöyle sürdürdü: “Pandemi ile online alışverişe olan kayışın bir kısmı kalıcı olacak. Böylece online kanallar biraz daha büyüyecek. Ancak ‘fiziki mağazacılık bitti’, ‘AVM’ler kapanacak’ gibi iddiaları sözlerin hiç bir anlamı yok. Belki fiziki taraftaki yatırımların büyümesi azalacaktır ama bunlar var olmaya devam edecek. Mağazacılığın ya da AVM’lerin küçülme gibi bir şansı yok.”