Enflasyonda yükselişe devam

Mart ayında TÜFE artışı 0.92, ÜFE artışı ise 0.97 oldu. Mart ayında enflasyon artışındaki en büyük etken alkollü içkiler ve tütün grubundan kaynaklandı. Böylece, Merkez Bankası'nın, tütündeki vergi artışının enflasyonu artıracağı öngörüsü gerçekleşmiş oldu. Buna karşın, Merkez Bankası'nın Telekom tarifesinin artışa neden olacağı öngörüsü gerçekleşmedi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), mart ayı fiyat gelişmelerini açıkladı. Buna göre; mart ayında TÜFE, bir önceki aya göre yüzde 0.92 artış gösterdi. Geçen yılın aynı ayında TÜFE, yüzde 0.27 artış göstermişti. Böylece yıllık enflasyon, geçen ay itibariyle yüzde 10.16 ile çift haneye çıktıktan sonra, mart itibariyle yükselişini sürdürerek yüzde 10.86'ya çıktı. Aylık bazda bakıldığında şubat ayında yüzde 0.43 olan TÜFE artışına göre önemli oranda artış gözlenirken, mart enflasyonu ocak ayındaki yüzde 1'lik TÜFE'nin altında kaldı.

ENFLASYON İÇKİ VE SİGARADAN

Mart ayında TÜFE'deki artış, alkollü içecekler ve tütündeki yüzde 7.22'lik artıştan kaynaklandı. Bu grubu; yüzde 1.78 artış iye ev eşyası, yüzde 1.21 ile ulaştırma, yüzde 0.83 ile lokanta ve oteller, yüzde 0.62 ile gıda ve alkolsüz içkiler, yüzde 0.49 ile yüzde 0.40 ile konut, yüzde 0.27 ile sağlık izledi.

HABERLEŞME ENFLASYONU DÜŞÜRDÜ

Enflasyonu aşağıya çeken grupların başında yüzde 0.50 fiyat düşüşü ile haberleşme, yüzde 0.38 fiyat düşüşü ile eğlence ve kültür, yüzde 0.28 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 0.10 ile eğitim oldu. Mart ayında haberleşme grubundaki en önemli gelişme, Türk Telekom'un yeni tarifesinin yürürlüğe girmesi olmuştu.

Özel kapsamlı TÜFE göstergelerine bakıldığında; mart ayı enflasyonu, mevsimlik ürünler hariç yüzde 1.03 oldu. İşlenmemiş gıda ürünleri hariç enflasyon 0.98, enerji hariç enflasyon ise yüzde 0.89 oldu. İşlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç enflasyon yüzde 0.96 olarak belirlendi.

Enerji ve alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç TÜFE yüzde 0.50 oldu. Bu gösterge, tütündeki vergi artışının olumsuz etkisini ortaya koydu.

Enerji ve alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve fiyatları yönetilen/yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler hariç TÜFE yüzde 0.53 oldu. Yönetilen/yönlendirilen sınıfına Türk Telekom'un tarife değişikliği girerken, bu kalemde enerji ve tütün hariç değişime göre fazla fiyat artışı olmaması, tarifenin enflasyonu olumsuz etkilemediğini gösterdi.

Enerji, alkollü içkiler ile tütün ürünleri, fiyatları yönetilen/yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler ve işlenmemiş gıda ürünleri hariç TÜFE yüzde 0.53 oldu. İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji ve alkollü içkiler, tütün ürünleri ile altın hariç TÜFE yüzde 0.48 olarak belirlendi.

GÜNEYDOĞU'DA FİYATLAR DÜŞTÜ

Mart ayında TÜFE değişimlerine iller bazında bakıldığında; ilk sırada yer alan Kastamonu, Çankırı, Sinop'u, yüzde 1.36 ile Adana, Mersin illeri izledi. Ardından yüzde 1.34 ile Zonguldak, Karabük, Bartın geldi. TÜİK'in belirlediği 26 istatistiki bölge içinde fiyat düşüşü yalnızca Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yaşandı. TÜFE; Mardin, Batman, Şırnak, Siirt grubunda yüzde 0.19; Van, Muş, Bitlis, Hakkari grubunda yüzde 0.02 düştü.

ÜFE ARTIŞI SANAYİDEN KAYNAKLANDI

ÜFE, mart ayında yüzde 0.97 arttı. Böylece ÜFE, ocak ayındaki yüzde 0.05 düşüşün ardından, şubatta 0.95'e çıkan endeks, mart ayında da yükselişini sürdürdü. Mart itibariyle ÜFE'de yıllık enflasyon yüzde 10.92 oldu. Bu endekste ocak ayında yüzde 9.37, şubatta yüzde 10.13 artış olmuştu.

 ÜFE'deki artış sanayi ve bu endeksin; elektrik, gaz, su alt kolundan kaynaklandı. Mart ayında sanayide yüzde 1.15, tarımda yüzde 0.21 fiyat artışı oldu. Sanayi içinde; elektrik, gaz ve suda artış yüzde 3.46 oldu. Bu kolun alt dallarında da elektrik gaz üretimi ve dağıtımının yüzde 3.91 fiyat artışı göstermesi dikkat çekti.

 Sanayinin, imalat sanayi alt kolunda fiyat artışı yüzde 0.99 oldu. İmalat sanayi içinde; en yüksek artış yüzde 9.16 ile kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri ilk sırayı aldı. Bu endeks, tüm sektörler bazındaki en yüksek fiyat artışını göstermiş oldu. İmalat sanayinde en yüksek fiyat düşüşü ise yüzde 60.34 ile diğer ulaşım araçlarının imalatında görüldü.

TARIMSAL ENFLASYONU BALIK ARTIRDI

 Tarımın, balıkçılık kolunda yüzde 7.21 fiyat artışı olurken; tarım ve avcılıkta yüzde 0.20 fiyat artışına karşın, ormancılık ve tohumculukta yüzde 5 fiyat düşüşü belirlendi.

MERKEZ'İN UYUMLU PATİKASI 1.66 PUAN AŞILDI

Enflasyonun mart ayı itibariyle yıllık bazda TÜFE'de yüzde 10.86'ya çıkması ile, Merkez Bankası'nın yıllık yüzde 4 enflasyon hedefi için belirlediği yılın ilk çeyreği itibariyle hedefle uyumlu patika sınırı yüzde 1.16 puan aşıldı.

Merkez Bankası, hükümete ve IMF'ye mektup yazarak, sapmanın nedenlerini açıklamasını gerektirecek üst sınırdan ise yüzde 0.34 puan ile kurtuldu.

DOANY SÖYLEDİ AMA DİNLEMEDİLER

Bu arada, Merkez Bankası, mart ayı enflasyonuna sigarada vergi artışının yüzde 0.36, telekomda yüzde 0.24 puan oranında olumsuz etki edeceğini öngörmüştü. Merkez, mart rakamlarıyla sigarada haklı çıktı ancak, Türk Telekom Genel Müdürü Paul Doany'nin ısrarla savunduğu gibi haksız çıktı. Türk Telekom yönetimi, Merkez Bankası'nı ikna etmek için bir ziyaret de gerçekleştirmiş ama Banka'nın tavrında değişim olmamıştı.

Öte yandan Merkez Bankası, şubat ayında tütünde yapılan vergi artışının etkisinin nisan ayında da süreceğini öngörüyor.