Enflasyon frene bastı
Güncelleme Tarihi:
ANKA
Oluşturulma Tarihi: Eylül 04, 2006 16:32
Enflasyon yazı sürpriz bir gerilemeyle bitirdi. Ağustos ayında TÜFE yüzde 0,44, ÜFE yüzde 0,75 oranında geriledi. Yıllık enflasyon TÜFE'de yüzde 10,26, ÜFE'de yüzde 12,32 oldu.
Mayıs ve haziran aylarında döviz kurlarında yaşanan artışla birlikte yükselen enflasyon, döviz kurlarının düşmeye başlamasıyla birlikte de düşüşe geçti. Gıda, giyim ve haberleşme fiyatlarındaki düşüş nedeniyle tüketici fiyatlarının, sürpriz bir şekilde bir önceki aya göre yüzde 0.44 oranında azaldığı ağustos ayında üretici fiyatları da yüzde 0.75 oranında düştü. ÜFE'deki düşüşe ise tarım ve imalat sanayi fiyatlarındaki azalma yol açtı.
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) tüketici fiyatları endeksi ağustosta bir önceki aya göre yüzde 0.44 oranında azaldı. Bu yıl ilk kez düşüş yaşanan TÜFE'de en son geçen yıl temmuz ayında yüzde 0.57'yle düşüş kaydedilmişti. Geçen yıl ağustosta yüzde 0.85'le oldukça yüksek bir artış gösteren TÜFE'nin bu yıl düşmesi, temmuzda yüzde 11.69'a kadar tırmanan yıllık enflasyonun yüzde 10.26'ya kadar gerileyerek yönünü yeniden aşağı doğru çevirmesine yol açtı. Ancak yıllık TÜFE artışı geçen yılki yüzde 7.91 oranının oldukça üzerinde kaldı.
Yılın ilk sekiz aylık dönemindeki TÜFE artışı ise yüzde 5.30 olarak gerçekleşti ve yıl sonu için yüzde 5 olan hedefin üzerinde kalmaya devam etti. Geçen yılın aynı döneminde de bu oran yüzde 2.87 düzeyinde kalmıştı. 12 aylık o ortalamalara göre TÜFE ise ağustos sonunda yeniden yüzde 8.84'e çıktı.
TARIM VE İMALAT SANAYİ
Ağustosta üretici fiyatları endeksi (ÜFE) de tarım ve imalat sanayi fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle bir önceki aya göre yüzde 0.75 oranında bir azalma gösterdi. Geçen yıl ağustosta yüzde 1.04 oranında artan ÜFE'nin bu yıl düşmesi de temmuzda yüzde 14.34'e kadar yükselen ÜFE'deki yıllık artışın ağustos sonunda yüzde 12.32'ye gerilemesine neden oldu. Hem ÜFE'deki hem de TÜFE'deki yıllık enflasyonun yönünü aşağı çevirmesinde geçen yıl ağustosta içki ve sigara fiyatlarına yapılan zamların baz etkisinden de kaynaklandı.
ÜFE'de bu yılın ilk sekiz aylık dönemindeki artış ise yüzde 11.8 olarak gerçekleşirken, yıllık ortalamalara göre artış ise yüzde 6.49 oldu. Geçen yılın ilk sekiz ayında ÜFE sadece yüzde 2.18 artmış, ağustos sonunda 123 aylık ortalamalara göre artış ise yüzde 10.65 olmuştu.
GIDA FİYATLARI DÜŞÜRDÜ
Ağustosta TÜFE kapsamındaki 442 maddeden, 81'inin fiyatlarında değişim olmadı, 269 maddenin ortalama fiyatları arttı, 92 maddenin fiyatlarında ise düşüş yaşandı.
Ağustosta en büyük sürpriz gıda fiyatlarındaki yüzde 1.21'lik düşüş oldu. Alkollü içecek ve tütün fiyatlarının yüzde 0.01 oranında azaldığı ağustosta giyim ve ayakkabı fiyatları mevsimlik indirimlerin etkisiyle yüzde 6.92 oranında azaldı. Ağustosta haberleşme fiyatlarındaki yüzde 0.57'lik düşüş de enflasyon sürprizinde önemli rol oynarken, özellikle altın ve mücevheratın içerisinde yer aldığı çeşitli mal ve hizmetlere ilişkin harcamalarda, altın fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle da yüzde 0.58'lik bir düşüş kaydedildi.
