Enflasyon yüksek çıktı
Güncelleme Tarihi:
Nisanda enflasyon giyim ve akaryakıt fiyatlarına yapılan zamlar yüzünden tahminlerin oldukça üzerinde gerçekleşti. Nisanda tüketici fiyatları (TÜFE) yüzde 1,34, üretici fiyatları (ÜFE) ise yüzde 1,94 oranında arttı. Yıllık enflasyon TÜFE'de yüzde 8.83, ÜFE'de yüzde 4.96 oldu.
Yıllık enflaslonun yılın ikinci çeyreğiyle birlikte yönünü aşağı çevireceğini öngörerek faiz indirimine giden Merkez Bankası’na nisan enflasyonu açık bir sürpriz yaptı. Nisanda tüketici fiyatları giyim ve ayakkabı ile akaryakıt fiyatlarına yapılan zamlar yüzünden yüzde 1.34, toptan eşya fiyatları ise ham petrol, akaryakıt ve giyim sektörlerindeki zamlar nedeniyle yüzde 1.96’yla tahminlerin oldukça üzerinde arttı.
Yıllık enflasyon Merkez Bankası’nın tahminlerinin aksine yükselişini nisanda da sürdürdü. TÜFE’de yüzde 8.83’e kadar yükselen yıllık artış, ÜFE’de ise yüzde 4.96 oldu. Merkez Bankası yıllık enflasyonun yönünü bu yılın ikinci yarısından itibaren aşağı çevireceğini tahmin ederek politika faizlerinde 0.25 puanlık indirim yapmıştı.
| TÜİK BAŞKANI DEMİR: RAKAMLAR SÜRPRİZ |
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Başkanı Ömer Demir, “Enflasyon rakamları piyasa için biraz sürpriz ama bir sektörün yukarı çektiği bir rakam değil” dedi. Alt kalemlere bakıldığında zaten “özel bir açıklama yapacak durumun” söz konusu olmadığının görüleceğini ifade eden Demir, şunları kaydetti: “Giyim-ayakkabı grubu oldukça yüksek, dolayısıyla tek bir sektör çekmiş değil şu an... Yukarıya doğru haberleşme dışında tüm sektörlerde bir pozitif kıpırdanma var. Bir kısmı oldukça yüksek dolayısıyla... Artış bütün sektörlere dağılmış şekilde, haberleşme hariç.” |
TÜKETİCİ FİYATLARI HEDEFİ ZORLUYOR
Türkiye İstatistik Kurumu’nun tüketici fiyatları endeksi nisanda bir önceki aya göre yüzde 1.34’le son beş ayın en yüksek düzeyinde artış kaydetti. TÜFE en son olarak yüzde 1’in üzerine yüzde 1.40’la geçen yıl kasımda çıkmıştı. Geçen yıl nisanda ise yüzde 0.71 olarak gerçekleşen, TÜFE’de bu yılın ilk dört aylık döneminde ise yüzde 2.6 oranında artış kaydedildi. Böylece yüzde 5 olan yıl sonu hedefinin yarısından fazlası yılın ilk dört aylık döneminde aşılmış oldu. Yılsonu enflasyonun yüzde 7.72’de kaldığı geçen yıl, ilk dört aylık TÜFE artışı ise 1.55 olmuştu.
SON 10 AYIN EN YÜKSEĞİ
Nisanda yaşanan ve yıl sonu enflasyonuyla ilgili beklentileri önemli ölçüde olumsuz etkileyen bu artışla birlikte yıllık enflasyon da nisan sonunda yüzde 8.83’le son 10 ayın en yüksek düzeyine çıktı. Aynı zamanda geçen yıl nisan sonundaki yüzde 8.18 olan yıllık enflasyonu da geçti. TÜFE’deki yıllık artış geçen yıl ekim ayında yüzde 7.55’e kadar indikten sonra kasımda yüzde 7.61’e aralıkta yüzde 7.72’ye, bu yıl ocakta yüzde 7.93, şubatta yüzde 8.15’e, martta yüzde 8.16’ya yükselmişti. Merkez Bankası bu yükseliş eğilimi nedeniyle geçen yıl aralıktan bu yana faiz indirimine gitmiyordu. Para Politikası Kurulu yeni Başkan Durmuş Yılmaz’ın başkanlığında geçen ay yaptığı son toplantıda ise "yıllık enflasyonun yönünü aşağı çevireceğini öngörerek" faiz indirimine gitmişti. Yıllık enflasyonun yönünü eşağı çevirebilmesi için nisan ayı enfylasyonunu yüzde 0.71’in altında kalması gerekiyordu. Yıllık enflasyonun yönünü gelecek aylarda aşağı çevirebilmesi için ise aylık artışın mayısta yüzde 0.9’un haziranda yüzde 0.1’in altında kalması gerekiyor. TÜFE’deki yıllık ortalamalara göre artış ise yüzde 8.11 olarak gerçekleşti.
