Etibank ve Bank Kapital de gitti

TASARRUF Mevduatı Sigorta Fonu, 11 ay arayla iki bankaya daha, Sabah Grubu'na ait Etibank ile Ceylan Grubu'na ait BankKapital'e de el koydu. Böylece Fon kapsamındaki banka sayısı 10'a çıktı. Bankacılık Üst Kurulu, el koyma işleminin Bankalar Kanunu'nun 14'üncü maddesinin 3 ve 4'üncü fıkralarına göre yapıldığını duyurdu. Bu maddeler, ‘‘kötü yönetim’’ ve ‘‘banka kaynaklarını lehte kullanma’’yı içeriyor.

BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BBDK), Etibank ile Bank Kapital'in Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) devredildiğini açıkladı. Etibank Medya-Sabah Grubu'na, Bank Kapital de Ceylan Grubu'na ait bulunuyordu. Resmi Gazete'nin dünkü mükerrer sayısında yayınlanarak yürürlüğe giren bu karardan sonra Fon'daki bankaların sayısı 10'a yükseldi.

Bazı bankaların sıkıntıları olduğu bilinmekle birlikte görüşler, Fon'da daha önceden el konulan 8 bankaya ilişkin bir formül bulunmadan, yeni bankaların Fon'a devredilmeyeceği yönündeydi. O nedenle dün akşam üstü yapılan bu operasyon bankacılık çevrelerinde sürpriz olarak değerlendirildi.

BBDK tarafından yapılan yazılı açıklamaya göre, Etibank ve Bank Kapital'in fona devri kararı 4389 sayılı Bankalar Kanunu'nun 14'üncü maddesinin 3 ve 4 numaralı fıkralarına istinaden alındı. 14'üncü maddenin 3'üncü fıkrası bankanın mali yapısının zayıfladığı ve yükümlülüklerini yerine getirmede zorlandığı gibi hükümleri içermekle birlikte, 4'üncü fıkra banka yönetiminin ve ortaklarının, banka kaynaklarını tehlikeye düşürecek şekilde kendi lehlerine kullanması gibi hükümleri içeriyor. Yani, Etibank ve Bank Kapital yöneticileri ve ortakları hakkında, dava yolu açık görünüyor. Bugüne kadar yapılan operasyonlarda sadece Yaşarbank, bu kaspam dışında tutuldu. Yaşarbank'ın Fıon'a devredilmesinde 14'üncü maddenin 3'üncü fıkrası gerekçe olarak gösterilmişti.

BBDK'nın açıklamasında, ‘‘Alınan bu önemli kararla bankacılık sistemi daha sağlıklı bir yapıya kavuşturulmuş bulunmaktadır’’ denilirken, kanuna aykırı işlemlerde bulunanlar hakkında gerekenin yapılacağından da kimsenin kuşkusu olmaması gerektiği vurgulandı.

22 Aralık 1999

Etibank ve Bank Kapital'in yönetim ve denetiminin Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na devredilmesiyle birlikte, Fon'daki banka sayısı 10'a çıktı. Fon'a ilk olarak Türk Ticaret Bankası, Bank Ekspres ve İnterbank devredilmişti. Bakanlar Kurulu'nun 22 Aralık 1999 tarihinde aldığı bir kararla, 5 banka daha Fon'a devredilmişti.

Bu bankalar arasında Yurtbank, Egebank, Sümerbank, Esbank ile Yaşarbank bulunuyordu. Bu bankaların ne olacağına ilişkin henüz kesin bir karar alınmamakla birlikte, satılmaları gündemde bulunuyor. Banka yönetcileri ve ortaklar hakkında ise davalar sürüyor. Bu davalar sonucu yapılan tek tutuklama ise Egebank'ın patronu Yahya Murat Demirel'e yapıldı.

Yeni yönetim atandı

BBDK tarafından yapılan açıklamanın hemen ardından, Etibank ve Bank Kapital'in yeni yönetimlerinin de ataması yapıldı. Genel Müdürlüğünü İsmail Karakaya'nın yürüttüğü Etibank'ın genel müdürlüğüne Engin Akçakoca atanırken, Bank Kapital'in genel müdürlüğünü de Atilla Taşdemir getirildi. Bank Kapital'de el konulmadan önceki genel müdür Ali Tayfun Kabalak'tı.

Gerekeni yapmışlardır

Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Erkut Yücaoğlu, Etibank ve BankKapital'in Fon'a devredilmesiyle ilgili olarak, ‘‘Gerekiryorsa yapmışlardır’’ dedi. Fon'a devredilecek başka bankaların olup olmayacağı konusunda yorum yapılamayacağını belirten Yücaoğlu, Fon'daki bankaların rehabilitasyon sürecinin tamamlanması gerektiğini söyledi. Yücaoğlu, ‘‘Bu bankalar ya birleştirilerek ya da başka bir formülle özelleştirilmelidir’’ dedi.

