Euro için kader zirvesi

15 ülke devlet ve hükümet başkanları bugün Avrupa Ortak Para Birimi Euro'ya start vermek için Brüksel'de biraraya geliyorlar. 4 bin gazetecinin izleyeceği toplantıda Euro'nun onaylanması halinde, 1 Ocak 1999 tarihinden itibaren 11 ülke kendi para birimleri yerine Euro'yu ku llanmaya başlayacak.

Avrupa Birliği'ni oluşturan 15 ülke devlet ve hükümet başkanları, Avrupa Ortak Para Birimi Euro'ya onay vermek için bugün Brüksel'de biraraya geliyorlar. Konuyla ilgili yapılan uzmanlar toplantısında, 15 ülkenin onayına sunulacak olan metin son şeklini aldı. Bu sabah önce 15 ülkenin Maliye Bakanları'nın bir araya geleceği ve öğleden sonra toplanacak olan 15 ülke devlet başkanının onaylayacağı metne önce Maliye Bakanları'nın onay vereceği bildirildi. Euro zirvesini dünyanın çeşitli ülkelerinden gelen toplam 4 bin gazeteci izliyor.

11 ÜLKE UYGULAYACAK

1 Ocak 1999'dan itibaren Fransa, Almanya, Hollanda, Belçika, Lüksemburg, İspanya, Portekiz, Avusturya, İrlanda, Finlandiya ve İtalya'dan oluşan 11 ülkede yürürlüğe girecek olan Euro, İngiltere, İsveç ve Danimarka'da uygulanmaya konulmayacak. Bu ülkeler Euro ile ilgili kriterleri yerine getirmelerine rağmen ilk etapta Euro'ya katılmayı reddettiler. AB Komisyonu, Yunanistan'ın ise Euro kriterlerine uymadığı gerekçesiyle, ilk uygulamayı başlatacak ülkeler arasında yer almasına karşı çıktı. Bugün yapılacak olan ‘Euro Zirvesi’nde AB liderlerinin, AB Komisyonu'nun önerilerini onaylamaları bekleniyor.

Zirvede en büyük tartışmanın, 1 Temmuz'dan itibaren çalışmalarına başlayacak olan Avrupa Merkez Bankası'nın başına kimin geçeceği üzerinde yoğunlaşması bekleniyor. Bu konuda Fransa ve AB ülkeleri arasında büyük tartışma yaşanıyor. AB ülkelerinin büyük çoğunluğu, Frankfurt'ta kurulacak olan Avrupa Merkez Bankası'nın başına Hollandalı Wim Duisenberg'in geçmesini isterken Fransa, halen Fransa Merkez Bankası'nın Başkanlığını yürüten Jean-Claude Trichet'nin getirilmesinde ısrar ediyor. Özellikle Bonn, Fransa'nın bu ısrarına karşı çıkıyor. Uzmanlar, Fransa'nın direnmesini kırabilmek için, üçüncü bir isimin gündeme gelebileceğini kaydediyorlar.

Tüm Avrupa için tek Merkez Bankası

Avrupa'nın para politikası Avrupa Merkez Bankası'nın (AMB) 6 yönetim kurulu üyesi tarafından ve Euro'ya katılan ülkelerin Merkez Bankası guvernörleri tarafından belirlenecek.

Uzmanların dediği gibi ‘bir kaza olmazsa’ bugün Brüksel'de başlayan toplantıda Avrupa Merkez Bankası doğacak. Zirveye katılan devlet ve hükümet başkanlarının Euro'ya katılacak 11 ülkeyi açıklaması, Avrupa dövizlerinin karşılıklı paritelerini açıklamasından da önemlisi AMB'nın ilk guvernörünün adının açıklanması olacak. Böylece tek para projesi bir kimlik kazanmış olacak.

Alman Bundesbank ve Amerikan FED modelinden esinlenerek düşünülen AMB, Avrupa'nın gerçek tek federal kurumu olacak. Yönetim Kurulu 6 direktör ve 11 üye ülkenin merkez bankası guvernöründen oluşacak. Böylece 11 Euro ülkesi için geçerli olacak para politikası ve faiz oranları bankanın merkezinin bulunacağı Frankfurt'tabelirlenecek.

Üye ülkelerin merkez bankaları ortadan kalkmayacak ve merkezde alınan kararların uygulama organı olarak çalışacak.

