Erdoğan'ı isyan ettiren enflasyon tablosu
Güncelleme Tarihi:
Başbakan Erdoğan bugünkü AK Parti grup toplantısında yine Merkez Bankası'na yüklendi. Köln seyahati sonrası bankaya faiz konusunda eleştiriler getiren Erdoğan Merkez Bankası'nın enflasyon hedeflerini tutturamamasından yakındı. Merkez Bankası'nın son 10 yıldaki enflasyon hedefi tutturma karnesi başarılı gözükmüyor.
Başbakan Erdoğan Ak Parti grup toplantısında konuşmasının hatırı sayılır bir bölümünü Merkez Bankası'na ayırarak yine bankayı sert dille eleştirdi.
Köln seyahati öncesi Merkez Bankası'nın bu ay gerçekleştirdiği 50 baz puanlık indirimi "Dalga mı geçiyorsun" diyerek eleştiren Erdoğan Merkez Bankası'nın enflasyon hedefini tutturamamasını grup toplantısında daha keskin çizgilerle vurguladı.
Erdoğan grup toplantısındaki konuşmasında "Siz bugüne kadar açıkladığınız enflasyonlarda hiçbir zaman tutturabildiniz mi? Hep revize ettiniz. Faizi de aynı şekilde. Ama artık yetti. Bunu söylemek zorundayız. Faiz sebeptir, enflasyon neticedir" diye konuştu.
ENFLASYON HEDEFİ KARNESİ KIRIK
Merkez Bankası'nın son yıllarda enflasyon hedeflemesi karnesine bakıldığında tablonun pek iç açıcı olmadığı görülüyor. Banka belirli bant aralığı ile birlikte nokta hedefler belirlerken özellikle nokta hedefleri tutturma konusunda son 10 yılda nadir başarılı olduğu görülüyor. Yılsonu enflasyon Nisan 2011'den bu yana Erdem Başçı yönetiminde olan Merkez Bankası'nın 2011 yılında belirlediği yüzde 5.5 hedefinin oldukça üzerinde yüzde 10.4 ile bitirmişti. Takip eden 2012 ve 2013 yıllarında belirlenen yüzde 5'lik hedefin de revizelere uğramış 2013'te yüzde yılsonu enflasyon 7,4 ile hedefin çok üzerinde kalmıştı. Merkez Bankası enflasyon hedefini 2014'te de revize etmek zorunda kalırken bu senenin hedefiniyüzde 5,3'ten yüzde 6,6'ya çıkarmıştı.
En son açıklanan Nisan ayı TÜFE yüze 9,36 oranında bulunuyor.
TÜFE hedefleri ve gerçekleşmeleri... Mavi çizgi gerçekleşen gri sütun ise hedeflenen enflasyon (Kaynak: Turkey Data Monitor)
"BAŞBAKAN ENFLASYON KONUSUNDA HAKLI AMA KURUMU DA YIPRATMAMASI LAZIM"
Merkez Bankası Eski Başkan Yardımcısı, TEPAV Finans Enstitüsü Direktörü Fatih Özatay Başbakan Erdoğan'ın enflasyon hedefinin tutmaması konusundaki görüşünde haklı olduğunu ancak Merkez Bankası'nı kamuoyuna açık bir şekilde sert eleştirerek kurumu yıpratmak yerine yasal olarak gerekli adımları atabileceğini belirtti. Enflasyon hedefinin 'yılsonu enflasyon' yerine 'ortalama enflasyonla' değerlendirdiğinde Merkez Bankası'nın son 10 yıl içinde hedefi daha da kaçırdığına dikkat çeken Özatay "Enflasyonun neden tutmadığı konusunda teknik çalışma yapılabilir. Enflasyonda petrol fiyatları döviz kuru ve iç talep önemli. Ama Merkez Bankası enflasyon hedefini açıklayıp vatandaşların buna göre karar almasını bekliyorsa bunun mazereti olmaz. Merkez Bankası enflasyon hedefini yılbaşı açıklıyor, 3 ay sonra revize ediyor. Böylece hedefin inandırıcılığı da kalmıyor. Başbakan bu konuda haklı. Başbakan'ın faiz konusundaki görüşlerine katılmıyorum. Ama katılan çok sayıda iktisatçı da var. İstediği doğrultuda değişiklik istiyorsa Merkez Bankası'nı demeçlerle yıpratmak yerine yasal adımlar atılabilir, ABD'deki gibi önceliği istihdam hedefine bu yolla verebilir, istiyorsa yasayı değiştirerek başkanın görevden alınma şartlarını değiştirebilir" dedi.
YASADAKİ İLGİLİ MADDE
Merkez Bankası Yasası'dan Merkez Bankası'nın enflasyon hedefi ile ilgili madde "Özel denetim ve kamuoyunun aydınlatılması bölümünde bulunuyor. Madde 42'ye göre banka belirlenen hedeflere ğilan edilen sürede ulaşamaması ya da ulaşmama olasılığının ortaya çıkması halinde nedenleri ve önlemleri Hükümete yazılı olarak bildirmek zorunda. Banka 2013 enflasyonu için Hükümete bu yazılı gerekçeyi aktarmıştı.
Merkez Bankası başkanının görevden alınması ise yasada ticaretle uğraşması, banka, şirket hissedarı olmasına bağlanıyor. Hedeflerin üst üste tutmaması durumunda Hükümetin başkanı görevden alması yasada yer almıyor. 27. maddede belirtilen yasaklar dışında başkan ancak kendisi görevi bırakırsa başkanlıktan ayrılabiliyor.