Enerjisa’nın Alman ortağı İsrail gazını bir şartla getirecek

SON yıllarda Türkiye’de sık sık yeni gaz kaynakları gündeme geliyor. Özellikle Kuzey Irak gazının akıbeti merakla beklenirken; Azerbaycan, İran, İsrail, gibi ülkelerden gelecek yeni miktarlar ile enerjide kaynak çeşitlendirmesi hedefleniyor. İsrail’in Leviathan gaz sahasından Türkiye’ye gaz getirmek üzere Turcas ile işbirliği yapma kararı alan Enerjisa’nın Alman ortağı EON’un CEO’su Johannes Teyssen ise yeni gaz anlaşmaları konusunda ihtiyatlı konuştu. Yeni gaz kaynaklarına yönelik bazen çok fazla spekülasyon yapıldığını vurgulayan Teyssen, “Kıbrıs, Lübnan gibi gündemdeki birçok yeni kaynağa bakarsanız, henüz hiçbir pazara girmediğini görürsünüz. İnsanlar sıkça ‘kimin hangi gazı aldığı’ ve ‘gazın nereye gittiği’ konusunda spekülasyon yapıyor. Ben şöyle bakıyorum: Aynı bir Amerikan filminde ‘Önce parayı göster’ denildiği gibi, ‘Bana önce gazı göster” dedi.

SATANLAR MAKUL OLMALI

Dünya çapında 60 bin megavata (MW) ulaşan kurulu gücüyle, Türkiye’nin toplamına yakın elektrik kapasitesine sahip olan EON’un CEO’su Teyssen, Enerjisa ortaklığının birinci yıldönümünde Düsseldorf’ta Türk gazetecilerin sorularını yanıtladı. Enerjisa’nın Turcas ile İsrail gazı konusunda yapacakları işbirliği merak uyandırırken, Teyssen bu konuda şunları söyledi: “Türkiye’de gaz sektöründe konuşulan tüm projelere açığız fakat henüz somut bir karar almadık. Dünyada yeterince gaz var. Fakat gaz üreticileri, gazlarını rekabet edebilir kılmak için sağduyulu olmalı. Çünkü bazen yenilenebilir enerji, bazen ucuz kömürle rekabet ediyorlar. Teksas’taki rüzgar santralimiz dünyanın en büyükleri arasında ve elektriği kilovatsaat başına 3 Eurocent’ten ucuza üretiyor. Gazın bununla rekabet edebilmesi zor.”

DİNOZORLARDAN SONRA İNSANLAR

Enerjisa olarak elektrikte 9 milyon aboneye ulaştıklarını kaydeden Teyssen, “Birkaç yıl önce Türkiye’ye girmiş olsaydık, muhtemelen sadece konvansiyonel enerji üretimiyle ilgilenirdik. Büyük santrallerimiz olurdu. Fakat bugün hem santrallerimiz, hem müşterilerimiz var. Dinozorların ardından en başarılı memeliler insanlar… Ve insanlar arasındaki rekabet de boyla alakalı değil-yani büyüğün küçüğü yediği değil- hızlı olanın yavaş olana galip geldiği bir rekabet. Biz de Enerjisa olarak enerji dünyasında öne çıkan trendleri anlayarak, ülkenin ve müşterilerin ihtiyacına göre en iyi şekilde uyarlamayı hedefliyoruz. Bu yeni dünyada müşteriyi dinlemeniz gerekiyor; ne istiyor, neyi kendi başına yapmak istiyor, size ne rol sunuyor… Dünya çapında tüketiciler artık kendi hayatları ve işlerini kontrol etmek, büyük şirketlerin dayatması olmadan hareket edebilmek istiyorlar. Bu Türkiye’de de yaşanıyor” şeklinde konuştu.

