Enflasyon sepeti değişiyor

Vatandaş, lotoya yöneldi, TÜİK sepete koydu. İçki ve sigaraya üst üste yapılan vergi artışları enflasyon sepetinde alkollü içkiler ve tütünün ağırlığını artırdı. Benzin ve mazot fiyatlarındaki artış ise ulaştırmanın ağırlığını yükseltti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2005 yılından beri düzenli olarak güncellediği enflasyon sepetini 2011 yılı için de yeniledi. Yeni yılda sepetten yünlü kumaş, kadın mantosu ve atık çöp ücreti çıktı. Sepete ilk kez tramvay ücreti ile süper loto girdi.

TÜİK, başta muhalefet partileri olmak üzere enflasyon verilerine ilişkin eleştirilere bir basın toplantısıyla yanıt verdi. TÜİK’ten Sorumlu Devlet Bakanı Cevdet Yılmaz, Türkiye’de herkesin bilgiye ve analize dayanmayan eleştirilerden uzaklaşması gerektiğini belirterek, “Türkiye bu kadar da geri değil” dedi.

Yılmaz, basın toplantısında sözü enflasyon verilerini hazırlayan Fiyat İstatistikleri Grup Sorumlusu Cengiz Erdoğan’a verdi. Erdoğan, tüketici fiyatlarına ilişkin verilerin Türkiye genelinde 27 bin işyeri, kiraların 3 bin 993 konuttan alındığını söyledi. 375 bin fiyat alındığını ve enflasyon sepetinde 445 madde ile bin 154 madde çeşidi bulunduğunu anımsattı.

DEVE ETİ, KUŞ YEMİ YOK

Zaman zaman basında yer aldığı gibi sepetin içinde halkın tüketmediği deve eti, kuş yemi, cımbız gibi ürünlerin olmadığını vurguladı. Sepetteki ürünlerin her yıl Aralık ayında yenilendiğini belirterek, sepette hane halkı harcamasının binde birini oluşturan ürün ve hizmetlerin girdiğini söyledi.

Bu çerçevede 2011 yılı sepetinden yünlü kumaş, kadın manto ve atık çöp ücreti çıktı. Yünlü kumaş çıktı ancak pamuklu ve karışık kumaşlar ile kadın kabanı ve palto kalmaya devam ediyor.

Bu yıl sepete ilk kez sayısal loto ve tramvay da girdi. Ancak tramvay ücreti daha önce metro kalemi içinde yer alırken bu yıl ayrı bir kalem olarak sepette yer aldı.

KAYNANAM HESAP SORUYOR

Cengiz Erdoğan, sepette en ağırlıklı ilk 20 ürünü de açıkladı. Bunları kira, taze sebzeler, ekmek, elektrik, otomobil, su, benzin, cep telefonu görüşme ücreti, et, taze meyveler, tüp, dolmuş ücreti, LPG, sigaralar, doğalgaz, kömür, mazot, beyaz peynir, lokantada yenenler ve deterjanlar olarak sıraladı.

Erdoğan, enflasyon rakamlarını açıkladıklarında kayınvalidesinin bile kendisine, “Tüpe o kadar zam geldi, sen niye enflasyonu bu kadar düşük açıklıyorsun” diye sorduğunu anlattı. Ancak bir üründeki fiyat artışı ile o ayın enflasyonunun karşılaştırılamayacağını vurguladı. Sepette çok sayıda ürün olduğuna dikkat çekti.

BEN DE MEMURUM

Basında yer alan, “Memura zam yapmamak için enflasyon düşük gösterildi” eleştirilerine ise tek cümleyle yanıt verdi: “Ben de memurum”

İÇKİNİN AĞIRLIĞI ARTTI

2010 yılında vergi artışları nedeniyle fiyatı artan alkollü içecekler ve tütün ürünlerinin enflasyon sepetindeki ağırlığı da yükseldi. Buna göre 2010’da alkollü içecekler ve tütünün ağırlığı yüzde 5.31 iken 2011’de yüzde 5.9’a çıktı.

Akaryakıt fiyatlarındaki artışlar nedeniyle sepette ulaştırmanın ağırlığı da yükseldi. Buna göre bu kalemin ağırlığı yüzde 13.9’dan yüzde 15.15 oldu.

Sepette gıda ve alkolsüz içecekler, haberleşme, eğlence ve kültür, eğitim ile konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtların ağırlığı ise azaldı.

300 KİŞİ ÇALIŞIYOR

Her ay açıklanan enflasyon verilerinin toplanmasında 300 kişi görev yapıyor. Bir ürünün aylık fiyat artışı hesaplanırken en ucuz satandan en yüksek satan işyerine kadar her kademedeki fiyatlar alınıyor. Örneğin beyaz peynirin fiyatı, çok sayıda pazardan ve marketten alınarak geometrik ortalaması alınıyor ve böylece o ay içindeki fiyat artışı ortaya konuyor.