EPDK’dan elektrik dağıtımında ilk operasyon

EPDK, 2010’da özelleştirilen Osmangazi Elektrik Dağıtım (EDAŞ) ve Osmangazi Elektrik Perakende Satış şirketlerinin yönetimine, yükümlülüklerini yerine getirmemesi ve TETAŞ’a olan yaklaşık 170 milyon liralık borcunu ödememesinin ardından el koydu. Böylece, ilk defa özelleşen 21 elektrik dağıtım bölgesinden birine el konulmuş oldu. Bazı enerji uzmanları, özelleştirmelerin “gelir odaklı” modelle yapılmasını eleştirmiş, toplamda 8 milyar dolara yakın bir taahhüdün altına giren ancak daha sonra ödeme sıkıntısı yaşayan Mehmet Kazancı ve ortağı Mehmet Emin Karamehmet günlerce tartışılmıştı. Dünkü el koyma sonrası ise özelleşen elektrik dağıtım sektörünün akıbeti merak ediliyor.

YENİ ATAMALAR YAPILDI

EPDK’dan dün yapılan yazılı açıklamada, özel sektör tarafından işletilen elektrik dağıtım şirketlerinin, ilgili tüm taraflara karşı üstlendiği yükümlülüklerini yerine getirerek, tüketicilere daha nitelikli ve kaliteli hizmet vermesi esasına göre faaliyetlerini sürdürdüğü ifade edildi. Bu hükümlere aykırı davranışlar halinde, dağıtım ve perakende satış faaliyetleriyle piyasa mekanizmasının işleyişinin sağlıklı sürdürülebilmesi için ne tür tedbirler alınacağının Elektrik Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuatla belirlendiği anımsatılan açıklamada, tedbiren söz konusu şirketlerin mevcut yönetim kurulu başkan ve üyelerinin yerine yeni atamalar yapıldığı kaydedildi.

170 MİLYONLUK BORÇ

2010 yılında 485 milyon dolara özelleştirilen Osmangazi Elektrik Dağıtım şirketi bir anlamda yeniden kamuya devredilmiş oldu. Şirket hisseleri halen Yıldızlar Holding’de olmasına karşın, şirketin yönetimine yeni yönetim kurulu üyeleri atandı. İlerleyen süreçte şirketin yeniden ihaleye çıkarılarak, yeni alıcısını bulması bekleniyor. Edinilen bilgilere göre, Yıldızlar Holding Osmangazi’yi devraldığı 2010 yılından bu yana temel yükümlülüklerini yerine getirmekte güçlük çekti. Banka kredileri ile sorunlar yaşandı. Şirketin, TETAŞ’tan aldığı elektriği vatandaşa satıp parasını tahsil ettiği halde, TETAŞ’a geri ödeme yapmadığının tespit edilmesi ve TETAŞ’a olan borcun giderek şişmesi üzerine harekete geçildi. Borcun faiziyle birlikte 170 milyonun üzerine çıktığı belirlendi.

Geceyarısı ilk toplantı yapıldı

MART ayında çıkarılan yeni Elektrik Piyasası Kanunu, acze düşen şirketlerin yönetiminin değiştirilmesi hatta el konulması gibi hükümler içeriyor. Yetkililer, kanundaki yaptırımların uygulanması için ikincil bir yönetmelik çıkarılması gerektiğini vurgulayarak, “Söz konusu tedbirler yönetmeliği geçtiğimiz hafta çıkarıldı. Çıkar çıkmaz da düğmeye basıldı” diye konuştu. Osmangazi bölgesinin hem dağıtım, hem perakende elektrik şirketlerinin yönetimi değiştirilerek, iki şirkete de 3’er yeni yönetim kurulu üyesi atandı. Şirketin Yönetim Kurulu Başkanlığına, çiçeği burnunda TEDAŞ Genel Müdürü Mükremin Çepni getirildi. Yeni yönetim ve EPDK yetkilileri, önceki gün Kurul’da alınan karardan hemen sonra Yıldızlar Holding’in binasına giderek, gece saat 10’da ilk yönetim kurulu toplantısını yaptı.

