Enflasyon 90'ı gözlüyor
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Aralık 04, 2001 02:04
2002 yılında yüzde 40'ın altında enflasyon hedefleyen Türkiye ekonomisinde enflasyon 2001 sonunda yüzde 90'a dayandı. DİE, kasımda, bir önceki aya göre toptan eşya fiyatlarının ve tüketici fiyatlarının yüzde 4.2 oranında arttığını açıkladı.
Kasımda yıllık enflasyon toptan eşyada yüzde 84.5, tüketici fiyatlarında yüzde 67.3 olarak belirlendi.
Dolardaki gerilemeye rağmen kasım ayında yıllık enflasyon yeniden yüzde 90'a dayandı. Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), kasımda, bir önceki aya göre toptan eşya fiyatlarının (TEFE) ve tüketici fiyatlarının (TÜFE) yüzde 4.2 oranında arttığını açıkladı. Geçen yıl kasım ayında toptan eşya fiyatlarıyla enflasyon yüzde 2.4, tüketici fiyatlarıyla yüzde 3.7 olmuştu.
2000 yılı Kasım ayı ile karşılaştırıldığında, bu yılın aynı ayında enflasyon, toptan eşya fiyatlarında 1.8 puan, tüketici fiyatlarında 0.5 puan üzerinde gerçekleşti. DİE'den yapılan açıklamaya göre, Kasım ayında yıllık enflasyon toptan eşyada yüzde 84.5, tüketici fiyatlarında yüzde 67.3 olarak belirlendi.
Geçen yıl kasım ayı itibariyle yıllık enflasyon ise toptan eşyada yüzde 39.1, tüketicide yüzde 43.8 olarak gerçekleşmişti.
Buna göre yıllık enflasyon Kasım ayında, önceki yılın toptan eşya fiyatının 45.4 puan, tüketici fiyatında ise 23.5 puan üstünde gerçekleşti.
Ocak-Kasım döneminde 11 aylık enflasyon oranı da toptan eşyada yüzde 81.1, tüketici fiyatlarında ise yüzde 63.3 oldu.
ÇEKİRDEK ENFLASYON
Toptan eşya fiyatlarında Kasım ayında görülen yüzde 4.2'lik artışta, devletin payı 0.4, özel sektörün payı da 3.8 puan oldu.
Bu arada çekirdek enflasyon olarak nitelenen imalat sanayinde özel sektördeki fiyat artışı yüzde 4 olarak hesaplandı. DİE'den yapılan açıklamaya göre, toptan eşyada fiyat artışları devlet sektöründe yüzde 2.2, özel sektörde yüzde 5 oldu.
Kasım ayında, sektörel bazda en yüksek fiyat artışı yüzde 7.6 ile tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık sektöründe gerçekleşirken, imalat sanayi sektöründe yüzde 3.7, elektrik, gaz ve su sektöründe de yüzde 2.6 oranında arttı. Söz konusu ay, madencilik ve taşocakçılığında fiyatlar yüzde 4.6 oranında azaldı.
Kasım ayında fiyatı en fazla artan alt sektör ise yüzde 16.9 ile balıkçılık, balık üretme çiftliklerinde oldu. Tüketici fiyatları endeksine göre, Kasım ayında en yüksek fiyat artışı yüzde 8.9 ile gıda, içki ve tütün harcamalarında görüldü. Aynı dönemde, giyim ve ayakkabıda yüzde 6.4, konut yüzde 2.7, ev eşyası yüzde 2.8, sağlık yüzde 3.1, eğitim yüzde 0.1, lokanta, pastane ve otel yüzde 5.1, çeşitli mal ve hizmetlerin fiyatları da yüzde 3.5 oranında arttı.
YILLIK ARTIŞLAR
Kasım ayı itibariyle, son bir yıllık dönemde ise sektörel bazda en yüksek fiyat artışı, yüzde 115.1 ile elektrik, gaz ve su sektöründe gerçekleşti. Yıllık enflasyon, tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık sektöründe yüzde 51.1, imalat sanayinde yüzde 95, madencilik ve taşocakcılığı yüzde 79.6 oldu.
Alt sektörler bazında, yıllık en yüksek fiyat artışları yüzde 124.4 ile diğer ulaşım araçları imalatı, yüzde 121.4 ile metal cevheri madenciliği, yüzde 116.6 ile tütün ürünleri imalatı, yüzde 111.1 ile de kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünlerinde görüldü.