Fon'daki banka sayısı 10’a çıktı

Türk Ticaret Bankası

Bank Ekspres

İnterbank

Yurtbank

Egebank

Sümerbank

Esbank

Yaşarbank

Etibank

BankKapital

Bankalar Kanunu'nun 14'üncü maddesi ne diyor?

3 NUMARALI FIKRA:

Kurum bir bankanın; istenen tedbirleri kısmen ya da tamemen almadığını, bu tedbirlerin kısmen veya tamamen alınmış olmasına rağmen mali bünyesinin güçlendirilmesine imkan bulunmadığını ya da mali bünyesinin bu tedbirler alınsa dahi güçlendirilemeyecek derecede zayıflamış olduğunu, yükümlülüklerini vadesinde yerine getiremediğini, bu madde hükümlerinin uygulanmasında kurulca belirlenecek değerleme esasları çerçevesinde yükümlülüklerinin toplam değerinin varlıklarının toplam değerini aştığını, faaliyetine devamının mevduat sahiplerinin hakları ve mali sistemin güven ve istikrarı bakımından tehlike arzettiğini, tespit ettiği takdirde, Kurul, en az beş üyesinin aynı yöndeki oylarıyla alınan kararla temettü hariç ortaklık hakları ile bankanın yönetim ve denetimini Fon'a devretmeye veya bankacılık işlemleri yapma ve/veya mevduat kabul etme iznini kaldırmaya yetkilidir.

4 NUMARALI FIKRA:

Kurum, bir bankanın yönetim ve denetimini doğrudan ya da dolaylı olarak, tek başına veya birlikte elinde bulunduran ortakların, banka kaynaklarını bankanın emin şekilde çalışmasını tehlikeye düşürecek biçimde doğrudan veya dolaylı olarak kendi lehlerine kullandıkları veya bankayı bu suretle zarara uğrattıklarını tespit ettiği takdirde Kurul, en az beş üyesinin aynı yöndeki oyuyla alınan kararla bunların temettü hariç ortaklık hakları ile bankanın yönetim ve demetimini Fona devretmeye yetkilidir.

Daha önce el konulan bankaların yöneticileri ne oldu?

BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun el koyma kararının ardından gözler Etibank ve BankKapital’in yöneticilerine çevrildi.

22 Aralık 1999’da el konulan Egebank, Sümerbank, Yurtbank ve Esbank’ın hissedar ve yöneticilerine ilk günlerde yurt dışına çıkış yasağı getirilmişti.

Yaşarbank yönetimi için ise Bankalar Kanunu’nun 14’üncü maddesinin 3’üncü fıkrasının uygulanması nedeniyle böyle bir yasak söz konusu olmamıştı.

Bu yasakla birlikte, yine söz konusu bankaları yönetenlerin bankacılık yapma olanakları ellerinden alınmıştı.

Şimdi Etibank ve BankKapital yöneticileri için de bu tür uygulamaların gündeme gelip gelmeyeceği önümüzdeki günlerde belli olacak. Ancak, uzmanlar her iki bankaya da Bankalar Kanunu’nun 14’üncü maddesinin 3 ve 4’üncü fıkrasına istinaden el konulduğuna dikkat çekiyor.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu Başkanı Zekeriya Temizel’in dünkü Milliyet’te yer alan, ‘Bundan sonra banka sahibi olacaklar için sıkı kurallar geliyor’ mesajları, bundan sonra alınacat önlemlerin daha sert olabileceğini de ortaya koydu.

BDDK: Kanuna aykırı işlerin hesabı sorulur

BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurumu'ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, bu bankaların fona devri kararı, 4389 sayılı Bankalar Kanunu'nun 14. maddesinin 3 ve 4 numaralı fıkralarına istinaden alındı. BBDK'dan yapılan açıklamada, kurulun dünkü 85 ve 86'ıncı sayılı kararların gerekçesinde şu ifadeler kullanıldı:

‘‘Mali bünyeleri taahhütlerini karşılayamayacak şekilde zaafa uğrayan, yetkili kurumlar tarafından yapılan uyarılara karşın, kanunda belirtilen tedbirleri almayan, gelir gider dengesi bozulan ve yükümlülüklerinin değeri varlıklarının toplam değerini aşan, faaliyetlerini sürdürmesi mevduat sahiplerinin hakları ve mali sistemin güven ve istikrarı bakımından risk oluşturan...’’

Açıklamada yer verilen diğer görüşler ise şöyle:

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, yönetim ve denetimi kendisine devredilen Etibank AŞ ile Bank Kapital TAŞ'nin zararlarının sermayelerine tekabül eden tutarlarındaki kısımlarını ödeyerek, bu bankaların hisse senetlerinin mülkiyetine, 4389 sayılı Kanunun 14. maddesinin 5 numaralı fıkrasının (a) bendinin (ab) alt bendine dayanarak sahip olmuştur.

