Enflasyon yıla % 92 ile başladı
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Şubat 04, 2002 01:36
Ekonomik krizin enflasyon üzerindeki etkisi yeni yılın ilk ayında daha da netleşti. DİE, ocak ayında aylık bazda toptan eşya fiyatlarının yüzde 4.2, tüketici eşya fiyatlarının ise yüzde 5.3 oranında arttığını açıkladı. Böylece, toptan eşyada yıllık enflasyon yüzde 92'ye çıkarken, tüketici fiyatlarıyla bir yıllık artış yüzde 73.2 olarak gerçekleşti.
Enflasyon, 2002 yılını yükselerek açtı. Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), ocak ayında aylık bazda toptan eşya fiyatlarının yüzde 4.2, tüketici eşya fiyatlarının ise yüzde 5.3 oranında arttığını açıkladı. Böylece, toptan eşyada yıllık enflasyon yüzde 92'ye çıkarken, tüketici fiyatlarıyla bir yıllık artış yüzde 73.2 olarak gerçekleşti.
Bir önceki yıl ocak ayında, toptan eşya fiyatlarındaki artış yüzde 2.3, tüketici fiyatlarındaki artış ise yüzde 2.5 olmuştu. 2001 yılı Ocak ayı ile karşılaştırıldığında, bu yılın aynı ayında enflasyon, toptan eşya fiyatlarında 1.9 puan, tüketici fiyatlarında 2.8 puan üzerinde gerçekleşti.
Yıllık enflasyon ise geçen yılın aynı dönemine göre, toptan eşyada 63.7 puan, tüketici fiyatında ise 37.3 puan üstünde gerçekleşti. Bir önceki yıl enflasyon, toptan eşyada yüzde 28.3, tüketici fiyatlarında yüzde 35.9 olmuştu.
12 AYLIK ARTIŞ
Öte yandan, Ocak itibariyle 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon, toptan eşyada yüzde 66.8, tüketici fiyatlarında da yüzde 57.5 olarak hesaplandı. 2001 yılı Ocak ayında, 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon, toptan eşyada yüzde 48.0, tüketici fiyatlarında da yüzde 52.0 olmuştu.
Toptan eşya fiyatlarında Ocak ayında görülen yüzde 4.2'lik artışta, devletin payı 0.6, özel sektörün payı da 3.6 puan oldu.
ÇEKİRDEK ENFLASYON
Bu arada çekirdek enflasyon olarak nitelenen imalat sanayinde özelsektördeki fiyat artışı yüzde 2.1 olarak hesaplandı.
DİE'den yapılan açıklamaya göre, toptan eşyada fiyat artışları devlet sektöründe yüzde 2.5, özel sektörde yüzde 4.8 oldu.
Ocak ayında, sektörel bazda en yüksek fiyat artışı yüzde 10.8 ile tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık sektöründe gerçekleşirken, imalat sanayi sektöründe yüzde 1.9, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 8.2, madencilik ve taşocakçılığında da fiyatlar yüzde 0.2 oranında arttı.
Ocak ayında fiyatı en fazla artan alt sektör ise yüzde 26 ile suyun toplanması ve dağıtımında oldu. Bunu yüzde 11.3 ile tarım, avcılık, yüzde 10 ile iletişim techizatı imalatı izledi.
Geçen ay fiyatlar balıkçılık, ballık üretme çiftliklerinde yüzde 6.3, hampetrol ve doğalgaz çıkarımında yüzde 2.8, metal cevheri madenciliğinde yüzde 3, taşocakçılığı ve diğer madenlerde yüzde 1.7, basın ve yayımda yüzde 1.1, kimyasal madde ürünleri imalatında yüzde 0.9, ana metal sanayiinde yüzde 4.4, elektrikli makine ve cihazları imalatında da yüzde 0.2 oranında azaldı. Ocak ayı fiyat artışları bazı alt sektörlerde şöyle:
Giyim eşyası imalatı yüzde 2.6, kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri yüzde 1.8, plastik ve kauçuk ürünleri imalatı yüzde 1.2, motorlu kara taşıtı, römork, yarı römork imalatında yüzde 3.2, elektrik, gaz üretim üretim ve dağıtım yüzde 5.1, gıda ürünleri ve içecek imalatı yüzde 3.3.
SEKTÖREL ARTIŞLAR
Ocak ayı itibariyle, son bir yıllık dönemde ise sektörel bazda en yüksek fiyat artışı, yüzde 116.4 ile elektrik, gaz ve su sektöründe gerçekleşti. Yıllık enflasyon, tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık sektöründe yüzde 75.6, imalat sanayinde yüzde 97.2, madencilik ve taşocakcılığı yüzde 75.4 oldu. Alt sektörler bazında, yıllık en yüksek fiyat artışları yüzde 140.2 ile diğer ulaşım araçları imalatı, yüzde 120.3 ile elektrik, gazüretimi ve dağıtımı, yüzde 116.6 ile tütün ürünleri imalatında görüldü.