Yıllık bazda ise ana harcama grupları itibariyle fiyatlar en fazla, yüzde 82.8 ile çeşitli mal ve hizmetlerde görüldü. Aynı dönemde gıda, içki ve tütün yüzde 72.8, giyim ve ayakkabı yüzde 67, konut yüzde 62.4, ev eşyası yüzde 74.3, sağlık yüzde 55.7, ulaştırma yüzde 74.3, eğlence ve kültür yüzde 58.5, eğitim yüzde 52.4, lokanta pastaneve otel fiyatları yüzde 45 arttı.
İTO'NUN ENFLASYONU
İstanbul'da perakende fiyatlar, Kasım ayında yüzde 3.6, toptan fiyatlar yüzde 5.9 oranında arttı. İTO'nun hesaplamasına göre kasım ayları itibariyle yıllık enflasyon toptan eşya fiyatlarıyla yüzde 76.7, perakende fiyatlarla yüzde 68.3 olarak gerçekleşti.
Kasımın zam şampiyonu sarmısak
Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) verilerine göre, Kasım ayında, bir önceki aya göre fiyatı en fazla yükselen ürün sarmısak oldu. DİE'nin Kasım ayında bir önceki aya göre tüketici fiyatlarında en yüksek artış gösteren maddeler listesinde, yüzde 68.5 ile sarmısak fiyatı birinci sırada yer aldı.
Bu arada, Kasım ayında fiyatı en fazla düşen ürün yüzde 13.6 ile mandalina oldu. Bunu yüzde 9.7 ile greyfurt, yüzde 9.5 ile mücevher, yüzde 8.8 ile televizyon, yüzde 7.9 ile otomobil yüzde 7.7 ile buzdolabı, yüzde 4 ile muz, yüzde 0.6 ile kalorifer yakıt ücreti ve yüzde 0.4 ile ayva izledi. Yıllık bazda Kasım ayında en fazla artan ürün sarmısak oldu. Söz konusu dönemler itibarıyla sarmısak yüzde 364.9, mısırözü yağı yüzde 209.4 ve yüzde 130.6 ile buğday unu fiyatı en yüksek artışı gösterdi
Memura yüzde 4.2 enflasyon zammı
Memur maaşları ile memur ve işçi emeklilerinin aylıklarına bu ay enflasyon farkı dolayısıyla yüzde 4.2 zam yapılacak. Kasım ayında yüzde 4.2 artan tüketici fiyatlarında (TÜFE) onbir aylık artış yüzde 63.3'e ulaştı. Yılbaşından bu yana memur maaşlarına yapılan zamların kümülatif oranı ise yüzde 58.6 düzeyinde bulunuyor.
Bütçe Yasası, memur maaş artışı ile gerçekleşen enflasyon arasında oluşacak farkın izleyen ay 2 puan fazlasıyla kapatılmasını öngörüyor. Buna göre memur maaşlarına kümülatif artış oranı yüzde 65.3 olacak biçimde ek zam yapılması gerekiyor. Enflasyon farkı ve refah payı dolayısıyla oluşan toplam 6.7 puanlık farkın kapatılması memurların halen almakta oldukları maaşların yüzde 4.2 oranında artırılmasını gerektiriyor. Böylece memur maaşlarında kümülatif artış yüzde 65.3'e ulaşarak, onbir aylık enflasyonun 2 puan üzerinde oluşacak. Aynı zam oranlarına tabi olan memur emeklisi aylıkları da bu yöntemle yüzde 4.2 artırılacak. İşçi emeklilerinin aylıklarına ise yüzde kasım ayı tüketici fiyat artışının yüzde 4.2 çıkması nedeniyle bu oranda zam yapılacak.
İhracatta kasım sevinci
Türkiye'nin kasım ayı ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17.6 oranında artarak, 2.8 milyar dolara yükselirken, yılın ilk 10 ayında kayda alınan ihracat tutarı 28.9 milyar dolara ulaştı.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, geçen yıl kasım ayında 2 milyar 430 milyon dolar olan kayda alınan ihracat miktarı bu yıl 2 milyar 857 milyon dolara kadar yükseldi. Bu yükselişte en büyük pay ye yüzde 2.9 oranında arttı ve 538.3 milyon dolar oldu. TİM'in kasım ayı sonu itibariyle son bir yıllık dönemde kayda aldığı ihracat tutarı ise 30 milyar 921 milyon dolar olarak açıklandı.
