Enerjide dönüşüm fırsatı

Dünya enerji krizinin ortasında yeni bir dönüşümden geçiyor. Savaşla birlikte enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi ön plana çıkarken, yeşil enerji yatırımları da hızla artıyor. Bugün rüzgar ve güneş enerjisi küresel enerji üretiminin yüzde 11’ini oluşturuyor. Bazı analistlere göre özellikle Avrupa’da görülen enflasyon krizinin nedenleri arasında, gaza bağımlı geçmiş enerji poltikaları gösterilirken; özellikle gelişmiş ülkelerin aldığı yeni kararların  tüm dünyada yeni bir süreci başlatması bekleniyor.

ABD’de geçtiğimiz aylarda önce Kongre’nin onayından geçen, ağustos ayında da Biden tarafından imzalanan ve enerji güvenliği ve iklim değişikliği için 369 milyar dolarlık kaynak aktarılacak The Inflation Reduction Act’e (IRA-Enflasyonu Düşürme Yasası) dair beklentiler enflasyonu düşürme konusunda zayıf olsa da enerjide sadece ABD’de değil; tüm dünyada yeni bir denge getireceği yönünde.

KAMU DESTEĞİ ÖN PLANDA

Ember Türkiye, Ukrayna ve Batı Balkanlar Sorumlusu Ufuk Alparslan IRA’yla ilgili, “IRA, yüksek maliyetli fosil yakıtlardan kurtularak enflasyonun üstesinden gelinebileceğini ima ederek ismiyle yeni dönemi müjdeliyor. ABD, enerji dönüşümü konusunda bugüne kadar AB’nin gerisinde kalmıştı ama IRA ile bu eksikliği kapatıyor. Bundan sonra AB’nin özellikle Çin tarafından domine edilen güneş paneli üretimi gibi sektörlerde nasıl bir politika izleyeceği önem taşıyacak. AB tek bir ülkeye bağımlı kalmayıp tedarikçilerini mutlaka çeşitlendirmek isteyecektir. Bu noktada Türkiye için fırsatlar da ortaya çıkabilir. Ancak Türkiye’nin hala enerji dönüşümünü hızlandırıcı topyekün bir politikası yok, bu nedenle krizin yarattığı fırsatları kaçırma riskiyle karşı karşıya” dedi.

ODTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebru Voyvoda ise ABD ve AB’nin iklim krizine geniş kapsamlı bir perspektiften yaklaşmayı önceliklendirdiğini belirterek, şunları söyledi: “Savaşla birlikte temiz enerji desteklerinin ön plana çıktığını görüyoruz. Türkiye, özellikle AB Yeşil Mutabakatı ve mutabakatın somut politikalarını belirleyen “Fit for 55” paketlerini yakından takip etse de henüz somut ve etkin politikalar üretmekte etkin görünmüyor. Geniş kapsamlı dönüşüm perspektifi de içeren adımların hayata geçirilmesi gerekiyor. IRA da olduğu gibi geniş kapsamlı ve büyük ölçekli kamu destek programları, çok yönlü ve kapsamlı sorunlar karşısında tam bir dönüşüm ortaya koyabilmek için elzem.”  

GÜNEŞTE REKOR BÜYÜME

Avrupa’da güneş enerjisi sektöründe 280’den fazla kuruluşu temsil eden SolarPower Europe’tan Naomi Chevillard, Avrupa Komisyonu’nun Rus gazına bağımlılığı ortadan kaldırma ve yenilenebilir geçişi hızlandırma yolunda büyük adımlar attığını belirterek, IRA’nın iklimle mücadeledeki gerekliliğine vurgu yaptı: “Güneş enerjisi son dönemde pandemi ve tedarik zinciri kesintisine rağmen rekor bir büyüme kaydetti. Yaptığımız analizler,  küresel güneş enerjisi kapasitesinin bu yıl terawatt seviyesine ulaştığını ve 3 yıl içinde iki katından fazla bir seviyeye çıkacağını gösteriyor. Avrupa’nın güneş enerjisine yönelik planları, önceki hedeflerle kıyaslandığında yüde 43 oranında artmış durumda. Rus gazına bağımlılığı azaltmayı hedefleyen REPowerEU kapsamında, Avrupa için yüzde 45 yenilenebilir enerji hedefi, Paris Anlaşması taahhütlerini yerine getirmek için son derece önemli olacak.”