Yıldız: Yönetim değişimi yaptık

ENERJİ ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız ise şunları söyledi: “Özelleştirme süreci devam ediyor. Bir yandan kamu adına vatandaş adına denetimler de sürüyor. Kamu olarak edinimlerini yerine getirmeyen özel sektör temsilcilerimiz varsa, biz oraya müdahaleyi yapmak ve denetimlerini yapmak durumundayız. Bu bir el koyma değildir. Bu, şirketin hisseleri yine özel sektörde kalmak kaydıyla yönetiminin değişmesidir. Ne zamana kadar bu değişiklik devam eder? Şirketin bilançosu uygun hale geldikten, TETAŞ’a ve PMUM’a ödemelerini yaptıktan sonra yönetimi tekrar eski hissedarlarına geçer. Hisse yapısı değişmiş değildir. O yüzden bu bir el koyma değildir. Hisse yapısı yine özel sektörde kalmaktadır.”

Tarifeler gerçek maliyeti yansıtmıyor

EPDK eski Başkanı Yusuf Günay, elektrik dağıtımı ihalelerinde ‘yüksek teklif veren şirkete veririm’ şeklindeki mantığın doğru olmadığını ileri sürerek, “Tecrübe sahibi şirketlerin bu işlere girmesine yönelik model oluşturmaktı. Diyebilirsiniz ki, Türkiye’de tecrübe sahibi kim var. Orada da yapılan temel yanlış 2007 yılında yapılacak olan özelleştirmelerin durup dururken iptal edilmesidir. Mali gücü yüksek 80’e yakın şirket vardı. O süreçte bütün uluslararası sermayeli şirketler, ‘Bir daha girmiyoruz diye Türkiye’yi terk ettiler.’ Dağıtım özelleştirmeleri yeniden ihaleye çıktı ancak büyük fırsat kaçmış oldu. Vatandaş her ay tükettiği elektriğin bedelini ödüyor. Bu ödenen para nereye gidiyor? Devletin elektrik üretmesinden doğan pek çok olumsuzluk da var. Gerçek maliyeti yansıtmayan tarifeler sıkıntı yaratıyor. Dağıtıcıların mali açıdan nasıl sürdürebileceği yönünde piyasada bazı tereddütler var.”

Kredilerde aksama yok

BU arada özelleştirmede Yıldızlar SSS Holding’e kredi veren Akbank, gelişmelerin bankayı olumsuz etkilemeyeceğini açıkladı. Akbank konuya ilişkin olarak yaptığı açıklamada “Bankamızın bu işlemle ilgili Gruba özelleştirme
sırasında kullandırdığı kredilerin bugüne kadar olan geri ödemesinde herhangi bir aksama söz konusu değildir” dedi. Yıldızlar SSS Holding’in iştiraki olan şirketlere ve gruba kullandırdığı kredilerle daha önce gündeme gelen Halkbank ve Akbank hisseleri güne düşüşle başladı ve ilk seansı yüzde 2’nin üzerinde değer kaybıyla tamamladı.

Ödeme dolar, tahsilat TL

ANADOLU Ajansı ile görüşlerini paylaşan Enerji Yatırım Uzmanı Cengiz Güneş ise “Gelir odaklı özelleştirmeler yapıldı. Bu açıdan tıkanma olması normaldir. Sektör dışında bu işlerle ilgisi olmayan pek çok şirket ihale aldı. İşletme için gerekli organizasyonları yapamadı. Teklif bedelleri çok iyi hesaplanmadı. İhale psikolojisi ile artırımlara gidildi. Ödemeler dolar cinsinden iken, tahsilatlar TL cinsinden ve bu da kur riskinin şirketlerin üzerinde olmasına neden oldu. Risk hesaplamaları yapılmadı.”

14 milyar dolara özelleştirildi

ÖTE yandan EPDK, Osmangazi’nin başına gelenin tüm sektöre mal edilmesinden endişe duyuyor. Bir EPDK yetkilisi, bu konuda şunu söyledi: “Bir şirketin yönetim kurulunun değiştirilmesinin, tüm elektrik dağıtım sektöründe mal edilmesini istemiyoruz. Türkiye’nin 21 elektrik dağıtım bölgesi 14 milyar dolara özelleştirildi. Bu parayı ödeyen özel şirketler borçlandıkları banka kredilerini ödemeyi sürdürüyorlar. Dağıtım şirketlerinin tamamına yönelik finansal anlamda tedirginlik yaratacak bir algının oluşmasını istemiyoruz. ”

EPDK’nın el koyduğu Osmangazi Elektrik’in borcu nedeniyle zor durumda olduğu ve Yıldızlar Holding tarafından satışa çıkarıldığı 20 Temmuz tarihli Hürriyet Gazetesi’nde yer almıştı.