Dolardaki gerilemeye rağmen kasım ayında yıllık enflasyon yeniden yüzde 90'a dayandı. Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), kasımda, bir önceki aya göre toptan eşya fiyatlarının (TEFE) ve tüketici fiyatlarının (TÜFE) yüzde 4.2 oranında arttığını açıkladı. Geçen yıl kasım ayında toptan eşya fiyatlarıyla enflasyon yüzde 2.4, tüketici fiyatlarıyla yüzde 3.7 olmuştu.
2000 yılı Kasım ayı ile karşılaştırıldığında, bu yılın aynı ayında enflasyon, toptan eşya fiyatlarında 1.8 puan, tüketici fiyatlarında 0.5 puan üzerinde gerçekleşti. DİE'den yapılan açıklamaya göre, Kasım ayında yıllık enflasyon toptan eşyada yüzde 84.5, tüketici fiyatlarında yüzde 67.3 olarak belirlendi.
Geçen yıl kasım ayı itibariyle yıllık enflasyon ise toptan eşyada yüzde 39.1, tüketicide yüzde 43.8 olarak gerçekleşmişti.
Buna göre yıllık enflasyon Kasım ayında, önceki yılın toptan eşya fiyatının 45.4 puan, tüketici fiyatında ise 23.5 puan üstünde gerçekleşti.
Ocak-Kasım döneminde 11 aylık enflasyon oranı da toptan eşyada yüzde 81.1, tüketici fiyatlarında ise yüzde 63.3 oldu.
ÇEKİRDEK ENFLASYON
Toptan eşya fiyatlarında Kasım ayında görülen yüzde 4.2'lik artışta, devletin payı 0.4, özel sektörün payı da 3.8 puan oldu.
Bu arada çekirdek enflasyon olarak nitelenen imalat sanayinde özel sektördeki fiyat artışı yüzde 4 olarak hesaplandı. DİE'den yapılan açıklamaya göre, toptan eşyada fiyat artışları devlet sektöründe yüzde 2.2, özel sektörde yüzde 5 oldu.
Kasım ayında, sektörel bazda en yüksek fiyat artışı yüzde 7.6 ile tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık sektöründe gerçekleşirken, imalat sanayi sektöründe yüzde 3.7, elektrik, gaz ve su sektöründe de yüzde 2.6 oranında arttı. Söz konusu ay, madencilik ve taşocakçılığında fiyatlar yüzde 4.6 oranında azaldı.
Kasım ayında fiyatı en fazla artan alt sektör ise yüzde 16.9 ile balıkçılık, balık üretme çiftliklerinde oldu. Tüketici fiyatları endeksine göre, Kasım ayında en yüksek fiyat artışı yüzde 8.9 ile gıda, içki ve tütün harcamalarında görüldü. Aynı dönemde, giyim ve ayakkabıda yüzde 6.4, konut yüzde 2.7, ev eşyası yüzde 2.8, sağlık yüzde 3.1, eğitim yüzde 0.1, lokanta, pastane ve otel yüzde 5.1, çeşitli mal ve hizmetlerin fiyatları da yüzde 3.5 oranında arttı.
YILLIK ARTIŞLAR
Kasım ayı itibariyle, son bir yıllık dönemde ise sektörel bazda en yüksek fiyat artışı, yüzde 115.1 ile elektrik, gaz ve su sektöründe gerçekleşti. Yıllık enflasyon, tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık sektöründe yüzde 51.1, imalat sanayinde yüzde 95, madencilik ve taşocakcılığı yüzde 79.6 oldu.
Alt sektörler bazında, yıllık en yüksek fiyat artışları yüzde 124.4 ile diğer ulaşım araçları imalatı, yüzde 121.4 ile metal cevheri madenciliği, yüzde 116.6 ile tütün ürünleri imalatı, yüzde 111.1 ile de kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünlerinde görüldü.
