Enflasyon 41 yılın ‘dibine’ indi, memurun ‘farkı’ binde 2’de kaldı

KIRMIZI et ve domates fiyatları yüzünden enflasyonda rekor artışların yaşandığı 2010 yılı, yine bir rekorla sona serdi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından dün açıklanan verilere göre, aylık enflasyon eksi çıkınca, 2010 yılı enflasyonu da yüzde 6.40 oldu. Birkaç ay önce imkansız gibi görülse de yıllık enflasyon, kıl payı da olsa hedefin altında kaldı. Bu oran aynı zamanda, 2010’un son 41 yılın en düşük enflasyonunun görüldüğü yıl yaptı. Ancak bu durumda yüzde 4’lük zammını 15 Ocak’ta alacak olan memur, 2010 yılına ilişkin olarak alacağı enflasyon farkı yüzde 0.21’de kaldı.
Aralıkta eksi TÜFE
Enflasyon 2010’un son ayında, tüketici fiyatları endeksinde (TÜFE) bir önceki aya göre yüzde 0.30 geriledi. Yıllık TÜFE’nin yüzde 6.40 olduğu aralık ayında, 12 aylık ortalamalara göre de yüzde 8.57 artış gerçekleşti. TÜFE’de ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 2.65 ile haberleşme grubunda gerçekleşti. Haberleşme grubundaki fiyat artışı cep telefonu görüşme ücretine yapılan 4.3’lük zamdan kaynaklanırken, enflasyonun aralık ayında eksi çıkmasında gıda fiyatlarının yüzde 2.66 gerilemesi etkili oldu. Bu düşüşle birlikte yıllık gıda enflasyonu da yüzde 7.02’ye geriledi.
Aylık ÜFE yüzde 1.31
Aralık ayında Üretici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki aya göre yüzde 1.31 artış yaşandı. Artış oranı bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 8.87, on iki aylık ortalamalara göre de yüzde 8.52 oldu. Aylık değişim tarım sektöründe yüzde 1.76 gerilerken, sanayi sektöründe yüzde 2 arttı. Aralık ayı ÜFE rakamında yaşanan artışta, imalat sanayiindeki yüzde 1.96’lık yükseliş etkisini gösterdi. Bu arada analistlerin dikkat çektiği bir diğer nokta da, yurtdışı piyasalarda emtia fiyatlarında yukarı yönlü bir hareket yaşandığı oldu.
Hedefin 0.10 puan altı
Aralık ayında yaşanan bu gelişmeler sonuçunda 2010 yılının enflasyonu TÜFE’de yüzde 6.40, ÜFE’de 8.87 oldu. Böylece yıllık enflasyon hedefin altında kaldı. Birkaç ay önce buna hiç ihtimal verilmese de enflasyon son 3 ayda 3.24 puan düşerek. yıllık 9.24 seviyesinden yüzde 6.40’a düştü. Hükümetin Orta Vadeli Program’ında yüzde 7.5 olarak olarak yer alan 2010 enflasyon öngörüsünü, Merkez Bankası temmuz ayında en düşük yüzde 6.5, en yüksek yüzde 8.5 olmak üzere orta noktası yüzde 7.5 olarak hedeflemişti. Bu durumda Merkez Bankası, hükümete bir mektup yazarak enflasyonun neden düşük kaldığını açıklamak durumunda kaldı.
0.13 puanlık düşüş
Yılın son ayındaki gelişmelerle birlikte yıllık enflasyon sadece hedefin altına inmekle kalmayıp, 1968 yılından sonraki dönemin en düşük seviyesini 2010’da görmüş oldu. Tarihinde eksi enflasyonlar da bulunan Türkiye’de, 1968’deki yüzde 0.53’lük orandan sonra, 1969 yılında 7.91’i gördü, ancak 2005’e kadar bundan daha düşük bir oran görülmedi. Yıllık enflasyon 2005’te yüzde 7.72’ye gerilese de, sonraki yıllarda hep bu oranın üzerinde seyretti. 2008’de yüzde 10.6 ile yeniden çift haneye çıkan enflasyon 2009’da yüzde 6.53’e gerilerken, 2010’da 0.13 puanla bu oranında altına inmeyi başardı.