Başkanlığa aday:

Finlandiya Merkez Bankası Başkanı Sirkka Hamalainen, Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanlığı için güçlü adaylar arasında gösteriliyor. Avrupa Birliği'nin Brüksel'de yapılacak toplantıları öncesinde, merkezi Frankfurt'ta olacak ECB'nin başkanlığı için yoğun kulisler yapıldığı belirtiliyor.

Euro hakkında en çok sorulan sorular

Adı neden Euro?

15 ülke ortak bir kararla Avrupa parasına Avrupa'nın kısaltılmışı olan ‘Euro’ (Avro) adını verdiler. Farklı bir para birimi olduğunu vurgulamak için eski para birimi ECU adı benimsenmedi. (Ayrıca, Almanlar ‘ECU’ kelimesinin Almanca'da inek manasına gelen Eine Kuh'a benzemesinden şikayetçiydiler.)

Simgesi nedir?

‘Avrupa kültürünün Yunan kökenli olduğunu göstermek için’ Yunan alfabesinin beşinci harfi Epsilon'la Europe'un (Avrupa) birinci harfi E. Ve Epsilon'un üzerine çizilen ve Euro'nun stabilitesini simgeleyen iki çizgi.

Euro ne zaman tedavüle girecek?

Resmen 1 Ocak 1999'da, fiilen yeni yılın ilk iş günü olan 4 Ocak'ta Euro 11 ülkenin ulusal parasının yerini alacak. Ancak aslında 3 sene boyunca hem ulusal paralar hem de Euro birlikte tedavülde kalacak. Bu üç yıllık süre hem tüketiciye alışmak için hem de matbaalara gerekli parayı basmak için gerekli.

Kağıt ve madeni paralar ne zaman kullanılacak ?

Euro 2002 yılına kadar banka hesaplarında, çeklerde, havalelerde vs kullanılacak. Kağıt ve madeni para olarak sadece 1 Ocak 2002'de tedavüle çıkacak. 1 Temmuz 2002'de ulusal paralar tamamen tedavülden kalkacak.

Kaç Euro'luk banknot ve madeni para çıkarılacak?

Euro'nun bir yüzü ortak olacak, diğer yüzü ülkeye göre değişecek. 5, 10, 20, 50, 100, 200 ve 500 euro'luk kağıt paralarla, 1 ve 2 Euro'luk ve 1, 2, 5, 10, 20 ve 50 sentlik (1 Euro = 100 sent) madeni paralar kullanılacak.

Bu paralar nasıl basılacak?

1998'in ikinci yarısında para basımı başlayacak. Şu anda tedavülde bulunan 12 milyar kağıt para ve 70 milyar madeni paranın yerine her yıl 2.5 milyar Euro basılacak.

Doların en güçlü rakibi olacak

Uluslararası piyasalarda doların mutlak hakimiyeti Euro ile sona erecek. Ancak, Avrupa ortak para biriminin bir yılan hikayesine benzediğini düşünen Amerikalılar bile artık Euro'yu ciddiye almaya başladılar. Avrupa Para Birliği'nin 1971 yılında sabit kurdan vazgeçilmesinden beri en önemli parasal olay olduğunu onlar da kabul ediyorlar. Avrupa paralarının patronları Euro'nun gerçek bir ‘uluslararası para’ olacağını umut ediyor. Bunun tek yolu olarak da doların tekelini kırmak görülüyor. Dünya ihracatının yüzde 50'si, uluslararası para hareketlerinin yüzde 85'i hâlâ dolar cinsinden gerçekleştiriliyor.

Avrupa'nın para miladı 2002

Euro'nun 1 Ocak 1999'da 11 ülkede yürürlüğe girmesi ile ilgili önerinin bugünkü AB zirvesinde onaylanması halinde, bu tarihten itibaren ülkeler ve uluslararası şirketler arasındaki alışverişler çek ve banka havalesi gibi işlemlerde Euro bazında yapılacak. Kişilerin bankalarında Euro hesabı açtırması halinde banka kartıyla hesaplar Euro olarak ödenebilecek. Üç yıllık bir geçiş sürecinden ve bu süre içerisinde Euro banknot ve madeni paralarının basılmasının tamamlanmasından sonra 1 Ocak 2002'den itibaren Euro, Avrupa'da kullanılan tek para birimi olacak.