Enflasyon 80'i geçti
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Kasım 04, 2001 01:03
Enflasyon ekim ayında tırmanışını artırarak sürdürdü. DİE'nin hesaplarına göre ekim ayında tüketici fiyatları yüzde 6.1, toptan eşya fiyatları da yüzde 6.7 arttı. Yıllık enflasyon ise toptan eşyada yüzde 81.4, tüketicide yüzde 66.5 oldu. On aylık enflasyon da toptan eşyada yüzde 73.8'i buldu.
Piyasalarda yaşanan durgunluğa rağmen enflasyon hızını artırarak yükselmeye devam ediyor. Ekim ayında hem toptan eşya, hem de tüketici fiyatları tahminlerin üzerinde gerçekleşti.
Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), bu yılın Ekim ayında, bir önceki aya göre toptan eşya fiyatlarının (TEFE) yüzde 6.7, tüketici fiyatlarının (TÜFE) yüzde 6.1 oranında arttığını açıkladı. Geçen yıl ekim ayında enflasyon toptan eşya fiyatlarıyla yüzde 2.8, tüketici fiyatlarıyla yüzde 3.1 olarak gerçekleşmişti.
Ekim ayında yıllık enflasyon ise toptan eşyada yüzde 81.4, tüketici fiyatlarında yüzde 66.5 olarak belirlendi. Toptan eşya fiyatlarında yıllık artış Mayıs 1998'den bu yana ilk kez yüzde 80'in üzerine yükseldi. Buna göre yıllık enflasyon Ekim ayında, önceki yılın toptan eşya fiyatının 40 puan, tüketici fiyatında ise 22.1 puan üstünde gerçekleşti.
Geçen yıl ekim ayında yıllık enflasyon toptan eşya fiyatlarıyla yüzde 41.4, tüketici fiyatlarıyla yüzde 44.4 olmuştu.
Ocak-Ekim dönemindeki on aylık enflasyon oranı toptan eşyada yüzde 73.8, tüketici fiyatlarında ise yüzde 56.6 oldu.
ÖZEL SEKTÖR ZAMCI
Toptan eşya fiyatlarında Ekim ayında görülen yüzde 6.7'lik artışta, devletin payı 1.2, özel sektörün payı da 5.5 puan oldu. Kamu toptan eşya fiyatlarının yüzde 5.3 arttığı ekimde, özel sektör yüzde 7.3 oranında zam yaptı. Bu arada çekirdek enflasyon olarak nitelenen imalat sanayinde özel sektördeki fiyat artışı yüzde 7.6 olarak hesaplandı.
Yıllık artışlar ise tarımda yüzde 45.8, madencilikte yüzde 89, imalat sanayiinde yüzde 91.7, enerjide yüzde 115.3 oldu. Kamu özel sektör ayrımında ise son bir yılda kamu sektörü fiyatları yüzde 100.4 artarken, özel sektör fiyatlarındaki artış yüzde 74.5'te kaldı.
TÜKETİCİYİ GIDA ARTIRDI
Alt sektörler bazında da yıllık en yüksek fiyat artışları yüzde 127.3 ile metal cevheri madenciliği, yüzde 123.3 ile elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı, yüzde 122.1 ile diğer ulaşım araçlarının imalatı, yüzde 109.6 ile de kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünlerinde görüldü.
Tüketici fiyatları endeksine göre, Ekim ayında en yüksek fiyat artışı yüzde 11.8 ile gıda, içki ve tütün harcamalarında görüldü. Aynı dönemde, giyim ve ayakkabıda yüzde 11.1, konut yüzde 3.5, ev eşyası yüzde 4.2, sağlık yüzde 0.6, ulaştırma yüzde 3.4, eğlence ve kültür yüzde 2.4, eğitim yüzde 0.3, lokanta, pastane ve otel yüzde 2.7, çeşitli mal ve hizmetlerin fiyatları da yüzde 5.3 oranlarında arttı.
Memura yüzde 5.9 enflasyon zammı
Memur maaşı ve memur emeklilerinin aylıklarına bu ay enflasyon farkı dolayısıyla yüzde 5.9, işçi emeklilerinin aylıklarına ise tüketici fiyatlarına paralel olarak yüzde 6.1 zam yapılacak. Ekim ayında yüzde 6.1 artan tüketici fiyat endeksinde (TÜFE) on aylık artış yüzde 56.6'ya ulaştı. Yılbaşından bu yana memur maaşlarına yapılan zamların kümülatif oranı ise yüzde 49.7 düzeyinde bulunuyor. Bütçe Yasası, memur maaş artışı ile gerçekleşen enflasyon arasında oluşacak farkın izleyen ay 2 puan fazlasıyla kapatılmasını öngörüyor. Buna göre memur maaşlarında fark ve refah payı olarak toplam 8.2 puanlık artış gerekiyor. Bu da halen almakta oldukları maaşların yüzde 5.9 oranında artırılmasını zorunlu kılıyor. Böylece memur maaşlarında kümülatif artış yüzde 58.6'ya ulaşarak, on aylık enflasyonun 2 puan üzerinde oluşacak. Aynı zam oranlarına tabi olan memur emeklisi aylıkları da bu yöntemle yüzde 5.9 artırılacak. İşçi emeklilerinin aylıklarına ise yüzde 6.1 olarak gerçekleşen ekim ayı tüketici fiyat artışı oranında zam yapılacak.
