Et krizi fırsat yarattı, Dünya Hereford Konseyi'ne giriyor

Türkiye'de ithalatla birlikte daha çok 'Angus ırkı' hayvanlar gündeme gelse de, dünyada et üretimi için yaygın olan ve öne çıkan damızlık ırk Hereford.
Uysal oluşları ve tükettiklerini yemi en yüksek seviyede ete dönüştürme özelliği ile bilinen Hereford ırkı et randımanı en yüksek ırk olarak öne
çıkıyor.

Yeni Zelandalı Jan Wills'in, Dönem Başkanlığı yaptığı WHC bundan 61 yıl kadar önce kurulmuş. İkinci Dünya Savaşı'nın arifesinde kurulan konseyin
kuruluş amacı Hereford ırkının genetik özelliklerinin korunması, soy zincirinin bozulmasının önüne geçilmesi olarak öne çıkıyor. Konseyin, Avrupa
genelinde 20 kadar ülkeden üyesi bulunuyor. Konseye üye çiftliklerde yüz binlerce Hereford ırkı sığır yetiştiriliyor.

ÜRETİM SÜRECİ TAKİP ALTINDA

WHC'e üye olan çiftliklerde üretilen Hereford cinsi hayvanların tüm bilgileri bilgisayar ortamına taşınıyor. Bedir Çiftliği'nin dördüncü kuşak temsilcisi İlhan Usanmaz'ın girişimleri sonrası ilk kez Türkiye'ye gelen WHC Başkanı Jan Wills, uysal özellikleri ile öne çıkan Hereford ırkının üreticiler için önemli avantajlar sağladığına vurgu yaptı.

Konsey olarak kendilerine bağlı Hereford birlikleri ve onlara üye çiftlikler arasında eşgüdüm imkânı sağladıklarını ifade eden Wills, Türkiye'den şimdiye dek kendilerine üye olma yönünde bir girişimin olmadığını, ancak Bedir Çiftliği ile bu sürecin geride kalabileceğini ifade etti. Yine bu çerçevede, 9-21 Temmuz 2012 tarihleri arasında Kanada'da yapılacak Dünya Hereford Birliği Kongresi'ne Bedir Çiftliği yetkililerini davet ettiklerini ifade etti.

KONSEY ÜYELERİ İLK KEZ TÜRKİYE'YE GELDİ/ FOTO GALERİ

HASSAS BİR DENETİM SÜRECİ

WHC'ye herhangi bir ülkeden bir çiftliğin üye olabilmesi için, öncelikle o ülkede bir Hereford Birliği'nin kurulması, ardından o birliğin WHC'ye üye olması gerekir. Başvurucu birlik ile ilgili nihayi karar ise, WHC yönetiminin raporları ve konseyin toplam üye sayısının yüzde 75'inin 'olumlu' yönde oy vermesi sonrası ortaya çıkıyor.

WHC bünyesine girmek için girişimlerini hızlandıran Bedir Çiftliği'nin girişim öyküsü ise dikkat çekici. Bedir Çiftliği sahipleri de, pek çok üretici gibi, canlı hayvan ithalatı veya karkas et ithalatına yöneldi.  Macaristan'dan Hereford cinsi inek ve besilik dana getiren Bedir Çiftliği sahiplerinden İlhan Usanmaz'ın bir sonraki hedefi, WHC'ye üye olmak olarak öne çıktı.

ARDAHAN'DA ÇIKTI, KÖRFEZ'İN EN BÜYÜĞÜ OLDU

1200 hayvan kapasitesi ile Körfez'in en büyük besi çiftliğine sahip olduklarını söyleyen İlhan Usanmaz Jeoloji Mühendisi ve esas faaliyet konuları Kalite Kontrol ve Test Sistemleri üreticiliği. Ancak Ailesi uzun yıllardan beri tarım ve hayvancılık sektöründe olan İlhan Usanmaz da ticari faaliyetlerinin önemli bir bölümünü bu alana kaydırdı.

İlhan Usanmaz, hayvancılık konusunda çekirdekten yetiştiğini söylüyor. Kültür ırkı Hereford'ları Türkiye'de yaygınlaştırmayı planladıklarını söyleyen Usanmaz,  dört kuşaktan beri hayvancılık sektörünün içindeolduklarını, "Hayvancılık sektörü ile dört kuşaktan beri ilgilenen bir aileden geliyorum. Ben ailenin dördüncü kuşak temsilcisiyim. Hayata gözlerimizi açtığımızdan bu yana bu sektörün içindeyiz" anlatıyor.

Ardahan'da uzun yıllar devam eden hayvan ticareti ve besicilikten sonra 1990'lı yıllarda İzmit Körfez'de bulunan çiftlik yatırımını hayata geçirdiklerini anlatan Usanmaz, et fiyatlarındaki artışın önüne ise yüksek et verimine dayalı üreticiliğin ve besiciliğin yaygınlaştırılması ile geçilebileceği görüşünde.

İLK GİRİŞİM BAŞARISIZ OLDU

Anavatanı İngiltere olan ve 1850'li yıllardan bu yana soy kütüğü tutulan Hereford cinsinin, bundan yarım yüzyıl kadar önce Avrupa'da yaygınlaşmaya başladı. Türkiye'ye ilk Herefordlar ise 1958 yılında kamu eli ile ithal edilir. Ardahan'ın Göle İlçesi'ne o zamanki adı ile 'Göle İnekhanesi'ne gönderilen kültür ırkı Herefodlar yüksek et verimleri ile öne çıkar. Ancak, yetiştiricilikte mutlaka sütün de aranması nedeni ile et sığırcılığı gelişemez ve ilk Hereford girişimi de başarısız kalır.

ANAVATANI İNGİLTERE

Hereford sığırı adını İngiltere'nin güneybatı bölgesindeki Herefordshire Vadisi'nden alıyor. 1846 yılında Hereford ırkı için soykütüğü derneğinin kurulmasıyla birlikte İngiltere'den dünyaya yayılmaya başladı. Et üretimi için beslenen Hereford'ların sütleri ancak yavruyu beslemeye yetecek düzeyde olduğundan sağılmaz. Türkiye'nin et ithalatı ile birlikte adı sıklıkla gündem gelen Angus cinsi sığırlara kıyasla Hereforların et verimleri daha yüksek.

Amerika Missouri Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada, Hereford ırkının birçok yönden Angus ırkından daha yüksek bir performans gösterdiği ortaya konuldu. Herefordların Anguslara göre daha uzun süreli doğurganlığa sahip olduklarını da ortaya koyan araştırma, Herefordların daha yumuşak başlı olduklarını, yetiştiriciler açısından bakımlarının daha kolay olduğunu ortaya koyuyor.

dgokce@hurriyet.com.tr