Enflasyon 1.5 yılın zirvesinde

Yıllık enflasyonda son sekiz aydır süren düşüş serisi sona erdi ve yıllık bazda yüzde 47.83’e yükseldi. Üretici enflasyonu ise temmuzda aylık bazda yüzde 8.23 artarken, yıllık bazdaki artış da yüzde 44.50 oldu.

EN YÜKSEK ARTIŞ ULAŞTIRMADA

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre ana harcama grupları itibariyla en yüksek artış yüzde 17.75 ile ulaştırma grubunda oldu. Sağlık grubundaki artış yüzde 13.61, lokanta ve oteller grubundaki artış yüzde 11.92, alkollü içecekler ve tütün grubundaki artış yüzde 11.17 oldu. Gıda grubundaki artış da yüzde 7.71 oldu. Ulaştırma grubunun enflasyona etkisi 2.77 puan olurken, gıda grubundaki artış yüzde 7.71 olsa da enflasyona etkisi 2.10 puan oldu. Gıda grubunun harcama grupları içindeki ağırlığı yüzde 25.43, ulaştırmanın ağırlığı ise yüzde 15.08. Fiyatı temmuzda aylık bazda en yüksek artış yüzde 29.04 ile kişisel ulaştırma araçlarının yakıt ve yağlarında olurken, ikinci sırada yüzde 20.11 ile sebze geldi. Oteller, pansiyonlar yüzde 18.71, demiryolu ile şehiriçi yolcu taşımacılığı yüzde 17.68, mücevherat, saat ve kol saatleri yüzde 17.67, otomobil (benzinli) yüzde 16.67, temel hastane hizmetleri yüzde 16.02, ilaçlar yüzde 15.93, taze meyveler yüzde 15.65 ve ekmek de yüzde 14.40 oranında arttı. Yıllık bazda ise ana harcama grupları itibariyla en yüksek artış yüzde 82.62 ile lokanta ve oteller grubunda gerçekleşti. Sağlık grubundaki artış yüzde 75.95 olurken, gıda grubundaki yıllık artış da yüzde 60.72 oldu.

Ayrıca temmuz ayı tüketici enflasyonu ile birlikte işyerleri için kira zam oranı da 12 aylık ortalamaya göre yüzde 57.45 oldu. Konutlarda ise yüzde 25 zam sınırı Temmuz 2024’e kadar devam edecek.

MERKEZ VERGİNİN ETKİSİNİ 4.14 PUAN HESAPLADI

MERKEZ Bankası geçen ay artırılan vergilerin aylık etkisinin 4.14 puan, yıllık enflasyona etkisini ise 5.51 puan olarak hesapladı. Geçen hafta açıklanan yılın üçüncü enflasyon raporunda KDV, akaryakıt vergisi, harçlardaki artışların enflasyona etkisine yönelik bir çalışma yapıldı. KDV düzenlemesinin birebir geçiş varsayımıyla aylık tüketici enflasyonuna doğrudan katkısı 1.78 puan, yıllık enflasyona katkısı ortalama 2.37 puan olarak tahmin edildi. Akaryakıt maktu ÖTV tutarlarındaki güncellemenin TÜFE aylık ve yıllık enflasyonuna doğrudan etkisi sırasıyla 0.84 ve 1.12 puan olarak hesaplanırken, akaryakıt fiyatlarının gıda ve ulaştırma hizmetleri gibi kalemler ile nakliye ücretleri üzerinden oluşturduğu dolaylı etkilerin ise aylık ve yıllık enflasyona etkisinin sırasıyla 1.26 ve 1.68 puan olduğu tahmin edildi. 6 aylık enflasyona göre vergisi artırılan alkol ve tütünün aylık ve yıllık enflasyona sırasıyla 0.16 ve 0.21 katkıda bulunduğu hesaplandı. Harçlar, doğalgazdaki ÖTV artışı, şans oyunları vergisi de dahil edildiğinde düzenlemelerin aylık tüketici enflasyonuna toplam katkısı 4.14, yıllık enflasyona etkisi de 4.51 puan olarak
tahmin edildi.

ŞİMŞEK: ORTA VADEDE HEDEF TEK HANE

HAZİNE ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek sosyal hesabı X üzerinden enflasyonla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: “Mali tedbirler, döviz kuru gelişmeleri ve ücret artışlarının etkisiyle enflasyon temmuzda yıllık yüzde 47.8 ile piyasa beklentileriyle uyumlu gerçekleşti. Dezenflasyon ile fiyat istikrarının hedeflendiği bir geçiş sürecindeyiz. Para politikası duruşunun olumlu etkisiyle 2024 yılı ortasından itibaren yıllık enflasyon düşmeye başlayacak. Dezenflasyon sürecini mali disiplinle destekleyeceğiz. Politikalarımızın temel amacı orta vadede enflasyonu kalıcı olarak tek hanelere indirmektir.”

YATIRIMCILARLA BULUŞACAK

Bakan Şimşek bugün uluslararası yatırımcılarla bir araya gelecek. Yaklaşık 50 yatırımcının katılmasının beklendiği görüşmede Şimşek’in, “Tereddüt etmeyin, girin. Biz ne yaptığımızı biliyoruz” mesajı vereceği dile getiriliyor. Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek ile Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan’ın bugün JP Morgan’ın organize ettiği, Türkiye Ekonomik Forumu kapsamında uluslararası yatırımcılarla bir araya geleceği, Şimşek’in yatırımcılarla görüşmesinde bir sunum yapacağı ifade edildi. Merkez Bankası Başkanı Erkan’ın da bir sunum yapacağı kaydedildi.