Yıllık bazda ise ana harcama grupları itibariyle fiyatlar en fazla, yüzde 82.8 ile çeşitli mal ve hizmetlerde görüldü. Aynı dönemde gıda, içki ve tütün yüzde 72.8, giyim ve ayakkabı yüzde 67, konut yüzde 62.4, ev eşyası yüzde 74.3, sağlık yüzde 55.7, ulaştırma yüzde 74.3, eğlence ve kültür yüzde 58.5, eğitim yüzde 52.4, lokanta pastaneve otel fiyatları yüzde 45 arttı.
İTO'NUN ENFLASYONU
İstanbul'da perakende fiyatlar, Kasım ayında yüzde 3.6, toptan fiyatlar yüzde 5.9 oranında arttı. İTO'nun hesaplamasına göre kasım ayları itibariyle yıllık enflasyon toptan eşya fiyatlarıyla yüzde 76.7, perakende fiyatlarla yüzde 68.3 olarak gerçekleşti.
Kasımın zam şampiyonu sarmısak
Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) verilerine göre, Kasım ayında, bir önceki aya göre fiyatı en fazla yükselen ürün sarmısak oldu. DİE'nin Kasım ayında bir önceki aya göre tüketici fiyatlarında en yüksek artış gösteren maddeler listesinde, yüzde 68.5 ile sarmısak fiyatı birinci sırada yer aldı.
Bu arada, Kasım ayında fiyatı en fazla düşen ürün yüzde 13.6 ile mandalina oldu. Bunu yüzde 9.7 ile greyfurt, yüzde 9.5 ile mücevher, yüzde 8.8 ile televizyon, yüzde 7.9 ile otomobil yüzde 7.7 ile buzdolabı, yüzde 4 ile muz, yüzde 0.6 ile kalorifer yakıt ücreti ve yüzde 0.4 ile ayva izledi. Yıllık bazda Kasım ayında en fazla artan ürün sarmısak oldu. Söz konusu dönemler itibarıyla sarmısak yüzde 364.9, mısırözü yağı yüzde 209.4 ve yüzde 130.6 ile buğday unu fiyatı en yüksek artışı gösterdi
Memura yüzde 4.2 enflasyon zammı
Memur maaşları ile memur ve işçi emeklilerinin aylıklarına bu ay enflasyon farkı dolayısıyla yüzde 4.2 zam yapılacak. Kasım ayında yüzde 4.2 artan tüketici fiyatlarında (TÜFE) onbir aylık artış yüzde 63.3'e ulaştı. Yılbaşından bu yana memur maaşlarına yapılan zamların kümülatif oranı ise yüzde 58.6 düzeyinde bulunuyor.
Bütçe Yasası, memur maaş artışı ile gerçekleşen enflasyon arasında oluşacak farkın izleyen ay 2 puan fazlasıyla kapatılmasını öngörüyor. Buna göre memur maaşlarına kümülatif artış oranı yüzde 65.3 olacak biçimde ek zam yapılması gerekiyor. Enflasyon farkı ve refah payı dolayısıyla oluşan toplam 6.7 puanlık farkın kapatılması memurların halen almakta oldukları maaşların yüzde 4.2 oranında artırılmasını gerektiriyor. Böylece memur maaşlarında kümülatif artış yüzde 65.3'e ulaşarak, onbir aylık enflasyonun 2 puan üzerinde oluşacak. Aynı zam oranlarına tabi olan memur emeklisi aylıkları da bu yöntemle yüzde 4.2 artırılacak. İşçi emeklilerinin aylıklarına ise yüzde kasım ayı tüketici fiyat artışının yüzde 4.2 çıkması nedeniyle bu oranda zam yapılacak.
İhracatta kasım sevinci
Türkiye'nin kasım ayı ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 17.6 oranında artarak, 2.8 milyar dolara yükselirken, yılın ilk 10 ayında kayda alınan ihracat tutarı 28.9 milyar dolara ulaştı.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, geçen yıl kasım ayında 2 milyar 430 milyon dolar olan kayda alınan ihracat miktarı bu yıl 2 milyar 857 milyon dolara kadar yükseldi. Bu yükselişte en büyük pay ye yüzde 2.9 oranında arttı ve 538.3 milyon dolar oldu. TİM'in kasım ayı sonu itibariyle son bir yıllık dönemde kayda aldığı ihracat tutarı ise 30 milyar 921 milyon dolar olarak açıklandı.