Buna göre, Etibank AŞ ve Bank Kapital TAŞ, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun sahipliği altında, bugünden itibaren normal faaliyetlerini sürdürecekler ve her türlü yükümlülüklerini yerine getirmeye devam edeceklerdir. Diğer bir ifadeyle bu bankalar sahip değiştirerek, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu güvencesi altına alınmış olup, mevcut şubeleri ile her türlü bankacılık hizmetlerini sürdüreceklerdir.

Bu bankalarla ilişkide bulunan mudilerin ve diğer alacaklıların endişe etmelerini gerektirecek bir durum söz konusu değildir. Bu çerçevede, halkımızın asılsız söylentilere ve spekülasyonlara itibar etmemesi tamamen kendi yararınadır.

Kanuna aykırı işlemlerde bulunanlar hakkında gerekenin yapılacağından da kimsenin kuşkusu olmamalıdır.

Etibank'ın 500 bin müşterisi var

KURULUŞ kararnamesinde Atatürk'ün imzasını taşıyan Etibank, 1998 yılında Medya-Sabah Holding ortak girişimi tarafından alındı. İhalenin ilk aşamasında Cavit Çağlar da bankaya ortak oldu. Ancak, daha sonra hisselerini Dinç Bilgin'e devretti.

Atatürk'ün talimatıyla 14 Haziran 1935'te kurulan Etibank, maden kömürü ve linyit üretimi ve pazarlaması da dahil olmak üzere madenlerin üretimi ve pazarlaması, termik ve hidrolik santrallerin inşa ve çalıştırılması, Türkiye çapında elektrik enerjisi dağıtımı ve pazarlaması çalışmalarını yürüttü. Etibank madencilik kredilerinin dışında, çimento, iplik, seramik, káğıt ve otomobil fabrikalarının kurulmasına, kara ve deniz taşımacılık filolarının oluşmasına da öncülük etti ve ticari bankacılık yanında yatırım bankacılığına da katkıda bulundu.

1955 yılında bankacılık sektöründe faaliyete başlayan Etibank'ın bankacılık çalışmaları, 1958 yılında açılan İskenderun ve Pangaltı şubeleriyle daha aktif hale geldi. 1957 yılı sonunda şube sayısı 5 iken 1995 yılı sonu itibariyle toplam şube sayısı 130'a ulaştı. Devlet tarafından 1989 tarihinde Etibank'ın bankacılık bölümünün işletmeler bölümünden ayrılarak anonim şirket haline dönüştürülmesi kararının 1993 yılında işlerlik kazanması sonrasında, Etibank Bankacılık A.O. ünvanı ile Etibank Genel Müdürlüğü'ne bağlı 1 trilyon TL nominal sermayeli bir ortaklık kuruldu.

1990'lı yıllarda başlayan özelliştirme rüzgarı da Etibank için yeni bir dönemin başlangıcı oldu. Etibank, 2 Mart 1998 tarihinde Medya-Sabah Holding ortak girişimi tarafından devir alındı. Geçen yıl sonu itibariyle 171 şubesi ve 1998 personeli bulunan banka, 1999 yılını 2 trilyon 664 milyar lira ile kapamıştı. 30 trilyonlira ödenmiş sermayeli bankanın toplam aktifleri ise, 289 trilyon 22 milyar lira olarak gerçekleşmişti. Bankanın Yönetim Kurulu Başkanlığı'nı Dinç Bilgin yapıyordu. Yönetim kurulunda Önay Bilgin ile Sabah Gazetesi Murahhas Azası Zafer Mutlu da bulunuyordu. Bankanın iştirakleri arasında Eti Menkul ve Eti Leasing yer alıyor. Bankanın genel müdürlüğü görevini yürüten Zeki Ünal ise bir ay önce ani kararla alınıp, yerine İsmail Karakaya atandı.

Bilgin Grubu: Etibank'a borçlarımızı ödeyeceğiz

BİLGİN Grubu, BBDK ile yaptığı temaslarda, Etibank'a olan grup borçları için bir ödeme planı sunmayı da teklif ettiğini açıklayarak, sözü edilen plan uyarınca, grubun Etibank'a olan borçlarının tamamının ödeneceğini kaydetti.