İstanbul'un aylık enflasyonu % 12.1
stanbul Ticaret Odası'nın (İTO) enflasyon hesabına göre ise geçtiğimiz ekim ayında perakende fiyatlar İstanbul'da yüzde 12.1, toptan fiyatlar yüzde 6.1 oranında yükseldi. İTO, geçen yıl ekim ayında enflasyon oranlarını toptan eşyada aylık yüzde 2.2, tüketicide yüzde 6.1 olarak hesaplamıştı. İTO'nun hesaplamalarına göre ekim ayı itibariyle İstanbul'da yıllık enflasyon toptan eşyada yüzde 70.4, tüketicide yüzde 66.8 oldu. Geçen yıl bu rakamlar toptan eşyada yüzde 49.9, tüketicide 46.2 olmuştu.
Sarmısak şampiyon
Hem ekim ayının hem de son bir yılın zam şampiyonu sarmısak oldu. DİE'nin TEFE endeksi verilerine göre sarmısak fiyatları ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 99.5 oranında artış kaydederek, fiyatı en fazla artan mal oldu. Sarmısak fiyatlarındaki son bir yıllık artış ise yüzde 414'e ulaştı. Fiyat artışlarında ikinci sırada yüzde 83.7 ile domates, yüzde 47.3'le mısırözü yağı, yüzde 42.9'la erkek örme giyim eşyası, yüzde 38.7 ile ayçiçek yağı geliyor. Rafine zeytinyağının fiyatı ise geçen ay yüzde 33.1'lik artışla dikkat çekerken, çikolatalı ürünlerin fiyatında bir önceki aya göre yüzde 29.2, makarna fiyatları yüzde 25.7, toz şeker fiyatları yüzde 25, erkek takım elbise fiyatları yüzde 24, krem deterjan fiyatları yüzde 17, salça fiyatları yüzde 16.4 artış gösterdi.
HANGİ ÜRÜNÜN AYLIK ARTIŞI NE KADAR?
Ürün Aylık artış
oranı (%)
Sarmısak 99.5
Zeytinyağı 33.1
Çikolata 29.2
Makarna 25.7
Tozşeker 25.0
Buğday 22.8
Tren ücreti 20.8
Belediye ekmeği 17.2
Krem deterjan 17.0
Salça 16.4
Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), bu yılın Ekim ayında, bir önceki aya göre toptan eşya fiyatlarının (TEFE) yüzde 6.7, tüketici fiyatlarının (TÜFE) yüzde 6.1 oranında arttığını açıkladı. Geçen yıl ekim ayında enflasyon toptan eşya fiyatlarıyla yüzde 2.8, tüketici fiyatlarıyla yüzde 3.1 olarak gerçekleşmişti.
Ekim ayında yıllık enflasyon ise toptan eşyada yüzde 81.4, tüketici fiyatlarında yüzde 66.5 olarak belirlendi. Toptan eşya fiyatlarında yıllık artış Mayıs 1998'den bu yana ilk kez yüzde 80'in üzerine yükseldi. Buna göre yıllık enflasyon Ekim ayında, önceki yılın toptan eşya fiyatının 40 puan, tüketici fiyatında ise 22.1 puan üstünde gerçekleşti.
Geçen yıl ekim ayında yıllık enflasyon toptan eşya fiyatlarıyla yüzde 41.4, tüketici fiyatlarıyla yüzde 44.4 olmuştu.
Ocak-Ekim dönemindeki on aylık enflasyon oranı toptan eşyada yüzde 73.8, tüketici fiyatlarında ise yüzde 56.6 oldu.
ÖZEL SEKTÖR ZAMCI
Toptan eşya fiyatlarında Ekim ayında görülen yüzde 6.7'lik artışta, devletin payı 1.2, özel sektörün payı da 5.5 puan oldu. Kamu toptan eşya fiyatlarının yüzde 5.3 arttığı ekimde, özel sektör yüzde 7.3 oranında zam yaptı. Bu arada çekirdek enflasyon olarak nitelenen imalat sanayinde özel sektördeki fiyat artışı yüzde 7.6 olarak hesaplandı.
Yıllık artışlar ise tarımda yüzde 45.8, madencilikte yüzde 89, imalat sanayiinde yüzde 91.7, enerjide yüzde 115.3 oldu. Kamu özel sektör ayrımında ise son bir yılda kamu sektörü fiyatları yüzde 100.4 artarken, özel sektör fiyatlarındaki artış yüzde 74.5'te kaldı.
