'Et ithalatı kalıcı çözüm değil'

SETBİR Başkanı Ilgaz, yaptığı yazılı açıklamada, kırmızı et fiyatlarının düşürülmesi noktasında ithalatın kalıcı ve sürdürülebilir bir çözüm olamayacağını, bu durumun ortadan kalkması için uzun vadeli ve entegre planlamalar yapılması gerektiğini belirtti.

Uzun vadeli çözümler oluşturabilmek için Türkiye'nin hayvan varlığının ve hayvansal üretim rakamlarının tam bilinmesi gerektiğine dikkati çeken Ilgaz, bunun için de öncelikle kayıt dışı üretimin engellenmesinin şart olduğunu dile getirdi.

SETBİR olarak yaptıkları çalıştaylarda et, süt ve hayvancılık sektörlerinin en önemli ve öncelikli sorunu olarak kayıt ve kontrol dışı üretim ve ticaret belirlendiğini aktaran Ilgaz, şunları kaydetti:

"Bu görüşümüzü TÜİK verileri de desteklemektedir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Eylül 2014 tarihinde kırmızı et fiyatlarında yaşanan artışı dengelemek için besilik dana ithalatına karar verirken, hayvan varlığımızı tam olarak göremediğimizden dolayı sembolik ve küçük montanlı bir ithalat öngördü. Gerekli miktar bizce en az 200 bin iken, bu miktarda besilik dana ithalatı yapılamadı.

Bu miktar 2014 yılı son çeyreğinde realize edilebilmiş olsaydı kırmızı et fiyatlarında yaşanan artış daha sınırlı olacaktı. Belki de 2014 Mayıs dönemi seviyesinde kalacak, hatta gerileyecekti. Bu gibi durumların ortadan kaldırılabilmesi için Bakanlığımızın başlatmış olduğu TÜRKVET Hayvan Kayıt Sistemini yenileme çalışmaları süratle hayata geçirilmelidir. Çünkü doğru ölçemediğimiz hiçbir şeyi iyileştiremeyiz."

"Fiyat artışını tetikleyen arzın sığlığı ve yetersizliği"

Kırmızı et fiyatlarının bu kadar yüksek seyretmesindeki ana nedenin kesimlik hayvan arzının sığlığı ve yetersizliği olduğunu belirten Ilgaz, iki aylık sütçü ırk buzağı fiyatının Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde 370 lira, Türkiye'de 1.500-1.700 lira; 250 kilogram ağırlığında bir yaşındaki besi danasının (AB) ülkelerinde 1.800-1.900 lira, Türkiye'de ise 3 bin 800-4 bin lira arasında olduğu bilgisini verdi.

Ilgaz, "Kesimlik hayvan arzındaki açığı kapatmak için kesimlik dana, özellikle de karkas et ithal etmek, tüketicilerimiz açısından fiyat artışlarında belirli bir rahatlama sağlayacak olmasından dolayı düşünülse bile bu iyileşme kalıcı olmayacak, muhtemelen istikrarı bozacak ve ülke besiciliğine orta-uzun dönemde zarar verecektir. Buna karşılık besilik dana açığını kapatmaya dönük genç dana ithalatına bir süre daha ihtiyacımız olabilecektir. Ayrıca etçi ırk damızlık hayvan ithalatı da bu çerçevede yeniden değerlendirilmelidir" yorumunu yaptı.

Zeki Ilgaz, kırmızı et fiyatlarının düşmesi ve hayvancılık sektöründeki üreticilerin yaşadığı problemlerin çözümü için şu önerilerde bulundu:

"Üreticinin öncelikle girdi maliyetlerinin düşürülmesi ve dengelenmesi gerekiyor. Besi maliyeti açısından büyük önem arz eden meraların daha etkin kullanımı, kaba yem üretiminin artırılması teşvik edilmeli. Yemleme ve yem teknolojileri daha etkin bir şekilde kullanılmalı. Hayvanlarımızın genetik özelliklerinin geliştirilmesi için çalışmalar yürütülmeli. İki doğum arası sürenin kısaltılması ve doğumların yılın bütününe yayılması sağlanmalı, mevsimsellik azaltılmalı. Doğum ve doğumu takip eden günlerde yaşanan buzağı ölümleri azaltılmalı. Et üretiminde etçi ırkların kullanımı hayata geçirilmeli. Hayvan hastalıkları ile etkin bir şekilde mücadele edilmeli.

Küçük işletmelerin altyapı zaafları giderilmeli, işletme büyüklüğünün mikro seviyeden optimal seviyeye çıkarılması düşünülmeli. Besicinin eğitimine yönelik çalışmalar yürütülmeli, yetişmiş eğitimli insan gücünün istihdamının sağlanması teşvik edilmeli. Kesimhanelerin kesim standardına uyumu sağlanmalı, karkas sınıflandırma sistemi hayata geçirilmeli. Vadeli işlemler borsasının bünyesinde ileri tarihli ticari işlem yapılabilmesi sağlanmalı ve istikrar yaratılmalı. Değer zincirinde sisteme katkı sağlamayan, katma değer yaratmayan her halka yok edilmeli, sistem yalınlaştırılmalı, besicilik zincirinin finans ihtiyacı sorunu çözümlenmeli."

SETBİR Başkanı Ilgaz, hayvan kayıt sisteminin yenilenmesi, veri tabanının zenginleştirilmesi, sürekli güncel kalmasının sağlanması ve sektör oyuncularının erişimine açılması gerektiğini belirterek, "Besilik dana envanterimiz sürekli izlenerek, öngörülü davranılarak, gelecek dönemlerin ihtiyaçlarını karşılayacak, açığı kapatacak kadar besilik dana takviyesine/ithalatına imkan verilmeli. Ülkemiz kaynaklarının sonuna kadar kullanıldığından emin olunmadıkça ithalat özendirilmemeli, iç kaynakların kullanımına öncelik verilmeli. Küçükbaş hayvanların kurban edilmesi vatandaşımıza telkin edilmeli" ifadelerini kullandı.