EPDK’yı hafifletme hazırlığı

ENERJİ ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın göreve geldiği ilk günler. Yıldız, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nda (EPDK) bir bölünmenin en doğru hedef olduğunu net bir biçimde belirtiyor. Bu hedefe ilişkin formüller zaman zaman kulislerde dolaşıyor ancak somut bir adım atılmıyor. Ta ki yakın zamana kadar.
Kulislerde konuşulanlara bakılırsa, EPDK bölünmeyecek ama bazı piyasaları üzerinden atarak biraz hafifleyecek.
Nasıl mı?�
Bugünlerde Enerji Bakanlığı, EPDK, Gümrük ve Ticaret Müsteşarlığı arasında hızlı bir trafik var. Kurumlar, “Petrol ve LPG piyasalarının EPDK’dan alınıp, Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’ne bağlanması” formülü üzerinde fikir alışverişi yapıyor.

LİSANS İŞLEMİ YERELE

Ayrıca, petrol piyasasında ruhsatta olduğu gibi lisans işlemlerinin de mahalli idarelere (bedeliye veya valilik) devredilmesi de gündemde. Bu iki işlem gerçekleşirse, enerji piyasalarında taşlar kelimenin tam anlamıyla yerinden oynamış olacak.
Yanlış anlaşılmasın, bu operasyonlar EPDK’nın yetkilerini elinden alma değil, elini rahatlatmaya yönelik. Çünkü 1) EPDK, bugün dört piyasada 26 binin üzerinde şirketin faaliyetlerini düzenliyor ve denetliyor, 2) Akaryakıt kaçakçılığı ve petrol piyasası denetimleri konusunda geçtiğimiz yıllarda EPDK’ya önemli sorumluluklar yüklendi, 3) Kurul haftada bazen 100–150 gündem maddesi ile toplanıyor ve bunun önemli bir kısmını, akaryakıt bayileri gibi lisanslı şirketlerin, mevzuata aykırı işlemlerden dolayı cezalandırılması vs. oluşturuyor.

1.5 MİLYAR LİRA CEZA

Türkiye’de 12 bin 847 akaryakıt istasyonu, 56 dağıtıcı, 108 depolama ve 4 rafineri faaliyet gösteriyor.
EPDK, bugüne kadar akaryakıt piyasasında, bir kısmı yargıdan
dönen yaklaşık 1 milyar 500 milyon liralık idari para cezası kesti. Uygulanan idari para cezalarının önemli bir bölümünün konusunu “lisanssız
piyasa faaliyeti” ile “teknik düzenlemelere aykırı ürün ikmali” fiilleri oluşturdu.
Yani gündemdeki işlemler, düzenleyici Kurumun, hem denetim, hem petrol piyasası düzenleme konusunda bu kadar yoğun çalışmaması için yetkilerinin bazılarını devretmesiyle alakalı.
Bu sebeplerle, gerek “Petrol
Piyasası Kanunu” gerekse de “LPG Piyasası Kanunu”nda mahalli mücadele gerektiren konuların ayrıştırılarak, yetki ve sorumlulukların bir kısmının mahalli idarelere devri düşünülüyor.

BAŞBAKAN BAKACAK

Öte yandan, konuşulan bir diğer adım ise kaçakçılık ve ulusal marker ile ilgili işlemlerin Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na devredilmesi. Akaryakıt kaçakçılığı ile mücadele konusunda taşra teşkilatı olmayan EPDK ve Enerji Bakanlığı’nın etkisinin sınırlı kaldığı düşünülüyor.
Önümüzdeki hafta Bakanlar Kurulu’nda görüşülmesi planlanan kaçakçılıkla ilgili Gümrük Yasa değişikliği kapsamında denetim özelinde bu konuların da ele alınması planlanıyor. Başbakan Tayyip Erdoğan, bu tür bir düzenlemeye yeşil ışık yakarsa iş, çıkacak yeni yasalara bu maddeleri taşımaya kalıyor.
Akaryakıt sektörü temsilcileri ise söz konusu planlardan pek de hoşnut değil. Farklı kamu birimlerinin birbirleriyle ilişkisinin oldum olası sorun yarattığına işaret ediliyor. Buna örnek olarak da 10 numara yağ konusu gösteriliyor.

FARKI NE?

Bu konuda yorum yapan bir sektör temsilcisinin cümleleri şöyle:
“Evet, bugün imar planından, standartlara uygunluğa birçok şeye bakıp ‘Burası akaryakıt istasyonu’ diyen belediyelerdir. Ancak onun üzerinde lisans inşa eden kurum EPDK. İşyeri açma ile lisans arasındaki farkı iyi anlamamız lazım. Lisanslandırma sadece bir yere ruhsat vermek değil. Denetimde nasıl davranışlar içinde olacağınızın da şartını koyuyor. Entegrasyon gereken süreçler.”
Ne diyelim? Bu hazırlık daha çok tartışılacağa benziyor...