Enerji verimliliğine yasal düzenleme
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ekim 31, 2005 10:37
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Elektrik İşleri Etüt İdaresi (EİEİ) Genel Müdürlüğü tarafından, AB'nin ilgili uygulamalarını da dikkate alarak, ”Enerji Verimliliği Kanun Taslağı” hazırlandı.
EİEİ tarafından son şekli verilen taslak, görüşlerin bildirilmesi için ilgili bakanlıklara ve kuruluşlara gönderildi. Bu yılın sonuna kadar Başbakanlık'a gönderilmesi planlanan taslağın, 2006 yılının ilk aylarında yasalaşması bekleniyor.
Taslak yasalaşırsa, birim milli gelir başına tüketilen enerjinin (enerji yoğunluğu) Kanun uygulamasının ilk 10 yılı içerisinde en az yüzde 20 azaltılması hedefleniyor.
Bu hedefin, aynı enerji ile daha fazla üretimin önünü açması, enerji yatırım ihtiyaçlarını ve ithalat bağımlılığını azaltacağı, ayrıca temiz çevrenin korunmasına önemli katkılarda bulunacağı düşünülüyor. Taslağın öncelikle Türkiye gerçeklerine göre hazırlandığı, fakat AB'de Enerji Verimliliği Geliştirilmesi Vasıtasıyla Karbon Dioksit Emisyonlarının Azaltılması Direktifi, Binaların Enerji Performans Direktifi, biyoyakıtlar ve diğer yenilebilir yakıtların kullanımının teşvikiyle ilgili direktifler, enerji verimliliği direktifleriyle de uyumlu olduğu ve tasarının AB'nin beğenisini kazandığı belirtiliyor.
TASLAKLA HANGİ TEDBİRLER GETİRİLİYOR?
Taslak yasalaştığı zaman, endüstriyel işletmelerde verimlilik artırıcı projeler, bedellerinin yüzde 20'sine kadar desteklenecek. Endüstriyel işletmelerde ve binalarda “enerji yöneticileri” zorunlu tutulacak, enerji yoğunluğunun azaltılması gönüllü anlaşmalar kapsamında özendirilecek. Binalarda yalıtım özendirilecek, enerji kimlik belgesi ve yapı kodu uygulamaları başlatılacak, verimsiz ısıtma sistemleri ve elektrik motorları caydırılacak, verimli cihazlar ve kojenerasyon sistemleri özendirilecek.Ulaşımda yakıt tasarrufu sağlayıcı uygulamalar yapılacak ve biyoyakıt kullanımı özendirilecek.
Elektrik enerjisi üretim, iletim ve dağıtım sistemlerinde verimlilik artırıcı uygulamalar, atık ısı enerjisinden yararlanılması ve küçük ölçekli yenilebilir enerji yatırımları özendirilecek. Eğitim, etüt ve bilinçlendirme hizmetlerinin etkinleştirilmesi için “Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu” kurulacak, bu kurulun gözetim ve denetiminde, EİEİ, üniversiteler ve enerji verimliliği danışmanlık şirketleri kapsamında, yurt çapında yaygın bir yapılanmaya gidilecek.
SANAYİYE VE BİNALARA YÖNELİK TEDBİRLER
Taslakta, asgari verimlilik değerleri altındaki kazan ve elektrik motoru satışının ÖTV yardımıyla caydırılmasını ve verimli kojenarasyon sistemleri için yatırım indirimi uygulamaları öngörülüyor.
Binalar yönelik tedbirler arasında, yalıtım ve yapı malzemelerine, pencere, kapı ve camlı dış cephe sistemlerine verimlilik hedeflerine yönelik ve asgari A sınıfında etikete sahip olan elektrikli ev aletlerine, klimalara ve ampullere KDV indirimi sağlanması, asgari verimlilik değerleri altındaki kazan ve elektrik motoru satışının ÖTV yardımıyla caydırılması, bina tesisat projelerinde ısı kontrol cihazlarına ve pay ölçerlere yer verilmesi gibi uygulamalar öngörülüyor.
TOPLU TAŞIMACILIK VE BİYOYAKIT TEŞVİK EDİLECEK
Ulaşıma yönelik tedbirler arasında “yurt içinde üretilen araçların birim yakıt tüketimlerinin düşürülmesi, ithal edilen araçlarda verimlilik standartlarının yükseltilmesi, toplu taşımacılık, yüklerin karayolu dışındaki ulaştırma tipleri ile taşınması”nın özendirilmesi hedefleniyor.
