Oluşturulma Tarihi: Ekim 04, 2003 02:00
DİE, eylül itibariyle yıllık enflasyonu Toptan Eşya Fiyatları ile (TEFE) yüzde 19.1, Tüketici Fiyatları (TÜFE) ile yüzde 23 olarak açıkladı. Böylece TEFE'de yıllık enflasyon 27 yıl sonra yüzde 20'nin altına indi.
Enflasyonda geçtiğimiz aylarda başlayan düşüş, eylül ayında da devam etti. Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), eylül ayları itibariyle yıllık enflasyonu Toptan Eşya Fiyatları ile (TEFE) yüzde 19.1'le, Tüketici Fiyatları (TÜFE) ile yüzde 23 olarak açıkladı. Böylece Türkiye yıllık bazda yeniden yüzde 20'nin altına inen enflasyon ile tanıştı. Yıllık bazda yüzde 19.1'e düşen TEFE, 1976 yılından bu yana kaydedilen en düşük enflasyon oldu. TEFE bazında yıllık enflasyon 1976 yılının tamamında yüzde 16.5 olarak gerçekleşmişti. TÜFE'de kaydedilen yüzde 23'lük enflasyon ise 1982 yılından bu yana kaydedilen en düşük değeri gösteriyor. En son 1982 yılında yüzde 21.9'luk TÜFE enflasyonu görülmüştü.
Yıllık enflasyon, geçen yılın aynı döneminin, toptan eşya fiyatında 21.8 puan, tüketici fiyatında ise 14 puan altında gerçekleşti. 2002 yılı Eylül ayı itibarıyla enflasyon, toptan eşyada yüzde 40.9, tüketici fiyatlarında yüzde 37.0 olmuştu. Artışın beklenenden düşük kalmasında
döviz kurlarında eylülde yaşanan gerilemenin etkisiyle imalat sanayi sektörünün bir çok alt sektöründe fiyat düşüşü yaşanması etkili oldu.
DİE'den yapılan açıklamaya göre, Eylül ayında, bir önceki aya göre, toptan eşya fiyatları yüzde 0.1 oranında, tüketici fiyatları ise yüzde 1.9 oranında arttı. Geçen yıl Eylül ayında, toptan eşya fiyatlarındaki artış yüzde 3.1, tüketici fiyatlarındaki artış ise yüzde 3.5 olmuştu.
2002 yılı Eylül ayı ile karşılaştırıldığında, bu yılın aynı ayındaenflasyon, toptan eşya fiyatlarında 3 puan, tüketici fiyatlarında ise 1.6 puan altında gerçekleşti. Bu yılın 9 ayında enflasyon oranı, toptan eşyada yüzde 10.7, tüketici fiyatlarında ise yüzde 13.8 oldu. Geçen yıl bu rakamlar sırasıyla yüzde 21.7 ve yüzde 20.1 olmuştu.
AYLIK ARTIŞLAR
Eylül ayında toptan eşya fiyatlarında görülen yüzde 0.1'lik artışın, 0.1'i devlet sektöründeki fiyat düşüşlerinden, 0.2'si de özel sektördeki fiyat artışından kaynaklandı. Devlet İstatistik Enstitüsü'nden (DİE) yapılan açıklamaya göre, toptan eşyada fiyatlar devlet sektöründe yüzde 0.6 gerilerken, özel sektörde yüzde 0.3 arttı.
Bu yılın Eylül ayında, sektörel bazda en yüksek fiyat artışı yüzde1.1 ile madencilik ve taşocakçılığı sektöründe gerçekleşti. Eylül'de fiyatlar tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık sektöründe yüzde 0.4 artarken, imalat sektörü ile elektrik gaz ve su sektöründe yüzde 0.1'er oranında geriledi.