Ağustosta konutla ilgili harcamalar yüzde 1.18'le tüm hızıyla artmaya devam ederken, ev eşyası fiyatları yüzde 1.94, sağlık harcamaları yüzde 1.64, ulaştırma harcamaları yüzde 0.04, eğlence ve kültür harcamaları yüzde 0.96, eğitim harcamaları yüzde 0.40 ve lokanta ve otel harcamaları da yüzde 0.73 oranında artış gösterdi.
Harcama grupları itibariyle en yüksek yıllık fiyat artışı yüzde 20.45'le altın fiyatlarının da etkisiyle çeşitli mal ve hizmetlerde yaşandı. Konut harcamalarının (kira) yüzde 14.53 oranında arttığı bu dönemde lokanta ve pastane harcamalarındaki yüzde 14.15'lik artış da dikkat çekti.
Ağustos sonu itibariyle son bir yılda gıda fiyatları yüzde 10.78, alkollü içki ve tütün fiyatları yüzde 10.02 arttı. Fiyatı yüzde 1.37'yle düşen tek harcama kalemi ise giyim oldu. Son bir yılda ev eşyası fiyatlarında yüzde 8.06, sağlık harcamalarında yüzde 6.25, ulaştırma harcamalarında yüzde 13.23 artış kaydedildi. Yıllık fiyat artışı haberleşmede yüzde 3.19, eğlence ve kültürde yüzde 2.85, eğitimde yüzde 6.91 olarak gerçekleşti.
ÖZEL KAPSAMLI TÜFE
TÜİK'in mevsimlik ürünleri hariç tutarak hesapladığı özel TÜFE ağustosta bir önceki aya göre yüzde 0.81 oranında arttı. Buna göre mevsimlik nedenlerden kaynaklanan fiyat değişimleri ağustosta TÜFE'yi 1.3 puana yakın aşağı çekti. İşlenmemiş gıda ürünleri hariç TÜFE ise ağustosta yüzde 0.15 oranında artış gösterdi. Bu gelişme de meyve-sebze fiyatlarındaki düşüşün ağustosta enflasyonu 0.6 puan aşağı çektiğine işaret ediyor.
Enerji hariç TÜFE ise ağustosta yüzde 0.5 oranında bir düşüş kaydederken, işlenmemiş gıda ve enerji fiyatları birlikte hariç tutularak hesaplanan TÜFE ise yüzde 0.18 oranında artış kaydetti. Enerji ile alkollü içkiler ve tütün ürünleri hariç tutularak hesaplanan TÜFE ise yüzde 0.54 düştü.
Enerji, ve alkollü içki ve sigarayla fiyatları yönlendirilen ve yönetilen diğer ürünler birlikte hariç tutularak hesaplanan TÜFE'de ise yüzde 0.74 oranında bir düşüş kaydedildi. Bunlarla birlikte işlenmemiş gıda ürünleri hariç TÜFE ise ağustosta yüzde 0.03 oranında bir artış kaydetti.
BÖLGESEL ENFLASYON
Ağustosta dördü dışında tüm istatistiki bölgelerde fiyatlar düştü. Ankara'da yüzde 0.3, Adana ve mersin'de yüzde 0.2, Antalya, Isparta, Burdur'da yüzde 0.05, Aydın, Denizli ve Muğla'da yüzde 0.14 oranında fiyat artışı yaşandı.
En yüksek fiyat düşüşü yüzde 1.36'yla Samsun. Tokat Çorum. Amasya bölgesinde kaydedildi. İstanbul'da yüzde 0.62, İzmir'de yüzde 0.54 oranında düşen TÜFE, Van, Muş, Bitlis, Hakkari bölgesinde yüzde 1.3, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli bölgesinde yüzde 1.25, Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli bölgesinde yüzde 1.08'le Türkiye ortalamasının oldukça üzerinde düştü.
ÜRETİCİ FİYATLARI
Ağustosta üretici fiyatlarındaki düşüşün temel kaynağını ise tarım ve imalat sanayi fiyatlarındaki düşüşler oluşturdu.
Ağustosta ÜFE kapsamındaki 762 maddeden 206'sının fiyatı değişmedi, 278 maddenin fiyatı arttı ve 278'inin d fiyatında azalma yaşandı.
