Eski müdürleri, Çillerler'in İsviçre trafiğini anlattı

Çillerler'in 1981'de kurup, 1991'de iflasa sürüklediği BMT şirketinin eski genel müdürü Suavi Eyüp Tunç, ‘‘Libya'da müteahhitlik işleri yürüten bu şirketin kazancının büyük bölümü İsveiçre'ye transfer edildi’’ dedi. Tunç, tranfer işlemlerinin Jamahiriye Bank üzerinden yapıldığını bildirdi. Tunç ayrıca, şirketin 1991'de iflas etmesine karşın, para transferinin 1995'e kadar sürdüğünü öne sürdü.

Çiller Ailesi'nin, 2 ayrı BMT şirketiyle ilişkileri bilmeceye dönüşürken, sırrın çözümünde ilk ipuçları da ortaya çıktı. Özer Çiller'in ortağı olduğu Libya'daki müteahhitlik şirketinin son müdürü Suavi Eyüp Tunç, önemli açıklamalarda bulundu. Tunç, şirket kazancının büyük bölümünün İsviçre'ye transfer edildiğini iddia etti.

Hürriyet'in, Eskişehir'de bulup konuştuğu Tunç, şirketin yaptığı işler, karşılaştıkları sorunlar ve iflasa kadar olan süreç hakkında, şu açıklamalarda bulundu:

ÖZER ÇİLLER İŞE ALDI:

Beynelminel Mühendislik Taahhüt ve Ticaret Anonim Şirketi (BMT) 8 Ocak 1981'de kuruldu. 1983'de şirkete girmek için başvurdum. Arapça bilen birini arıyorlardı. Başvurumu Özer Çiller onayladı ve 1984'de Libya'ya gittim. BMT, konut, okul, hastane gibi inşaat işleri yapıyordu. O dönemde sadece satınalma işlerine bakıyordum. Şirket yöneticileri, 1990'a kadar sık sık değişti, bir kısmı yanlış işlere karıştı, bir kısmı geri döndü. 10 Ocak 1990'da Libya'da Tripoli, Ubari ve Murzuk bölgelerinde şirket adına her türlü işi yapmaya yetkili kılındığıma dair yazı gönderildi. Benim haberim yoktu, emrivaki yaptılar.

İSVİÇRE'YE TRANSFER:

Libya'nın başkenti Tripoli'de, Jamahiriye Bank'ın Merkez Şubesi'nde şirketin hesabı vardı. Libya'da yaptıkları işler karşılığında alınan tüm paralar 48690 numaralı hesaba yatırılıyordu. Bu hesap üzerinden az miktarda para Türkiye'ye, geri kalanı ise İsviçre'ye transfer ediliyordu. Yaklaşık 21 milyon dolar bu yolla transfer edildi. Bu hesap numarasının hareketleri izlenir, dekontlar takip edilirse olay ortaya çıkarılabilir. 1 Eylül 1995'e kadar para transferi sürdü.

HİLELİ İFLAS İDDİASI:

Şirket resmen 1991'de iflas etti. Ancak asıl batışı 1985'de başladı. Bu tarihten itibaren mükerrer istihkaklar alınmaya başlandı. 300 bin ve 500 bin Libya dinarı olan iki ayrı mükerrer istihkaklar bu tarihlere rastlıyor. Bir iş için ikinci kez hakediş düzenleyip aynı iş için iki kez para alınmış. Örneğin, Beytülşebab'ta gençler evinin henüz temeli atılmıştı, kaba inşaatı bitmiş gibi para tahsil edildi.

KRİZ DÖNEMİ:

Şirketin para transferleriyle Suriye uyruklu Hüseyin El Mefalam ilgilenirdi. Libya'da çok etkili bir isim. 1989'da Mefalam'a şirkete borç verdi. Alacağının karşılığı olarak, kendisine 403 milyon liralık, bugünkü değerle 250 bin dolarlık bir çek verildi. Ancak çek karşılıksız çıktı. Şirketin aynı dönemde mafya ile başı derde girdi. Bazı işlerin takibi için mafyaya komisyon vaadedilmiş, yerine getirilmeyince mafya hayalı bir isimle alacak tahsil etmeye kalktı. Sonra iş ortaya çıktı, mahkemelik olundu. Bu yüzden şirketin mallarına haciz geldi.

