Enflasyon 99 arındırma 67.6 olur mu?

Mehmet Sert / FLORYA:

1997 enflasyonu devlet tarafından yüzde 99 olarak açıklanmıştır. Faiz gelirlerine uygulanacak ‘‘enflasyondan arındırma faktörünün’’ yüzde 67.7 olarak belirlenmesinin gerekçesi ve mantığı nedir?

Gelir Vergisi Kanunu'nun geçici 39'uncu maddesine göre, indirim oranı, o yıl için tespit edilmiş yeniden değerleme oranının, son iki aylık dönemde bir yıl vadeli devlet tahvili için uygulanan ortalama faiz oranına bölünmesi suretiyle, Maliye Bakanlığı'nca bulunur.

1997 yılı yeniden değerleme oranı yüzde 80.4'dür. Bir yıllık ortalama devlet tahvili faizi ise yüzde 119.06'dır. Kanun hükmüne göre bu yüzdeler Maliye Bakanlığı'nca oranlanmış ve yüzde 67.6 enflasyondan arındırma oranı belirlenmiştir.

TİCARİ KAZANÇ

Faiz gelirlerinin enflasyondan arındırılması, bu yıl ilk defa uygulanacaktır. Ancak faiz gelirleri, ‘‘bunları sağlayan sermaye sahibinin ticari faaliyetine bağlı bulunduğu takdirde’’ veya Kurumlar Vergisi mükelleflerine ait ise, ‘‘ticari kazanç’’ olarak kabul edilecek ve enfyasyondan arındırma hakkından faydalanamayacak ve faizin tamamının vergisini ödeyeceklerdir.

FAİZ YILA YAYILIR

Bu nedenle enflasyondan arındırma yoluyla enflasyon muhasebesine gidişte önemli bir adım atılmıştır. Oranın düşük gözükmesi, faizin yıl içine yayılarak elde edilmesinden kaynaklanmaktadır. Örneğin, aralık ayında elde edilen faiz, enflasyondan o oranda etkilenmemiştir. Esas eşitsizlik, Kurumlar Vergisi mükellefleri ile ticari kazanç elde edenlerin faiz gelirlerini, enflasyondan arındırmadan beyan etmelerindedir.