Enflasyon eğitimle biraz arttı, yine de hedefi alttan ıskaladı

Ana harcama gruplarında en yüksek artış yüzde 2.50 ile eğitimde oldu. Yıllık ÜFE 5 aylık düşüşten sonra yüzde 0.47 yükselirken, yıllık TÜFE 5.27’ye geriledi. Bu durumda yıllık enflasyonda Merkez Bankası’nın hedefle uyumlu patikasını alttan ıskalanmış oldu.

EYLÜL ayı enflasyonu, tüketici fiyatlarıyla (TÜFE) yüzde 0.39, üretici fiyatlarıyla da (ÜFE) yüzde 0.62 oranında artarak, beklentilerin altında kaldı. 2008 yılı eylül ayında TÜFE’de yüzde 0.45 artış, ÜFE’de yüzde 0.90 düşüş olmuştu. Buna göre aylık bazda enflasyon, geçen yıl eylül ayına göre TÜFE’de 0.06 puan düşerken ÜFE’de ise 1.52 puan artttı.
Yıllık ÜFE  artışa geçti
Yıllık enflasyon ise ÜFE’de yüzde 0.47 olurken, 5 aylık düşüşün ardından eylülde artışa geçti. Yıllık enflasyon TÜFE’de ise yüzde 5.27’ye geriledi. Geçen yılın aynı ayında yıllık enflasyon TÜFE’de yüzde 11.13, ÜFE’de yüzde 12.49 olmuştu. Eylül ayı itibariyle yıllık enflasyon, geçen yılın aynı ayının, TÜFE’de 5.86 puan, ÜFE’de 12.02 puan altında gerçekleşti.
Merkez Bankası ikinci kez ıskaladı
Yıllık TÜFE’nin yüzde 5.27’ye gerilemesi ile birlikte Merkez Bankası’nın hedefle uyumlu patikasını ikinci kez alttan ıskalanmış oldu. Merkez Bankası eylül ayının sonunda enflasyonun yüzde 8.5 olacağını öngörürken, belirsizlik aralığının alt sınırını da yüzde 6.5 olarak belirlemişti.
Okulların açılması hemen yansıdı
Büyük bir çoğunluğu bayramdan sonra açılmış olsada, eğitim döneminin başlaması eylül ayı enflasyonuna hemen yansıdı. Ana harcama grupları itibariyle TÜFE’de bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 2.50 ile eğitim grubunda gerçekleşti. Bunu yüzde 2.35 ile eğlence ve kültür takip ederken, fiyatlar giyim ve ayakkabıda ise yüzde 1.01 oranında geriledi. Yıllık bazda ise TÜFE’de en yüksek artış yüzde 20.80 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti.
Tarım ve sanayide artış yaşandı
Sektörlere bakıldığında tarımda yüzde 0.47, sanayide yüzde 0.65 artış gerçekleşti. Yıllık bazda tarımda yüzde 4.08 artış, sanayide yüzde 0.32 düşüş yaşandı. ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en yüksek aylık artış yüzde 21.02 ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımı alt sektöründe görüldü. Sanayinin üç sektöründen madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 3.64, imalat sanayi sektöründe yüzde 0.65 artış, elektrik, gaz, su sektöründe yüzde 0.60 düşüş oldu.

Zam şampiyonu limon

TÜFE’ye göre eylül 2009 ayı enflasyonunda zam şampiyonu limon çıktı. Tüketici fiyatları endeksi kapsamındaki mal ve hizmetler içinde eylül ayında en yüksek fiyat artışı yüzde 20.4 ile limonda yaşanırken, en fazla düşüş yüzde 19.42 ile elmada oldu. Limonu, yüzde 11.42 ile ayakkabı (çocuk için), yüzde 8.04 ile koyun eti, yüzde 8.02 ile üniversite harcı, yüzde 7.41 ile yumurta, yüzde 7.18 ile anaokulu ücreti, yüzde 6.27 ile patlıcan izledi. Okul çantasında yüzde 6.01, gömlekte (bayan için) yüzde 5.79, pantolonda (çocuk için) yüzde 5.54 artış yaşandı.

En yüksek artış Aydın Denizli ve Muğla’da

* 26 bölge içinde TÜFE’nin aylık bazda en yüksek artış gösterdiği bölge yüzde 0.82’yle TR32 bölgesinde (Aydın, Denizli, Muğla) oldu.
* Aralık ayına göre en yüksek artış yüzde 5.17’de TR31 (İzmir) bölgesinde olurken, geçen yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 7.45’le yine TR31 bölgesinde oldu.
* On iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 9.77’le Van, Muş, Bitlis, Hakkari bölgesinde gerçekleşti.

Özel kapsamlı göstergelerde artış yaşandı

ÇEKİRDEK enflasyon yerine açıklanan özel kapsamlı TÜFE göstergelerine bakıldığında mevsimlik ürünler hariç TÜFE eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 0.60 arttı. İşlenmemiş gıda ürünleri hariç enflasyon yüzde 0.37 artarken, enerji hariç enflasyonda artış yüzde 0.35 olarak gerçekleşti. İşlenmemiş gıda ve enerji hariç enflasyonda artış yüzde 0.32 olurken; enerji, alkol ve tütün hariç göstergelerde artış
 yüzde 0.36 olarak gerçekleşti. Bu son grup ile birlikte fiyatın yönlendirilen ve dolaylı vergiler hariç tutulduğunda yüzde 0.37 artış gösteren fiyatlar, bunlara işlenmemiş gıda eklendiğinde
 yüzde 0.32 artış olarak kendini gösterdi.