İŞÇİLER MAHSUR KALDI:

O dönemde, şirket sorumlusu olarak kimse kalmadı. Ben işçilerin paralarını almaları ve Türkiye'ye dönmeleri için tek başıma uğraştım. Bu olay o dönemki gazetelere de yansıdı. Mahsur kalan 80 işciyi gruplar halinde 1987-1990 yıllara arasında Türkiye'ye göndermeyi başardım.

DÖRT YIL MAHSUR KALDIM:

Son 4 yıl şirket ilişkileri nedeniyle Libya hükümeti ülkeden ayrılmama izin vermedi. Mahsur kaldım. Ailem Dışişleri Bakanlığı nezdinde girişimde bulunarak, kurtulmama yardımcı oldu. 1992'nin 11'inci ayında Libya'dan ayrıldım. Dönünce alacaklarım için Mete Has'ı aradım. Libya'da iken hergün görüştüğüm Has, telefonlarıma bile çıkmadı, eşiyle muhatap oldum.

MAHKEMEYE BAŞVURAMADIM:

Şirketten 73 bin dolar alacağım var. Mahkemeye başvurmak istedim, 190 milyon harç yatırmam gerektiğini söylediler. Hem alacaklarım için hemde yatırılmayan SSK primlerim için dava açmak istedim. Ancak ekonomik durumun yalnızca birine el verdi. Halen SSK ile ilgili davam sürüyor.

Meclis Mal Varlığı Komisyonu'nda konuşurum

Çillerler'in eski müdürü Suavi Eyüp Tunç, TBMM Mal Varlığı Komisyonu'na bilgi verebileceğini belirterek, şöyle konuştu:

‘‘Şimdi ABD'de bir BMT'den söz ediliyor. Bunun Berk, Mert, Tansu'nun başharflerinden oluşan yeni şirket olduğu söyleniyor. Niye aynı adla ikinci bir şirket kursunlar? Bunlar bence birbirine geçmiş aynı şirket olabilir. Meclis'te Tansu Çiller'in Mal Varlığı ile ilgili çalışmaları izliyorum. Benim ne Tansu ne de Özer Çiller'le kişisel bir sorunum var. Ama isterlerse Libya'daki BMT ile ilgili bilgileri komisyona da anlatırım.’’

BMT yöneticisi Özer Bey'in annesi

BMT, 8 Ocak 1981'de kurulduğunda kurucuları arasında Mete Hasoğlu var. 21 Haziran 1981'de yapılan değişiklikle yönetim kurulu üyeleri arasına Özer Uçuran Çiller'in annesi İsmet Uçuran da girdi. Aynı değişiklikle Sümer Tont ve Selçuk Suyabatmaz da yönetim kurulu üyeleri arasında yeraldı.

7 Mayıs 1992'de yönetim yine değişti. Bu kez İsmet Uçuran'ın adı yönetimde yer almadı.

25 Mayıs 1983'de yurtdışı işler koordinatörlüğüne Mete Hasoğlu, teknik koordinatörlük görevine Özer Uçuran Çiller getirildi. Özer Çiller, Libya ve yurtdışında şirket adına işlemlere imza atmaya yetkili kılındı. Bu yetkiler arasında para transferleri de yeraldı. 25 Haziran 1986'da yönetim kurulu üyeleri arasına Adil Giray katıldı. Giray 9 Haziran 1987'de denetçi oldu. 11 Aralık 1990'da yeniden yönetim kurulu üyesi oldu. 27 Eylül 1991'de İstanbul 6.Asliye Ticaret Mahkemesi, şirketin iflas ettiğine karar verdi.