Enflasyonun şakası yok

ENFLASYON durdurulamıyor. Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre nisanda aylık tüketici enflasyon yüzde 1.31 ile beklentilere uygun artarken, yıllık enflasyon yüzde 11.87’ye fırladı.

Bu Ekim 2008’de görülen yüzde 11.99’luk yıllık enflasyonun ardından 2003 sonrası en yüksek ikinci seviye.

9 yılın zirvesine çıkan yıllık enflasyon Merkez Bankası’na göre yılın ikinci yarısı gerilemeye başlayacak. Merkez Bankası’nın yılsonu enflasyon tahmini yüzde 8.5 seviyesinde analistlerin beklentileri ise yüzde 9.5-10 arasında şekilleniyor.

Nisanda enflasyonun yükselişinin en büyük nedeni gıda ve giyim fiyatlarındaki artışlar. İstanbul’da marketlerde 10 liraya kadar çıkan domateste yaşanan yüzde 61’lik artış, dana, koyun ve tavuk etindeki zamlar gıda fiyatlarını yukarıya çekti. Domatesin seralarda üretimin yavaşlaması ve Rusya’ya olmasa da çevre ülkelere ihracatı iç piyasada sıkıntı yaratmış, fiyatları artırmıştı.

Et fiyatlarında ise hükümet ne önlem alırsa alsın durdurulamayan bir yükseliş yaşanıyor. Martta da enflasyonu olumsuz etkileyen et fiyatları nisanda da aynı etkiyi yaptı. Giyim ve ayakkabı grubu ise bahar sezonunu zamla karşıladı, tüm giyim ürünlerinde yüzde 15-25 arası artışlar var.

Gıda grubunda aylık yüzde 1.23 artan fiyatların aylık enflasyona etkisi 0.26 puan oldu. Yeni sezon zamlarıyla yüzde 9.31’lik artış olan giyim ve ayakkabı grubunun etkisi ise 0.64 puan. Benzin, otomobil, bisiklet ve motorsiklet fiyatlarına yapılar zamların etkisiyle ulaştırma grubunda da nisanda artış yüzde 0.84. Bunun aylık enflasyona etkisi ise 0.13 puan oldu. Haberleşme grubu hariç enflasyonun tüm gruplarında nisanda artış yaşandı.



Ekim ayına kadar vergi indirimlerinin devam ettiği beyaz eşyada ise zam hızı yavaşladı. Ancak halen daha fiyat artışları gözleniyor. Tek düşüş ise yüzde 1 ile fırında. Ocaklar, buzdolapları, bulaşık ve çamaşır makinelerinde yüzde 1’e yakın fiyat artışları yaşandı.

Merkez Bankası’nın para politikası için takip ettiği çekirdek enflasyonda da yükseliş sürüyor. TÜİK’in, işlenmemiş gıda, enerji, içki ve sigara ile altın fiyatlarındaki değişim hariç hesapladığı B çekirdeki enflasyonu aylık yüzde 1.73 artışla yıllıkta yüzde 9.07’den yüzde 9.12’ye çıktı.

Yine TÜİK’in enerji, gıda, içki ve sigara ile altın fiyatlarındaki değişim hariç hesapladığı C çekirdek enflasyonu aylık yüzde 1.89 arttı yıllık C çekirdek enflasyonu yüzde 9.46’dan yüzde 9.42’ye geriledi.


ÜRETİCİ ALARMDA
Üretici enflasyonunda ise işler daha kötü. Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE), nisanda marta göre yüzde 0.76 arttı ve yıllık üretici enflasyonu yüzde 16.37’ye yükseldi. Bu 2003 yılından beri hesaplanan en yüksek seviye. Yİ-ÜFE nisanda elektrik ve gaz sektöründe yüzde 1.04, imalat sanayisinde yüzde 0.8 ve suda yüzde 0.62 artarken, madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 0.82 geriledi. Nisanda en fazla artış yüzde 4.15 ile tütün ürünleri, yüzde 3.43 ile içecekler, yüzde 2.15 ile kağıt sektörlerinde gerçekleşti. Analistler üretici enflasyonundaki bu hızlı seyrin tüketici enflasyonunu baskıladığı görüşünde.