Çekirdek enflasyon enerji dışarda tutulunca düştü

ARALIK ayında “çekirdek enflasyon” yerine açıklanan TÜFE göstergeleri, mevsimlik ürünler hariç yüzde 0.61, işlenmemiş gıda ürünleri hariç ise yüzde 0.59 arttı. Fiyatlar, enerji hariç yüzde 0.80 azalırken, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç yüzde 0.15 artış gösterdi. Enerji hariç ve alkollü içkiler ve tütün ürünleri, işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 0.18, işlenmemiş gıda ürünleri, enerji ve alkollü içkiler, tütün ürünleri ile altın hariç fiyatlarda yüzde 0.07 artış meydana geldi.

En yüksek yıllık artış alkollü içecek ve tütünde

TÜFE endeksine bakıldığında, 2010’da bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE’de en yüksek artış yüzde 24.66 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Artışın yüksek olduğu diğer harcama grupları ise yüzde 9.76 ile lokanta ve oteller, yüzde 7.02 ile gıda ve alkolsüz içecekler yüzde, yüzde 6.78 ile ulaştırma oldu. Aylık bazda ise TÜFE endeksinde yer alan gruplardan çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 2.03, konutta yüzde 1.17, ulaştırmada yüzde 1.07, ev eşyasında yüzde 0.33, lokanta ve otellerde yüzde 0.33, eğlence ve kültürde yüzde 0.25, eğitimde yüzde 0.05, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0.04, sağlıkta yüzde 0.04 artış görüldü. Fiyatlar bir önceki aya göre giyim ve ayakkabıda yüzde 1.77, gıda ve alkolsüz içeceklerde ise yüzde 2.66 düştü.

Domates ve et fiyatları düştü, tüketiciyi bu kez LPG vurdu

YIL içindeki fiyat artışlarıyla enflasyonu ateşleyen kırmızı et ve domates, aralık ayında fiyatı en çok düşen ürünler arasında yer aldı. Geçen ay dana etinde yüzde 2.59’luk, düşüş görülürken domates fiyatlarında düşüş yüzde 24.10’u buldu. Aralık ayında fiyatı en çok düşen ürün ise yüzde 25.51 ile ıspanak oldu. Fiyatı en çok artan ürün ise yüzde 8.84 ile LPG dolum ücreti oldu. Bunu yüzde 7,48 ile mücevher, yüzde 7,36 ile tüpgaz izledi. ÜFE fiyatlarında da en yüksek artış yüzde 23.45 ile LPG oldu.

Tarımda artış yüzde 14.5 sanayide yüzde 7.7 oldu

TARIM sektörü endeksinde, Aralık 2009’a göre yüzde 14.52, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 14.52 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 19.92 artış gerçekleşti. Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 7. 70, on iki aylık ortalamalara göre de yüzde 6.15 artış oldu. Sanayinin üç sektöründen elektrik, gaz, su sektöründe yüzde 2.41, imalat sanayi sektöründe yüzde 1.96, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 1.80 fiyat artışı görüldü. ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en yüksek aylık artış yüzde 8.72 ile kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı alt sektöründe yaşandı.

Memur 14 günlük fark alacak 6 aylık zam oranı yüzde 4.22 olacak

TEMMUZ-Aralık dönemi enflasyonunun yüzde 2.72 olması nedeniyle, ek zam oranı yüzde 0.21’de kalan memur, bu ay hem zamlı maaşını hem de 2010’un ikinci yılına ilişkin farkı alacak.
Maaş zammı 1 Ocak 2011’den itibaren geçerli olacağı için memur ve sözleşmelilere 14 günlük de zam farkı verilecek.
Memur emeklilerinin zamdan doğan maaş farkları ise Sosyal Güvenlik Kurumunca daha sonra ilan edilecek tarihte hesaplara yatacak.
Bu arada Yüzde 0.21’lik enflasyon farkının yüzde 4’lük artışa ilave edilmesiyme, memur ve sözleşmelinin ocak-haziran döneminde aldığı zam oranı yüzde 4.22’ye yükselecek.
Öte yandan memurlar ve sözleşmeliler, 796,5 liraya yükseltilen yeni asgari ücrete bağlı olarak 5,06 ile 8,6 lira arasında vergi indiriminden kaynaklanan ücret artışı da alacak.
Bakanlar Kurulu da, enflasyon farkı nedeniyle 2011 Merkezi Yönetim Bütçesinde yer alan maaş, taban aylığı ve yan ödeme katsayılarını yeni orana göre belirleyecek. Aynı şekilde sözleşmelilerin tavan ücretleri de yeniden düzenlenecek.