YILLIK ARTIŞLAR
Eylül ayı itibariyle son bir yıllık dönemde ise sektörel bazda en yüksek fiyat artışı, yüzde 32.0 ile tarım, avcılık, ormancılık ve balıkçılık sektöründe gerçekleşti. Yıllık enflasyon, imalat sanayinde yüzde 16.5, madencilik ve taşocakcılığı yüzde 11.7 ve elektrik, gaz ve su sektöründe de yüzde 6.4 oldu. Alt sektörler bazında, yıllık en yüksek fiyat artışları yüzde 62.8ile ormancılık, tomrukçulukta, yüzde 57.3 ile tütün ürünleri imalatında, yüzde 31.2 ile suyun toplanması, arıtımı ve dağıtımı, yüzde 30.7 ile de tarım, avcılıkta görüldü.
Tüketici fiyatları endeksine göre, Eylül ayında en yüksek fiyat artışı yüzde 11.0 ile eğitim harcamalarında görüldü. Bu sektörleri yüzde 3.2 ile giyim ve ayakkabı, yüzde 2.6 ile konut, yüzde 2.3 ile lokanta, pastane ve otel, yüzde 1.8 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 1.3'er ile ev eşyası ve gıda, içki ve tütün, yüzde 0.6 ile sağlık, yüzde 0.5 ile eğlence ve kültür harcamaları izledi. Aynı ay ulaştırma harcamaları ise yüzde 0.2 geriledi.
İTO'NUN RAKAMLARI
İstanbul'da Eylül ayında perakende fiyatlar yüzde 1, toptan fiyatlar yüzde 0.2 arttı. İstanbul Ticaret Odası (İTO) tarafından hazırlanan geçinme endeksine göre, bir önceki yılın aynı dönemine göre perakende fiyatlar yüzde 24, toptan fiyatlar yüzde 22.3 artış gösterdi. İTO'nun hesaplamalarına göre perakende fiyatlar 9 ayda yüzde 11.4 düzeyinde arttı.
Çekirdek enflasyon yüzde 0.2'ye indi
Çekirdek enflasyon olarak adlandırılan özel sektör imalat sanayinde fiyat artışı ise Eylül ayında yüzde 0.2 düzeyinde gerçekleşti. Çekirdek enfyasyon geçtiğimiz ağustosta yüzde 0.7, temmuzda yüzde 0.5 olarak gerçekleşmişti.
Babacan: Enflasyonda yeni rekorlara hazırlıklı olun
Devlet Bakanı Ali Babacan, ‘‘Enflasyonda yeni rekorlara hazırlıklı olun’’ dedi. Babacan, açıklanan aylık enflasyon verilerinin son derece sevindirici olduğunu söyledi. Babacan, son 12 ay itibariyle yıllık Tüketici Fiyatları Endeksi'nin (TÜFE) yüzde 23'e düştüğünü ve son 25 yılın en düşük seviyesine gerilediğini vurguladı. Babacan, şunları kaydetti:
‘‘Düşük enflasyon alanında yeni rekorların yılın kalan aylarında ve 2004 yılı içinde ardı ardına geleceğine inşallah hep birlikte tanık olacağız. Bu yılın sonunda tüketici enflasyonun geçen sene Aralık ayında ilan etmiş olduğumuz yüzde 20 hedefinin bir miktar altında gerçekleşme imkanı son derece kuvvetlendi. Bu güzel gelişme temel olarak disiplinli para ve maliye politikalarımızın sonucu.’’
Babacan, büyüme ile ilgili öncü göstergelerin yıl sonu büyüme hedefi olan yüzde 5'in de üzerinde bir performansa işaret ettiğini, hızlı ve sağlıklı bir büyüme ile aynı anda enflasyonun düşmesinin ancak güven ortamındaki iyileşme ve enflasyon beklentilerinin kalıcı bir şekilde kırılmasıyla mümkün olabildiğini kaydetti. Babacan, ‘‘Türkiye'de bugün özlediğimiz olumlu gelişmeler hükümetimize olan güveni somut göstergesi’’ dedi.