Tarım sektörü fiyatları ağustosta bir önceki aya göre yüzde 1.28 oranında düştü. Alt sektörlerden tarım ve avcılık fiyatları yüzde 1.21, balıkçılık fiyatları ise yüzde 3.72 oranında düşüş kaydetti. Tarım fiyatları yılın ilk kesiz ayında yüzde 3.55, son bir yılda ise yüzde 11.23 oranında artış gösterdi.
Madencilik sektörü fiyatlarının yüzde 0.87 oranında arttığı ağustosta imalat sanayi fiyatları yüzde 0.69 düştü elektrik gaz ve su fiyatları ise yüzde 0.03 oranında arttı. Her üç sektörün toplamından oluşan sanayi sektörü fiyatlarında ise ortalama yüzde 0.62 oranında bir düşüş yaşandı.
Ağustosta imalat sanayinin alt sektörlerinden rafine edilmiş petrol ürünlerindeki yüzde 6.17'lik, ana metal sanayindeki yüzde 4.66'lık, büro makinelerindeki yüzde 4.5'lik yüksek düşüşler dikkat çekti.
Sanayi sektörü fiyatları yılın ilk sekiz ayında yüzde 13.84 son bir yılda ise yüzde 12.33 oranında artış gösterdi. Bu kapsamdaki madencilik fiyatları, ham petrol fiyatlarındaki hızlı artışlar nedeniyle ocak-ağustos döneminde yüzde 18.91, son bir yılda ise yüzde 18.53 oranında artış gösterdi. İmalat sanayi fiyatları da yılın ilk sekiz ayında yüzde 13.27, son bir yılda da yüzde 12.66 oranında artış gösterdi.
Enerji fiyatları ise yılın ilk sekiz ayında yüzde 21.04, son bir yılda da yüzde 3.76 oranında artış kaydetti
AĞUSTOSUN ZAM ŞAMPİYONU ANTEP FISTIĞI
Ağustos ayında bir önceki aya göre fiyatı yüzde 17.99 oranında artan çocuk ve genç odası takımı zam şampiyonu oldu. Renklendirici şampuanlar, saç boyaları ve renk gidericilerin fiyatının yüzde 17.35 oranında arttığı ağustos ayında, taze fasulye ise yüzde 10.47 oranında zamlandı. Tüketici fiyatları kapsamında ise en yüksek fiyat artışı yüzde 11’le antep fıstığında, yüzde 8.17’yle de yumurtada yaşandı. Ağustos ayında ÜFE ve TÜFE kapsamında bazı ürünlerin fiyatlarında da düşüş yaşandı. Buna göre, ağustosta en hızlı fiyat düşüşü ÜFE kapsamında yüzde 33.56, TÜFE kapsamında da yüzde 30.38’le karpuzda yaşandı.
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) tüketici fiyatları endeksi ağustosta bir önceki aya göre yüzde 0.44 oranında azaldı. Bu yıl ilk kez düşüş yaşanan TÜFE'de en son geçen yıl temmuz ayında yüzde 0.57'yle düşüş kaydedilmişti. Geçen yıl ağustosta yüzde 0.85'le oldukça yüksek bir artış gösteren TÜFE'nin bu yıl düşmesi, temmuzda yüzde 11.69'a kadar tırmanan yıllık enflasyonun yüzde 10.26'ya kadar gerileyerek yönünü yeniden aşağı doğru çevirmesine yol açtı. Ancak yıllık TÜFE artışı geçen yılki yüzde 7.91 oranının oldukça üzerinde kaldı.
Yılın ilk sekiz aylık dönemindeki TÜFE artışı ise yüzde 5.30 olarak gerçekleşti ve yıl sonu için yüzde 5 olan hedefin üzerinde kalmaya devam etti. Geçen yılın aynı döneminde de bu oran yüzde 2.87 düzeyinde kalmıştı. 12 aylık o ortalamalara göre TÜFE ise ağustos sonunda yeniden yüzde 8.84'e çıktı.
TARIM VE İMALAT SANAYİ
Ağustosta üretici fiyatları endeksi (ÜFE) de tarım ve imalat sanayi fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle bir önceki aya göre yüzde 0.75 oranında bir azalma gösterdi. Geçen yıl ağustosta yüzde 1.04 oranında artan ÜFE'nin bu yıl düşmesi de temmuzda yüzde 14.34'e kadar yükselen ÜFE'deki yıllık artışın ağustos sonunda yüzde 12.32'ye gerilemesine neden oldu. Hem ÜFE'deki hem de TÜFE'deki yıllık enflasyonun yönünü aşağı çevirmesinde geçen yıl ağustosta içki ve sigara fiyatlarına yapılan zamların baz etkisinden de kaynaklandı.