GİYİM VE AYAKKABI KÖRÜKLEDİ
Nisan ayında endekste kapsanan toplam 442 maddeden, 79 maddenin fiyatlarında değişim olmazken, 222 maddenin fiyatlarında artış, 141 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş yaşandı. Enflasyonun bu ölçüde yüksek çıkmasında giyim ve ayakkabı fiyatlarında yeni sezor ürünlerinin vitrinlere çıkmasının da mevsimlik etkisiyle yüzde 9.19 oranında artış kaydedilmesi belirleyici oldu. Bu artış aylık enflasyon oranına tek başına 0.76 puanlık bir katkı yaptı ve tek başına bu oran bile piyasaların nisan ayı enflasyon tahmini olan ylüzde 0.57in üzerinde oldu. Ancak giyim ve ayakkabı fiyatları yılın ilyk dört ayında yüzde 8.8, son bir yılda ise yüzde 1.84 oranında azaldı.
NİSAN AYININ ZAM ŞAMPİYONU DOMATES
Nisan ayının zam şampiyonu, tüketici fiyatları endeksine (TÜFE) göre fiyatı yüzde 24.62 oranında artan domates oldu. Eteğin yüzde 17.24, bayan tişörtünün yüzde 15.87 oranında zamlandığı nisan ayında, kuş gribinin etkisinden kurtulan tavuk eti fiyatında ise yüzde 12.99 oranında artış yaşandı. Tavuk etinde yıllık artış ise yüzde 25.84 olarak belirlendi. Nisan ayında bisiklet yüzde 12.31, bayan ayakkabısı yüzde 11.68, mücevher ise yüzde 10.58 oranında zamlandı. Takım elbisedeki artışın yüzde 9.40 olarak gerçekleştiği nisan ayında, erkek pantolonu yüzde 7.84, kek ise yüzde 5.89, benzin yüzde 4.83, mazot yüzde 3.34 ve yumurta ise yüzde 2.14 oranında zamlandı.
Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) kapsamında nisan ayı itibariyle en yüksek fiyat artışı yüzde 18.64’le demir veya çelikten kaynak yapılmış profillerde yaşanırken, bakır tellerde yüzde 17.83, kurşunsuz motor benzininde yüzde 17.55 oranında artış yaşandı. Nisan ayında ham petrolün yüzde 8.09, motorinin yüde 7.56, fuel oil 6’nın yüzde 6.73 ve doğalgazın da yüzde 5.71 oranında zamlandığı belirlendi. Nisan ayında tütündeki fiyat artışı ise yüzde 6.55 olarak hesaplandı.
FİYATI DÜŞEN ÜRÜNLER
TÜFE ve ÜFE kapsamında bazı ürünlerin fiyatlarında da düşüş yaşandı. Buna göre, nisan sonu itibariyle TÜFE kapsamında salatalık fiyatının nisan sonu itibariyle yüzde 34.80, sivri biberin yüde 21.04, patlıcanın ise yüzde 19.92 oranında ucuzladığı belirlendi. Halıda yüzde 4.68 oranında fiyat düşüşü yaşanan nisan ayında LPG dolum ücreti yüzde 3.17, nevresim takımının fiyatı ise yüzde 2.97 oranında ucuzladı. ÜFE kapsamında ise nisan sonu itibariyle en hızlı fiyat düşüşü yüzde 36.02’yle kibritler ve yüzde 18.02’ye çimentoda yaşandı. Kibrit ve çimentoyu yüzde 14.34’lük düşüşle patates ve yüzde 12.76’yla yeşil soğan yüzde 5.66’yla deri erkek ayakkabıları, yüzde 5.19’la kuru incir, yüzde 5.17’yle iç fındık, yüzde 4.76’la da kağıttan bebek bezleri izledi.