Bilgin Grubu'ndan yapılan yazılı açıklamada, Fon'a devredilen Etibank'ın, ‘‘2 yıldır uygulanan istikrar programının mali sektör üzerindeki etkileri sonucu, faaliyetlerini sağlıklı biçimde yürütemez hale geldiğini’’ ifade edildi. Bu gelişme üzerine bankanın yerli veya yabancı bir başka gruba devredilmesi için çalışmalar yürütüldüğü, ancak Türk mali sektöründe yaşanan gelişmeler ve değişim sürecinin, bu çabaları olanaksız kıldığı vurgulandı. Bilgin Grubu'nun, Başbakan, Başbakan Yardımcıları ve BBDK ile temaslarda bulunup, Etibank'ın faaliyetlerine sağlıklı şekilde devamı için çözüm aradığı ifade edilen açıklamada, şu görüşlere yer verildi:

‘‘Sonuçta, Türk mali sistemine yönelik güvenin devamı için, Etibank'ın Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na devri kararlaştırılmıştır. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'ndan yapılan açıklamada, Etibank'ın gelir-gider dengesinin bozulduğu, mali bünyesinin taahhütlerini karşılayamayacak kadar zaafa uğradığı belirtilmiştir. Açıklamada, daha önce Fon'a devredilen bazı bankalarda olduğu gibi yolsuzluk, suiistimal gibi suç unsuru olabilecek gerekçelere yer verilmemiştir.’’

BankKapital'de 33 bin hesap var

FRANSIZ sermayeli bir banka olan Banque Indosuez Generale Euro Türk A.Ş. hisselerinin yüzde 99.9'u, Mart 1995'te Ceylan Grubu tarafından satın alınmıştı. Yeniden yapılanmaya gidilen kuruluşun ismi Bank Kapital'e dönüştürülerek ve Temmuz 1995'ten itibaren banka yeni kadrosuyla hizmet vermeye başladı.

Toplam hesap sayısının 33 bin olduğu bankada, Haziran 2000 itibariyle 237.1 milyar liralık mevduat bulunuyor. Bankanın 6 aylık bilanço rakamlarına göre toplam aktifleri 294.2 milyar lira. Özkaynakları ise 15.1 milyar lira. Yine aynı tarih itibariyle net karı 545 milyar lira olarak açıklanan bankanın takipteki alacaklarının miktarı ise 2.8 milyar lira. Bankanın ödenmiş sermeyisi ise 10 trilyon lira.

KOBİ'lere yönelik çalışmalarıyla dikkat çeken banka, şube ağını da genişletme yoluna gitti. Yönetim Kurulu Başkanlığı'nı Mahmut Ceylan'ın yürüttüğü bankanın, geçen yıl sonu itibariyle 1'i yurtdışında 31 şubesi, 624 personeli bulunuyor. Bankanın yan kuruluşları arasında K Factoring, K Leasing, Kapital Sigorta ve Kapital Bilişim yer alıyor.

Bank Kapital'in internet sitesinde bankanın faaliyetleri ve hedefleriyle ilgili bilgi verilirken, Avrupa Birliği'nde bir banka ya da bir finansal kurumu satın alınmasının düşünüldüğü açıklanırken, gelecek planları konusunda ise şu sözler yer alıyor: ‘‘Gelecek için yaptığımız planlarda klasik bankacılık anlayışına uyum sağlamak da yer almıyor. Her zaman gurur duyarak söylüyoruz: biz kasalarında çok miktarda bilgi, akıl, yetenek ve cesaret bulunduran bir bankayız. Gerektiği zaman kullanmak üzere..’’

Polisin el konulan banka mesaisi

BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurulu kararıyla, yönetim ve denetimi Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu'na devredilen Etibank ile BankKapital'in İstanbul'daki genel müdürlükleri basın mensuplarının hücumuna uğradı. Haberi alır almaz Etibank'ın Balmumcu'daki, BankKapital'in de Esentepe'deki genel müdürlüğüne giden gazeteciler herhangi bir hareketliliğe rastlamadı.

Her iki bankanın genel müdürlük binasına gelen sivil polisler kendilerine herhangi bir gözaltı emri gelmediğini ancak güvenlik açısından ‘‘kontrol’’ yatıklarını söyledi. Genel Müdürlük binalarına giren polisler kısa bir süre sonra ayrıldılar.

Etibank'ın Barbaros Bulvarı'ndaki binasında çıkmaya hazırlanan 10 kişilik bir grup, önden giden 3 kişinin basın mensuplarını görmesi ve arkadakilere haber vermesi üzerine tekrar içeri girdi. Yaklaşık 30 dakika sonra saat 21.30'da, binanın garajından bu kişilerinde içinde bulunduğu 5 otomobil hızla çıkarak uzaklaştı.

BankKapital'in Esentepe'deki Genel Müdürlük binası önünde yaklaşık 2 saat endişeyle bekleyen banka personeli ayrıntılı bilgi alamayınca banka önünden ayrıldılar. Binada güvenlik için bulunduklarını belirten polis, yönetim kurulunun arka taraftan garaja inerek ayrıldıklarını söyledi.

Osman TAN-Ramazan KAYA/İSTANBUL