Engellilerin de çalışma hakkı var!

BUGÜN Dünya Engelliler Günü. Dünyada her 3 Aralık günü toplumun engelliler konusunda dikkatini çekebilmek ve daha duyarlı olmalarını sağlamak için çeşitli etkinlikler düzenleniyor. Dünyada 500 milyon engellinin yaşadığı tahmin edilirken, Türkiye’de yaklaşık 9 milyon engelli vatandaşımız bulunuyor. Bu rakamın nüfus içindeki payı da yüzde 12.29’a denk geliyor. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) ‘Engelli İstihdamını Artırmanın Yolları’ raporuna göre, 49 ve daha az çalışana sahip işletmelerin sadece yüzde 21.3’ü engelli istihdam ediyor. Çalışan sayısı 50 olduğunda engelli istihdam oranı yüzde 78.8’e çıkıyor. Engelli istihdam etmeyenlerin oranı ise yüzde 21.2’de kalıyor.

ÖMSS seçimi

Engellilerin memur olarak kamu kurumlarında istihdam edilebilmesi için en önemli adımlardan bir tanesi bu yıl içinde atıldı ve Özürlü Memur Seçme Sınavı (ÖMSS) düzenlendi. 2012 yılı içinde ÖMSS ile 4 bin 861 engelli kamu kuruluşlarındaki pozisyonlara yerleştirildi. Türkiye’de faaliyet gösteren, 50 ve üzeri personel çalıştıran özel şirketlerin de engelli çalıştırma zorunluluğu bulunuyor. Türkiye’de engelli kişilerin istihdam edilmesini, Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) takip ediyor.

ÇALIŞTIRMA ZORUNLULUĞU VAR

4857 Sayılı İş Kanunu’nun “Özürlü ve eski hükümlü çalıştırma zorunluluğu“ başlıklı 30’uncu maddesinde, “İşverenler 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde 3 özürlü, kamu işyerlerinde ise yüzde 4 özürlü ve yüzde 2 eski hükümlü işçiyi beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler” deniyor. Hükümlere aykırı olarak özürlü ve eski hükümlü çalıştırmayan işverene çalıştırmadığı her özürlü için aylık 1700 TL idari para cezası veriliyor.

SSK primini Hazine ödüyor

ÖZEL sektör işverenlerince zorunluluk kapsamında çalıştırılan yüzde 3 oranındaki özürlülerin, sigorta tabanı üzerinden hesaplanacak sigorta priminin işveren hissesinin tamamı Hazinece karşılanıyor. Kontenjan fazlası özürlü çalıştıran ya da yükümlü olmadığı halde özürlü çalıştıran işyerlerinin çalıştırdığı her özürlü için sigorta priminin işveren hissesinin yarısını karşılıyor.

‘Engellere’ karşı oldu 28 projeye hibe verdi

SABANCI Vakfı Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü’yle ilgili olarak, “Engellileri toplumla bir bütün olarak görüyoruz. Engellilerin, toplumda herkes ile eşit fırsatlara sahip olmalarını, istihdamdan eğitime, kültür sanattan sosyal hayata her alanda onların topluma katılmalarını sağlamamız gerekiyor” dedi. Sabancı, engellilerin toplumda yaşadıkları sıkıntıları da hatırlatarak, “Sadece fiziksel engelleri değil sosyal ve psikolojik engelleri de kaldırmalıyız. Her şirket bu konuyu gündemine almalı” diye konuştu.

HAYATIN DIŞINDALAR

Sabancı Vakfı Genel Müdürü Zerrin Koyunsağan da konuyla ilgili olarak şunları söyledi: “Türkiye’de yaşayan yaklaşık 9  milyon engelli, toplumda eşit fırsatlardan yararlanamıyor ve toplumsal hayata yeterince aktif olarak katılamıyor. Sabancı Vakfı olarak engellilerin toplumsal yaşamdaki sorunlarını yakından görebilen ve bunlar için çözümler geliştiren sivil toplum kuruluşlarının projelerine hibe veriyoruz. Hibe Programları kapsamında destek verdiğimiz      28 projeden 18’si engelli yaklaşımı ile geliştirildi. Geçtiğimiz aylarda yapılan anket sonuçları oldukça düşündürücüydü. Ankete katılan engelsiz kişilerin yüzde 70 gibi ezici bir çoğunluğunun engelli komşu istemediği ortaya çıktı. Katılımcıların yüzde 80’i engellilerin evden çalışması, yüzde 57’si ise engelliler için ayrı okul yapılması yönünde görüşlerini bildirdi. Bu rakamlar engellilerin toplumsal yaşamın dışında bırakıldıklarının bir göstergesi.”

