Enerji yatırımı ‘moda’ya takıldı

SON dönemlerde enerji yatırımcısı olmanın adeta moda haline geldiğini dile getiren Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Hasan Köktaş, hesapsız yapılan yatırımlardan yakındı. Köktaş, “Bu kişiler, hesap kitap, doğru fizibilite yapmadan, hızlı şekilde sektöre girmeye çalışıyorlar. Bu sistemde tıkanmalara yol açıyor. Bugün termiklerde yüzde 40 gerçekleşmeyen proje oluştu. Önümüzdeki dönemde bunlar ayıklanacak” diye konuştu.

EN KÜÇÜĞÜ 36 AY

Elektrik Üreticileri Derneği (EÜD) ile EPDK’nın Trabzon’da düzenledikleri sektör toplantısı sırasında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Köktaş, gerçekleşmeyen yatırımlar konusunda uyarılarda bulundu. Enerji projelerinin uzun vadeli altyapı yatırımları olduğunu vurgulayan Köktaş, şunu söyledi: “Çok uzun bir süre tek taraflı para harcanması gerekiyor. Bugün parasını yatıran, yarın alamıyor. En küçük bir tesis bile 36 ayda kuruluyor. Bazı iş adamları bu lisansları 49 yıllığına aldıklarını ve lisansın bu sektörün kalıcı oyuncuları için adeta bir ehliyet olduğunu bilmiyor, maratoncu değil 100 metre koşucusu gibi davranmak istiyorlar.”

YÜZDE 37 GERÇEKLEŞMEDİ

Bu tip işadamlarının hem kamuyu, hem sektörü kilitlediğini dile getiren Köktaş, şöyle devam etti: “Çarpıcı bir örnek vermem gerekirse, bugün itibariyle termik lisanslar bazında Kuruma yapılmış olan toplam 964 başvurudan 354 adedi olumsuz (başvuru iadesi, başvuru reddi, lisans sona erdirme ve lisans iptali) sonuçlamış durumda. Yani termik santral projelerinin yaklaşık yüzde 37’si sonuçlanamıyor. Bu durum kamu tarafında önemli zaman ve emek israfına yol açtığı gibi, yatırıma dönüşebilecek projelerin de iş ve işlemlerinde gecikmelere yol açıyor.”

Bizden başka bir tek İspanya var

KÖKTAŞ, petrol ve LPG piyasalarının düzenlemesinin EPDK’dan alınıp Petrol İşleri Genel Müdürlüğü’ne bağlanması konusu ve şimdi de kamulaştırmanın Maliye Bakanlığı’na bağlanmasına yönelik, şu yorumu yaptı: “Petrolü ve LPG’yi bizden başka düzenleme kurumu olarak düzenleyen bir tek İspanya var. 2001’in doğruları, 2011’de de, 2031’de de doğrudur diyemeyiz. Denetim fonksiyonları EPDK’nın bir numaralı fonksiyonudur. Kamulaştırmayı EPDK da yapabilir, başka bir kurum da yapabilir.”

Kömür santralına teşvik geldi

BAKANLAR Kurulu kararı ile geçtiğimiz hafta kömür santrallarıyla 2012 yılı haziran ayına kadar lisans almış doğalgaz santrallerına teşvik getirildi. Kömüre beşinci bölge teşviklerinin tamamı, doğalgazda ise gümrük vergisi ve KDV istisnası uygulanacak. EPDK Başkanı Köktaş, “Yenilenebilir Enerji Kanunu (YEK) da,  sabit ve belirli süreli satın alma garantisiyle teşviki aslında fiyat bazında garantilemiş durumda. YEK Kanunu’nun bir kısmında uyumlaştırma açısından birtakım değişiklikler düşünülebilir.”

50 milyar dolarlık risk

ÖNÜMÜZDEKİ hafta TBMM Genel Kurulu’nda görüşülecek olan Elektrik Piyasası Kanunu değişikliğinde, elektrik yatırımlarıyla ilgili kamulaştırma işlemlerinin EPDK’dan alınarak, Maliye Bakanlığı’na bağlı Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından yapılması öngörülüyor. Elektrik Üreticileri Derneği (EÜD) Başkanı Önder Karaduman, bu düzenlemeyle yeni enerji yatırımlarının ciddi bir tehdit altında olacağını savundu. Karaduman, önümüzdeki 10 yıl içinde her yıl 4 bin MW’lık,yani  toplam yatırım tutarı 50 milyar dolara ulaşacak projelerin hayata geçirilmesinde ciddi sıkıntılar yaşanacağı riskine dikkat çekti. Karaduman, EPDK’nin yetkilerinin budanmaya çalışıldığını öne sürerek, “Kurum tam tersine daha da serbest bırakılmalı. Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nün kamulaştırmaya yaklaşımıyla, EPDK’nın yaklaşımı çok farklı olacaktır. Yatırımların önünü ciddi şekilde tıkayacak bir düzenleme” dedi.