Tüketici fiyatları endeksine göre, Ocak ayında en yüksek fiyat artışı yüzde 9.6 ile ulaştırma harcamalarında görüldü. Aynı dönemde, gıda içki ve tütün yüzde 8.6, konut yüzde 2.7, ev eşyası yüzde 7.7, sağlık yüzde 4.6, eğitim yüzde 0.2, lokanta, pastaneve otel yüzde 2.5, çeşitli mal ve hizmetlerin fiyatları da yüzde 7.3 oranlarında arttı. Ocak ayında, giyim ve ayakkabı fiyatları yüzde 2.0 oranında düştü.
Yıllık bazda ise ana harcama grupları itibariyle fiyatlar en fazlayüzde 92.8 ile gıda, içki ve tütünde görüldü.
İTO ENFLASYONU
İstanbul Ticaret Odası‘nın (İTO) 1995 bazlı yeni İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi‘ne göre, 2002 yılı Ocak ayında perakende fiyatlar yüzde 3.4, toptan fiyatlar yüzde 3.2 oranında arttı.
Yıllık ortalama artışlar ise perakende fiyatlarda yüzde 57.0, toptan fiyatlarda yüzde 61.1 olarak gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, perakende fiyatlar yüzde 73.0, toptan fiyatlar ise yüzde 81.9 artış gösterdi.
En pahalı Kocaeli en ucuz Kayseri
2002 yılının ocak ayında en yüksek enflasyon oranını yaşayan il Kocaeil oldu. DİE'ye göre Kocaeli'deki tüketici fiyatları artışı aylık bazda yüzde 7.4 oldu. Kocaeli'yi yüzde 7.2 ile Zonguldak, yüzde 6.9 ile Gaziantep izledi. Bölgeler itibarıyla ocak ayında en yüksek enflasyon ise yüzde 7.2 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde gerçekleşti. Bu bölgeyi yüzde 6 ile Karadeniz, yüzde 5.6 ile Marmara ve Doğu Anadolu bölgeleri izledi. Aylık bazda en düşük fiyat artışı yüzde 3.7 ile Kayseri'de gerçekleşti.
Ispanak zam rekortmeni oldu
Soğuk kış şartlarının sebze üretimine verdiği zarar, hızlı fiyat artışı olarak tüketiciye yansıdı. DİE'ye göre ocak ayında fiyatı en fazla artan ürün ıspanak oldu. Ispanak fiyatları ocak ayında yüzde 85.8 oranında yükselirken, bu sebzenin yıllık fiyat artışı yüzde 423.2'ye ulaştı. En yüksek fiyat artışında ıspanağı, maydanoz ve karnıbahar izledi.
Bir önceki yıl ocak ayında, toptan eşya fiyatlarındaki artış yüzde 2.3, tüketici fiyatlarındaki artış ise yüzde 2.5 olmuştu. 2001 yılı Ocak ayı ile karşılaştırıldığında, bu yılın aynı ayında enflasyon, toptan eşya fiyatlarında 1.9 puan, tüketici fiyatlarında 2.8 puan üzerinde gerçekleşti.
Yıllık enflasyon ise geçen yılın aynı dönemine göre, toptan eşyada 63.7 puan, tüketici fiyatında ise 37.3 puan üstünde gerçekleşti. Bir önceki yıl enflasyon, toptan eşyada yüzde 28.3, tüketici fiyatlarında yüzde 35.9 olmuştu.
12 AYLIK ARTIŞ
Öte yandan, Ocak itibariyle 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon, toptan eşyada yüzde 66.8, tüketici fiyatlarında da yüzde 57.5 olarak hesaplandı. 2001 yılı Ocak ayında, 12 aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon, toptan eşyada yüzde 48.0, tüketici fiyatlarında da yüzde 52.0 olmuştu.
Toptan eşya fiyatlarında Ocak ayında görülen yüzde 4.2'lik artışta, devletin payı 0.6, özel sektörün payı da 3.6 puan oldu.
ÇEKİRDEK ENFLASYON
Bu arada çekirdek enflasyon olarak nitelenen imalat sanayinde özelsektördeki fiyat artışı yüzde 2.1 olarak hesaplandı.
DİE'den yapılan açıklamaya göre, toptan eşyada fiyat artışları devlet sektöründe yüzde 2.5, özel sektörde yüzde 4.8 oldu.
Ocak ayında, sektörel bazda en yüksek fiyat artışı yüzde 10.8 ile tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık sektöründe gerçekleşirken, imalat sanayi sektöründe yüzde 1.9, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 8.2, madencilik ve taşocakçılığında da fiyatlar yüzde 0.2 oranında arttı.