28 PROJEYE HİBE

Toplumsal Gelişme Hibe Programı’yla engellilerin toplumsal hayata katılımlarını artırmak amacıyla sivil toplum kuruluşlarını destekleyen Sabancı Vakfı, engelli yaklaşımını kadın ve genç çalışmalarına da entegre ederek, son 5 yılda kadın, genç ve engelli alanında yürütülen 28 projeye hibe verdi. Sabancı Vakfı, Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi’nin uygulanması için Avrupa Vakıflar Merkezi Engellilerin İnsan Hakları Avrupa Vakıflar konsorsiyumu’nun tek Türk üyesi konumunda.

‘Engel Tanımayanlar’ genişliyor

ENGELLİ vatandaşların yaşamlarını kolaylaştırmak için attığı adımları “Engel Tanımayanlar” çatısı altında toplayan Turkcell, bu çatı altında sunduğu çözümlerin hem sayısını hem kapsamını genişletiyor. Turkcell Genel Müdür Yardımcısı Koray Öztürkler, Türkiye’nin ekonomik ve sosyal gelişimi için toplumun her kesiminin fırsat eşitliğine sahip olmasını önemsediklerini belirterek “Fırsat eşitliğinin önemine inanan, sosyal sorumlu bir şirket olarak, engelli vatandaşların yaşamlarını kolaylaştırmak, onları hayatın içine katmak için “Engel Tanımayanlar” projemiz kapsamında birçok hizmet sunuyoruz. Bugün mobil iletişim teknolojilerinin sunduğu imkanlar sayesinde; istihdamda, bilgiye erişimde, sosyal hayata katılımda engelli vatandaşlarımızın önündeki pek çok engeli kaldırıyoruz” dedi.

500 ENGELLİ ÇALIŞIYOR

Turkcell Global Bilgi’nin Karaman ve Van-Erciş’de bulunan çağrı merkezlerinde çalışanların yarısı engellilerden oluşuyor. Ulaştırma Bakanlığı ile yürütülen proje kapsamında Diyarbakır, İzmir ve İstanbul Çağrı Merkezleri’nde evinden çalışan (homeagent) personel Turkcell Global Bilgi bünyesinde istihdam ediliyor. Halen Turkcell Grup Şirketleri, Turkcell Çağrı Merkezleri ve Evden Çağrı Merkezi Hizmeti bünyesinde yaklaşık 500 engelli vatandaş görev yapıyor. Turkcell, engelli kategorisine özel olarak hazırlanan SMS ve internet “Destek Paketleri” de sunuyor.
Turkcell’in hazırladığı diğer hizmetler şöyle;

·Türkiye İşitme Engelliler Federasyonu işbirliğiyle ilk önce üç mağazada hayata geçirilen “engelli dostu mağazacılık” konsepti İstanbul, Ankara ve İzmir’de toplam 60 Turkcell İletişim Merkezi’ne yaygınlaştırıldı.

·“Turkcell Hayal Ortağım” servisi ile görme engelli aboneler sosyal hayata entegrasyon için gerekli eğitimleri sesli olarak dinleyebiliyor.