TÜKETİCİYİ GIDA ARTIRDI
Alt sektörler bazında da yıllık en yüksek fiyat artışları yüzde 127.3 ile metal cevheri madenciliği, yüzde 123.3 ile elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı, yüzde 122.1 ile diğer ulaşım araçlarının imalatı, yüzde 109.6 ile de kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünlerinde görüldü.
Tüketici fiyatları endeksine göre, Ekim ayında en yüksek fiyat artışı yüzde 11.8 ile gıda, içki ve tütün harcamalarında görüldü. Aynı dönemde, giyim ve ayakkabıda yüzde 11.1, konut yüzde 3.5, ev eşyası yüzde 4.2, sağlık yüzde 0.6, ulaştırma yüzde 3.4, eğlence ve kültür yüzde 2.4, eğitim yüzde 0.3, lokanta, pastane ve otel yüzde 2.7, çeşitli mal ve hizmetlerin fiyatları da yüzde 5.3 oranlarında arttı.
Memura yüzde 5.9 enflasyon zammı
Memur maaşı ve memur emeklilerinin aylıklarına bu ay enflasyon farkı dolayısıyla yüzde 5.9, işçi emeklilerinin aylıklarına ise tüketici fiyatlarına paralel olarak yüzde 6.1 zam yapılacak. Ekim ayında yüzde 6.1 artan tüketici fiyat endeksinde (TÜFE) on aylık artış yüzde 56.6'ya ulaştı. Yılbaşından bu yana memur maaşlarına yapılan zamların kümülatif oranı ise yüzde 49.7 düzeyinde bulunuyor. Bütçe Yasası, memur maaş artışı ile gerçekleşen enflasyon arasında oluşacak farkın izleyen ay 2 puan fazlasıyla kapatılmasını öngörüyor. Buna göre memur maaşlarında fark ve refah payı olarak toplam 8.2 puanlık artış gerekiyor. Bu da halen almakta oldukları maaşların yüzde 5.9 oranında artırılmasını zorunlu kılıyor. Böylece memur maaşlarında kümülatif artış yüzde 58.6'ya ulaşarak, on aylık enflasyonun 2 puan üzerinde oluşacak. Aynı zam oranlarına tabi olan memur emeklisi aylıkları da bu yöntemle yüzde 5.9 artırılacak. İşçi emeklilerinin aylıklarına ise yüzde 6.1 olarak gerçekleşen ekim ayı tüketici fiyat artışı oranında zam yapılacak.
İstanbul'un aylık enflasyonu % 12.1
stanbul Ticaret Odası'nın (İTO) enflasyon hesabına göre ise geçtiğimiz ekim ayında perakende fiyatlar İstanbul'da yüzde 12.1, toptan fiyatlar yüzde 6.1 oranında yükseldi. İTO, geçen yıl ekim ayında enflasyon oranlarını toptan eşyada aylık yüzde 2.2, tüketicide yüzde 6.1 olarak hesaplamıştı. İTO'nun hesaplamalarına göre ekim ayı itibariyle İstanbul'da yıllık enflasyon toptan eşyada yüzde 70.4, tüketicide yüzde 66.8 oldu. Geçen yıl bu rakamlar toptan eşyada yüzde 49.9, tüketicide 46.2 olmuştu.
Sarmısak şampiyon
Hem ekim ayının hem de son bir yılın zam şampiyonu sarmısak oldu. DİE'nin TEFE endeksi verilerine göre sarmısak fiyatları ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 99.5 oranında artış kaydederek, fiyatı en fazla artan mal oldu. Sarmısak fiyatlarındaki son bir yıllık artış ise yüzde 414'e ulaştı. Fiyat artışlarında ikinci sırada yüzde 83.7 ile domates, yüzde 47.3'le mısırözü yağı, yüzde 42.9'la erkek örme giyim eşyası, yüzde 38.7 ile ayçiçek yağı geliyor. Rafine zeytinyağının fiyatı ise geçen ay yüzde 33.1'lik artışla dikkat çekerken, çikolatalı ürünlerin fiyatında bir önceki aya göre yüzde 29.2, makarna fiyatları yüzde 25.7, toz şeker fiyatları yüzde 25, erkek takım elbise fiyatları yüzde 24, krem deterjan fiyatları yüzde 17, salça fiyatları yüzde 16.4 artış gösterdi.
HANGİ ÜRÜNÜN AYLIK ARTIŞI NE KADAR?
Ürün Aylık artış
oranı (%)
Sarmısak 99.5
Zeytinyağı 33.1
Çikolata 29.2
Makarna 25.7
Tozşeker 25.0
Buğday 22.8
Tren ücreti 20.8
Belediye ekmeği 17.2
Krem deterjan 17.0
Salça 16.4