ÜFE'de bu yılın ilk sekiz aylık dönemindeki artış ise yüzde 11.8 olarak gerçekleşirken, yıllık ortalamalara göre artış ise yüzde 6.49 oldu. Geçen yılın ilk sekiz ayında ÜFE sadece yüzde 2.18 artmış, ağustos sonunda 123 aylık ortalamalara göre artış ise yüzde 10.65 olmuştu.
GIDA FİYATLARI DÜŞÜRDÜ
Ağustosta TÜFE kapsamındaki 442 maddeden, 81'inin fiyatlarında değişim olmadı, 269 maddenin ortalama fiyatları arttı, 92 maddenin fiyatlarında ise düşüş yaşandı.
Ağustosta en büyük sürpriz gıda fiyatlarındaki yüzde 1.21'lik düşüş oldu. Alkollü içecek ve tütün fiyatlarının yüzde 0.01 oranında azaldığı ağustosta giyim ve ayakkabı fiyatları mevsimlik indirimlerin etkisiyle yüzde 6.92 oranında azaldı. Ağustosta haberleşme fiyatlarındaki yüzde 0.57'lik düşüş de enflasyon sürprizinde önemli rol oynarken, özellikle altın ve mücevheratın içerisinde yer aldığı çeşitli mal ve hizmetlere ilişkin harcamalarda, altın fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle da yüzde 0.58'lik bir düşüş kaydedildi.
Ağustosta konutla ilgili harcamalar yüzde 1.18'le tüm hızıyla artmaya devam ederken, ev eşyası fiyatları yüzde 1.94, sağlık harcamaları yüzde 1.64, ulaştırma harcamaları yüzde 0.04, eğlence ve kültür harcamaları yüzde 0.96, eğitim harcamaları yüzde 0.40 ve lokanta ve otel harcamaları da yüzde 0.73 oranında artış gösterdi.
Harcama grupları itibariyle en yüksek yıllık fiyat artışı yüzde 20.45'le altın fiyatlarının da etkisiyle çeşitli mal ve hizmetlerde yaşandı. Konut harcamalarının (kira) yüzde 14.53 oranında arttığı bu dönemde lokanta ve pastane harcamalarındaki yüzde 14.15'lik artış da dikkat çekti.
Ağustos sonu itibariyle son bir yılda gıda fiyatları yüzde 10.78, alkollü içki ve tütün fiyatları yüzde 10.02 arttı. Fiyatı yüzde 1.37'yle düşen tek harcama kalemi ise giyim oldu. Son bir yılda ev eşyası fiyatlarında yüzde 8.06, sağlık harcamalarında yüzde 6.25, ulaştırma harcamalarında yüzde 13.23 artış kaydedildi. Yıllık fiyat artışı haberleşmede yüzde 3.19, eğlence ve kültürde yüzde 2.85, eğitimde yüzde 6.91 olarak gerçekleşti.
ÖZEL KAPSAMLI TÜFE
TÜİK'in mevsimlik ürünleri hariç tutarak hesapladığı özel TÜFE ağustosta bir önceki aya göre yüzde 0.81 oranında arttı. Buna göre mevsimlik nedenlerden kaynaklanan fiyat değişimleri ağustosta TÜFE'yi 1.3 puana yakın aşağı çekti. İşlenmemiş gıda ürünleri hariç TÜFE ise ağustosta yüzde 0.15 oranında artış gösterdi. Bu gelişme de meyve-sebze fiyatlarındaki düşüşün ağustosta enflasyonu 0.6 puan aşağı çektiğine işaret ediyor.
Enerji hariç TÜFE ise ağustosta yüzde 0.5 oranında bir düşüş kaydederken, işlenmemiş gıda ve enerji fiyatları birlikte hariç tutularak hesaplanan TÜFE ise yüzde 0.18 oranında artış kaydetti. Enerji ile alkollü içkiler ve tütün ürünleri hariç tutularak hesaplanan TÜFE ise yüzde 0.54 düştü.