Nükleer riskli

TEYSSEN, “Türkiye’de nükleerle ilgileniyor musunuz” sorusuna şu yanıtı verdi: “Bir nükleer santralin inşaat maliyeti 5-6 milyar Euro’dan 10 milyar Euro’ya kadar çıkabilir. Hem projeyi yaparken, hem de proje boyunca birçok riske açık hale geliyorsunuz. İngiltere’de 40 yıllık nükleer anlaşma yapıldı. 40 yıl demek 10 seçim demek ve bir ülkenin 10 kez nükleer isteyip istemediği konusunda karar değiştirmesi demek. Tabii Almanya’da bu tek seçimde de değişebiliyor. Çok büyük ve çok riskli. Önümüzdeki yıllarda inşa edilecek nükleer santrallerin hemen hemen tümünde riskin özel şirket değil ülke üzerinde olduğunu göreceğiz. Ülkenin yıllık bilançosunda pozitif veya negatif olarak yer alacak.”

Win-win-win durumu yaşandı

ENERJİSA CEO’su Yetik Mert ise Sabancı Holding’in Enerjisa’da Alman EON ile ortaklığı konusunda, “Verbund daha kısıtlı bir coğrafyada faaliyet gösteriyordu. EON’un boyutu çok farklı, getirdiği fırsatlar çok farklı. Burada win-win değil, win-win-win durumu yaşandı: Alan-satan, alınan-satılan hepsi memnun” yorumunu yaptı. Türkiye’de hala elektrik fiyatlarını doğalgaz santrallerinin belirlediğini vurgulayan Mert, “Gazla ilgili üretim Türkiye’de hala çok ciddi büyüklükte. Dolayısıyla gaz Türkiye için çok önemli bir faktör. Biz doğalgaz konusunda hemen hemen tüm çevremizdeki kaynaklarla ilgili çok ciddi çalışıyoruz. Kuzey Irak gazıyla da ilgileniyoruz. Oradaki kaynakları inceliyoruz, bazı şirketlerle görüşüyoruz” dedi.

Suriye etkisi

2013 yılında tamamlanan özelleştirmelerde, yaklaşık 3 milyar dolarlık bedelle İstanbul Anadolu Yakası ve Toroslar Bölgelerinin elektrik tedarik ve dağıtımını aldıklarını anlatan Mert, “9 milyon müşteriye ulaşma hedefimizi gerçekleştirdik. Bu rakam ile E.ON’un faaliyet gösterdiği pazarlar arasındaki en yüksek müşteri portföyüne sahip ülke konumuna ulaştık. Toroslar’da bir Suriye etkisi çıktı, o bölgedeki kayıp-kaçak rakamlarını birkaç puan yükseltti. Çadırkentler çok modern, herşey çok disiplinli, yerli yerinde. Orada problem yok. Ama kamplarda yaşayanların dışında, çok ciddi sayıda kayıtsız giriş var. Kamplara kayıt olmayanlar dışarıda yaşıyorlar ve kaçak elektrik kullanıyorlar” şeklinde konuştu.

Ortaklığa dair ilginç notlar

-Enerjisa ekibi, E.ON Kıdemli Başkan Yardımcısı Keith Plowman’a “Galli Sabancı” diye takılıyor. Çünkü İngiltere’nin Galler bölgesinden olan Plowman’ın soyadının Türkçe karşılığı Sabancı oluyor. Ortaklığın ilk zamanlarında kendisine şaka yollu Sabancı ailesiyle uzaktan bir akrabalığı olup olmadığı sorulmuş.
-Diğer yandan futbol aşığı olan Keith Plowman ortaklığın yıldönümü için verilen yemekte de futboldan söz etmeden duramadı. Konuşmasında, espri yoluyla Türk ve Alman tarafının tek bir istisna dışında her konuda anlaştığını, bu istisnanın ise futbol olduğunu söyleyen Plowman, geçtiğimiz yıl yapılan Schalke-Galatasaray maçına atıfta bulundu. Maçı seyreden Güler Sabancı’nın sevincini E.ON yönetimi hâlâ hatırlıyor. İlk karşılaşma Türkiye’de 1 - 1 bittiği için çok heyecanlı geçen maçta Galatasaray 90 + 5. dakikada Umut Bulut’un attığı golle sahadan 3 - 2 galip ayrılmıştı. Bilindiği gibi Schalke’nin sponsoru Rus Gazprom. Gazprom ise E.ON’un ortağı...