Enflasyon sepetinden tornavida çıkıyor, ekmek arası köfte giriyor
Güncelleme Tarihi:
Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), yeni enflasyon sepetinden cenaze masrafları, hamam ücreti, gazyağı, pastırma, kibrit ve tornavida gibi 60 malı çıkartıp, sepete gofret, cips, LPG, internet ücreti, at yarışı, şans oyunları ve ekmek arası yiyecek gibi malları sokacak. DİE, artık çekirdek enflasyonu da ölçecek.
DİE Başkanı Ömer Demir, bundan sonra enflasyon hedeflemesine geçilmesi için bir çekirdek enflasyon hesabı gerekeceğini belirterek, Merkez Bankası'nın çekirdek enflasyonun ölçülmesi için bir talebi olduğunu vurguladı.
Bu konuda görüşmelerin gerçekleştirildiğini ve bir ortak çalışma grubu oluşturulmasına karar verildiğini anlatan Demir, “2005 yılından itibaren bu amaca hizmet edecek bir çekirdek enflasyon açıklayacağız” diye konuştu.
ÇEKİRDEK ENFLASYON NEDİR?
Çekirdek enflasyonu, geçici değişiklikler nedeniyle temel fiyat hareketlerini dalgalandıran etmenlerden arındırılmış enflasyon rakamı olarak tanımlayan Demir, şöyle konuştu:
“Bu temel eğilimleri saklayan arızi (geçici) unsurların ayıklandığı bir enflasyon rakamı olacak. Bundan önce özel imalat sanayi çekirdek enflasyon olarak nitelendiriliyordu. O da önemli bir unsurdur ama çekirdek enflasyon sadece bundan ibaret değildir. Biz yeni dönemde ülkemizin durumuna uygun bir çekirdek enflasyon hesaplaması yapmayı düşünüyoruz.”
YENİ ENFLASYON SEPETİ
Ömer Demir, yeni enflasyon sepetine girecek ve çıkacak malların netleşmesi için öncelikle yurt, hapishane, hastane, kışla ve huzurevi gibi yerlerde yaşayan kurumsal nüfusun tüketim kalıplarının belirlenmesini hedeflediklerini kaydetti.
Kurumsal nüfusun toplam tüketim içinde yüzde 1-1.5'luk bir payı olduğunu tahmin ettiklerini söyleyen Demir, 1-2 ay içinde bu çalışmanın bitirilerek sepetteki malların kamuoyuna açıklanacağını ifade etti.
SEPETE GİREN VE ÇIKAN MALLAR
DİE Başkanı'nın verdiği bilgiye göre, çıkan mallar içinde cenaze masrafları, jeton ücreti, hamam ücreti, gazyağı, terlik, ipek kumaş, sinek ilaçları, pastırma, kibrit, tornavida, Birinci sigarası, Yeni Harman sigarası gibi yaklaşık 60 mal bulunuyor.
Eklenecek bazı yeni ürünler ise gofret, cips, araç için LPG, kuru temizleme, kargo, cep telefonu ekipmanları, internet ücreti, at yarışı, sayısal loto, şans topu, epilasyon, kasko, gevrekler (corn flakes), kombi, kreş ücreti, ekmek arası yiyecek ve banka havalesi ücreti olarak sıralanıyor.
DİE, sepet güncellemesinde ağırlığı binde 1'in altına düşen ürünleri sepetten çıkarırken, binde 1'in üzerinde ağırlığa sahip ürünleri dahil ediyor.
YENİ YILDA TEFE YERİNE ÜFE
Yeni dönemde Toptan Eşya Fiyatları Endeksi (TEFE) yerine Üretici Fiyatları Endeksi'nin (ÜFE) geleceğini de anlatan Demir, “Bizim TEFE karma bir endeks. Yeni dönemde TEFE yi kaldırıp ÜFE'nin mal bileşenlerine uygun yeni bir endeks oluşturacağız... Bunları yeniden gözden geçirip tamamen ÜFE'ye geçiyoruz” diye konuştu.
YENİ SEPET ENFLASYONDA SIÇRAMA YAPAR MI?
Yeni oluşturulacak sepetle enflasyonda bir sıçrama olup olmayacağı konusunda da Demir, “Böyle bir tahmin şimdiden mümkün değil. Girecek ya da çıkacak mallardan yola çıkarak böyle bir durum beklenti içinde değiliz. Aşağı ya da yukarı çeker anlamında ampirik bir araştırmamız, kurumsal olarak da bu anlamda bir beklentimiz yok... Bu konuda şimdiden bir şey söylemek spekülatif olur” diye konuştu.
İŞSİZLİK RAKAMLARI
İşsizlik rakamlarının önemine de değinen DİE Başkanı, yıl sonu itibariyle bölgesel bazda işsizlik rakamlarını yayınlayacaklarını açıkladı.
Demir, 2005 yılından itibaren 3 aylık aralarla, zincirleme şekilde, her 3 ay sonunda yıllık işsizlik rakamlarını, her ay da geçmiş 3 ayın işsizlik rakamlarını yayınlayacak yeni bir sistem tasarladıklarını ifade etti.
Ömer Demir, “Yani biz şimdiki fiyat hareketi gibi işsizlik rakamlarını da aylık ama geçmiş 3 ayın ortalaması biçiminde yayınlamaya düşünüyoruz” şeklinde konuştu.