Ocak ayında fiyatı en fazla artan alt sektör ise yüzde 26 ile suyun toplanması ve dağıtımında oldu. Bunu yüzde 11.3 ile tarım, avcılık, yüzde 10 ile iletişim techizatı imalatı izledi.
Geçen ay fiyatlar balıkçılık, ballık üretme çiftliklerinde yüzde 6.3, hampetrol ve doğalgaz çıkarımında yüzde 2.8, metal cevheri madenciliğinde yüzde 3, taşocakçılığı ve diğer madenlerde yüzde 1.7, basın ve yayımda yüzde 1.1, kimyasal madde ürünleri imalatında yüzde 0.9, ana metal sanayiinde yüzde 4.4, elektrikli makine ve cihazları imalatında da yüzde 0.2 oranında azaldı. Ocak ayı fiyat artışları bazı alt sektörlerde şöyle:
Giyim eşyası imalatı yüzde 2.6, kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri yüzde 1.8, plastik ve kauçuk ürünleri imalatı yüzde 1.2, motorlu kara taşıtı, römork, yarı römork imalatında yüzde 3.2, elektrik, gaz üretim üretim ve dağıtım yüzde 5.1, gıda ürünleri ve içecek imalatı yüzde 3.3.
SEKTÖREL ARTIŞLAR
Ocak ayı itibariyle, son bir yıllık dönemde ise sektörel bazda en yüksek fiyat artışı, yüzde 116.4 ile elektrik, gaz ve su sektöründe gerçekleşti. Yıllık enflasyon, tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık sektöründe yüzde 75.6, imalat sanayinde yüzde 97.2, madencilik ve taşocakcılığı yüzde 75.4 oldu. Alt sektörler bazında, yıllık en yüksek fiyat artışları yüzde 140.2 ile diğer ulaşım araçları imalatı, yüzde 120.3 ile elektrik, gazüretimi ve dağıtımı, yüzde 116.6 ile tütün ürünleri imalatında görüldü.
Tüketici fiyatları endeksine göre, Ocak ayında en yüksek fiyat artışı yüzde 9.6 ile ulaştırma harcamalarında görüldü. Aynı dönemde, gıda içki ve tütün yüzde 8.6, konut yüzde 2.7, ev eşyası yüzde 7.7, sağlık yüzde 4.6, eğitim yüzde 0.2, lokanta, pastaneve otel yüzde 2.5, çeşitli mal ve hizmetlerin fiyatları da yüzde 7.3 oranlarında arttı. Ocak ayında, giyim ve ayakkabı fiyatları yüzde 2.0 oranında düştü.
Yıllık bazda ise ana harcama grupları itibariyle fiyatlar en fazlayüzde 92.8 ile gıda, içki ve tütünde görüldü.
İTO ENFLASYONU
İstanbul Ticaret Odası‘nın (İTO) 1995 bazlı yeni İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi‘ne göre, 2002 yılı Ocak ayında perakende fiyatlar yüzde 3.4, toptan fiyatlar yüzde 3.2 oranında arttı.
Yıllık ortalama artışlar ise perakende fiyatlarda yüzde 57.0, toptan fiyatlarda yüzde 61.1 olarak gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, perakende fiyatlar yüzde 73.0, toptan fiyatlar ise yüzde 81.9 artış gösterdi.
En pahalı Kocaeli en ucuz Kayseri
2002 yılının ocak ayında en yüksek enflasyon oranını yaşayan il Kocaeil oldu. DİE'ye göre Kocaeli'deki tüketici fiyatları artışı aylık bazda yüzde 7.4 oldu. Kocaeli'yi yüzde 7.2 ile Zonguldak, yüzde 6.9 ile Gaziantep izledi. Bölgeler itibarıyla ocak ayında en yüksek enflasyon ise yüzde 7.2 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde gerçekleşti. Bu bölgeyi yüzde 6 ile Karadeniz, yüzde 5.6 ile Marmara ve Doğu Anadolu bölgeleri izledi. Aylık bazda en düşük fiyat artışı yüzde 3.7 ile Kayseri'de gerçekleşti.
Ispanak zam rekortmeni oldu
Soğuk kış şartlarının sebze üretimine verdiği zarar, hızlı fiyat artışı olarak tüketiciye yansıdı. DİE'ye göre ocak ayında fiyatı en fazla artan ürün ıspanak oldu. Ispanak fiyatları ocak ayında yüzde 85.8 oranında yükselirken, bu sebzenin yıllık fiyat artışı yüzde 423.2'ye ulaştı. En yüksek fiyat artışında ıspanağı, maydanoz ve karnıbahar izledi.