2 milyon dakika ‘kitap’ dinlendi

TÜRK Telekom’un, Boğaziçi Üniversitesi Boğaziçi Üniversitesi Görme Engelliler Teknoloji ve Eğitim Laboratuvarı (GETEM) işbirliğiyle geliştirdiği Telefon Kütüphanesi projesi birinci yılını doldurdu. Türk Telekom’un Telefon Kütüphanesi projesinde, 1 yılda 220 binden fazla arama yapılarak toplamda 2 milyon dakikaya yakın süre kitap dinlenmiş oldu. Geçen yıl 3 Aralık Dünya Engelliler Günü’nde hizmete giren Telefon Kütüphanesi’nin 1. yılında kütüphaneye, kullanıcılara dinleme kolaylığı sağlayan yeni özellikler ve 110 yeni kitap eklendi. Telefon Kütüphanesi’ndeki kitap sayısı yaklaşık 350’ye ulaştı. Türk Telekom’un, iletişim teknolojilerinin olanaklarından faydalanarak, herkesin sosyal yaşama eşit koşullarda katılabilmesi için çalışmalarını sürdürdüğünü belirten Türk Telekom Genel Müdürü Tahsin Yılmaz, “İletişim teknolojilerinin yardımıyla engelli müşterilerimizin yaşamına değer katacak birçok uygulamayı hayata geçirdik. Türk Telekom olarak sunduğumuz ürün, servis ve hizmetlerden, geliştirdiğimiz sosyal sorumluluk projelerine kadar birçok konuda engelli vatandaşlarımızın sosyal yaşama eşit olarak katılabilmesi için çalışıyoruz. Boğaziçi Üniversitesi GETEM işbirliği ile hayata geçirdiğimiz bu değerli proje de çalışmalarımızın en somut örneklerinden birisi. Birinci yılında ulaştığı rakama bakarak projenin amacına ulaştığını görmek bizleri çok mutlu ediyor” diye konuştu.

ÖZEL HİZMET

Türk Telekom, görme engelli müşterilerine Telefon Kütüphanesi dışında çeşitli hizmetler sunuyor. Görme engelliler için fatura uygulamasını Türkiye’de uygulayan ilk telekomünikasyon şirketi olan Türk Telekom, başvuruda bulunan müşterilerine Braille alfabesi ile basılmış özel fatura gönderiyor. Ayrıca fiziksel engelli müşterilerinin de hayatını kolaylaştırmak için 61 ilde 623 adet tekerlekli sandalyeye uygun ankesörlü telefon makineleri ile hizmet veriyor.

Bu havalimanı tüm engelleri kaldırdı

ICF Airports Antalya Havalimanı Genel Müdürü Ersel Göral, bugüne kadar geliştirdikleri projelerle engellilerin çok daha konforlu ve engelsiz seyahat edebilmelerine olanak sağladıklarını belirterek her geçen gün gelişen teknolojilerle bu projelerin devamının geleceğini vurguladı. 2011 yılında Avrupa Havalimanları Birliği (ACI Europe) tarafından “Avrupa’nın En iyi Havalimanı” seçilen ICF Airports Antalya Havalimanı, 2011 yılının Kasım ayında Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından “Engelsiz Havalimanı” seçildi. Engelli yolcuların diğer yolcularla eşit şekilde seyahat edebilmelerine olanak sağlayan havalimanının sunduğu hizmetler arasında; ayrı bir engelli otoparkı, tüm terminallerde uyarıcı ve yönlendirici levhalar, görme engelliler için yürüme yolları, engelliler için özel danışma masası, özel telefonlar, oturma yerleri, terminal içi yeme içme alanlarına engelsiz ulaşım, asansörlerin sesli uyarı ve Braille alfabesi ile uygun hale getirilmesi, terminal binası iç yönlendirmeleri ve en önemlisi hizmet veren personelin engellilere hizmet için aldığı, işaret dili gibi özel eğitimler bulunuyor. ICF Airports Antalya Havalimanı, son olarak havalimanı içerisinde işitme engellilere yönelik uygulamaya soktuğu “indüksiyon döngü sistemi” ile öne çıktı. ICF Airports Antalya Havalimanı işitme cihazı kullanan işitme engelli yolcuların havalimanındaki genel gürültüden etkilenmeden danışma noktalarında ve check-in kontuarlarında hizmet almalarına olanak sağlayan “İndüksiyon Döngü Sistemi”yle Türkiye’deki ilk işitme engelsiz havalimanı oldu.