Enerji, ve alkollü içki ve sigarayla fiyatları yönlendirilen ve yönetilen diğer ürünler birlikte hariç tutularak hesaplanan TÜFE'de ise yüzde 0.74 oranında bir düşüş kaydedildi. Bunlarla birlikte işlenmemiş gıda ürünleri hariç TÜFE ise ağustosta yüzde 0.03 oranında bir artış kaydetti.
BÖLGESEL ENFLASYON
Ağustosta dördü dışında tüm istatistiki bölgelerde fiyatlar düştü. Ankara'da yüzde 0.3, Adana ve mersin'de yüzde 0.2, Antalya, Isparta, Burdur'da yüzde 0.05, Aydın, Denizli ve Muğla'da yüzde 0.14 oranında fiyat artışı yaşandı.
En yüksek fiyat düşüşü yüzde 1.36'yla Samsun. Tokat Çorum. Amasya bölgesinde kaydedildi. İstanbul'da yüzde 0.62, İzmir'de yüzde 0.54 oranında düşen TÜFE, Van, Muş, Bitlis, Hakkari bölgesinde yüzde 1.3, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli bölgesinde yüzde 1.25, Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli bölgesinde yüzde 1.08'le Türkiye ortalamasının oldukça üzerinde düştü.
ÜRETİCİ FİYATLARI
Ağustosta üretici fiyatlarındaki düşüşün temel kaynağını ise tarım ve imalat sanayi fiyatlarındaki düşüşler oluşturdu.
Ağustosta ÜFE kapsamındaki 762 maddeden 206'sının fiyatı değişmedi, 278 maddenin fiyatı arttı ve 278'inin d fiyatında azalma yaşandı.
Tarım sektörü fiyatları ağustosta bir önceki aya göre yüzde 1.28 oranında düştü. Alt sektörlerden tarım ve avcılık fiyatları yüzde 1.21, balıkçılık fiyatları ise yüzde 3.72 oranında düşüş kaydetti. Tarım fiyatları yılın ilk kesiz ayında yüzde 3.55, son bir yılda ise yüzde 11.23 oranında artış gösterdi.
Madencilik sektörü fiyatlarının yüzde 0.87 oranında arttığı ağustosta imalat sanayi fiyatları yüzde 0.69 düştü elektrik gaz ve su fiyatları ise yüzde 0.03 oranında arttı. Her üç sektörün toplamından oluşan sanayi sektörü fiyatlarında ise ortalama yüzde 0.62 oranında bir düşüş yaşandı.
Ağustosta imalat sanayinin alt sektörlerinden rafine edilmiş petrol ürünlerindeki yüzde 6.17'lik, ana metal sanayindeki yüzde 4.66'lık, büro makinelerindeki yüzde 4.5'lik yüksek düşüşler dikkat çekti.
Sanayi sektörü fiyatları yılın ilk sekiz ayında yüzde 13.84 son bir yılda ise yüzde 12.33 oranında artış gösterdi. Bu kapsamdaki madencilik fiyatları, ham petrol fiyatlarındaki hızlı artışlar nedeniyle ocak-ağustos döneminde yüzde 18.91, son bir yılda ise yüzde 18.53 oranında artış gösterdi. İmalat sanayi fiyatları da yılın ilk sekiz ayında yüzde 13.27, son bir yılda da yüzde 12.66 oranında artış gösterdi.
Enerji fiyatları ise yılın ilk sekiz ayında yüzde 21.04, son bir yılda da yüzde 3.76 oranında artış kaydetti
AĞUSTOSUN ZAM ŞAMPİYONU ANTEP FISTIĞI
Ağustos ayında bir önceki aya göre fiyatı yüzde 17.99 oranında artan çocuk ve genç odası takımı zam şampiyonu oldu. Renklendirici şampuanlar, saç boyaları ve renk gidericilerin fiyatının yüzde 17.35 oranında arttığı ağustos ayında, taze fasulye ise yüzde 10.47 oranında zamlandı. Tüketici fiyatları kapsamında ise en yüksek fiyat artışı yüzde 11’le antep fıstığında, yüzde 8.17’yle de yumurtada yaşandı. Ağustos ayında ÜFE ve TÜFE kapsamında bazı ürünlerin fiyatlarında da düşüş yaşandı. Buna göre, ağustosta en hızlı fiyat düşüşü ÜFE kapsamında yüzde 33.56, TÜFE kapsamında da yüzde 30.38’le karpuzda yaşandı.