Taslakta, biyoyakıt kullanımının yaygınlaştırılması için ise ”yerli tarım ürünlerinden üretilen biyoyakıtlar için, rafinerici ve dağıtıcılara yıllık yüzde 2 alım yükümlülüğü, biyoyakıt üreticilerinin tarım birlik ve kooperatiflerine ve serbest tüketicilere doğrudan satış yapabilmeleri, yerli tarım ürünlerinden üretilen ve çiftçinin kendi araçlarında kullanılan biyodizel için KDV iadesi, biyoyakıt üreticilerinin EPDK'dan bedelsiz lisans alabilmesi” yönelik önlemler planlanıyor.
TASLAĞIN EKONOMİK DENGESİ
Kanunun başarıyla uygulaması durumunda, 2015 yılına gelindiğinde 2003 fiyatları en az 14.5 milyar YTL'lik tüketici tasarrufu sağlanabilecek. En az 19 milyar YTL'lik yeni elektrik üretim tesisi yatırımı önlenmiş olacak ve 2003 yılındaki petrol ve doğalgaz ithalatımızın en az yüzde 30'u tasarruf edilebilecek.
Taslağın mali yükleri kapsamında, verimlilik artırıcı projelerin, AR-GE projelerinin ve enerji yoğunluklarını gönüllü anlaşmalar çerçevesinde düşüren işletmelerin desteklenmesi için yılda 30 milyon YTL'lik bir kaynağa ihtiyaç duyulacak, ayrıca KDV indirimleri ve yatırım indirimleri dolayısıyla yılda en fazla 200 milyon YTL'lik yük tahmin ediliyor. Böylece 10 yıllık uygulama süresinde, toplam 2.3 milyar YTL'lik bir mali yüke karşı bu yükün çok katları kadar bir tasarruf sağlanabileceği tahmin ediliyor.
EİEİ GENEL MÜDÜRÜ BÜYÜKMIHÇI
Taslakla ilgili açıklamalarda bulunan EİEİ Genel Müdürü M. Kemal Büyükmıhçı, söz konusu düzenlemenin yasalaşarak uygulanmasıyla, Türkiye'nin enerji yoğunluğunda yılda ortalama yüzde 2'lik bir azalma sağlanması halinde, 2015 yılında en az 30 Milyon Ton Eşdeğeri Petrol (MTEP) (2003 fiyatlarıyla 10.5 milyar dolar) bir tüketici tasarrufunun mümkün olduğunu söyledi.
Binalarda en az yüzde 30, sanayide en az yüzde 20 ve ulaşımda en az yüzde 15 tasarruf potansiyeline sahip bulunulduğunu anlatan Büyükmıhçı şunları kaydetti: “Bu potansiyelin değeriyle, her yıl yaklaşık 2 Keban Barajı yapmak mümkündür. 1 YTL'lik elektrik enerjisi tasarrufu, en az 3 YTL'lik yeni üretim tesisi yatırımını önleyebilmektedir. Petrol ve doğalgaz üzerindeki tasarruflarımız yaklaşık aynı miktardaki ithalatı gereksiz kılacaktır.
Sanayi ve bina sektörlerine, eğitim ve etüt hizmetlerinin yanı sıra finansman desteği de sağlayacak olan “Enerji Verimliliği Danışmanlık” şirketlerinin, gelişmiş ülkelerde olduğu gibi Türkiye'de de gelişmesiyle, beyaz yakalılarımıza önemli bir iş fırsatı sunulmuş olacaktır.”
(AA)
Taslak yasalaşırsa, birim milli gelir başına tüketilen enerjinin (enerji yoğunluğu) Kanun uygulamasının ilk 10 yılı içerisinde en az yüzde 20 azaltılması hedefleniyor.
Bu hedefin, aynı enerji ile daha fazla üretimin önünü açması, enerji yatırım ihtiyaçlarını ve ithalat bağımlılığını azaltacağı, ayrıca temiz çevrenin korunmasına önemli katkılarda bulunacağı düşünülüyor. Taslağın öncelikle Türkiye gerçeklerine göre hazırlandığı, fakat AB'de Enerji Verimliliği Geliştirilmesi Vasıtasıyla Karbon Dioksit Emisyonlarının Azaltılması Direktifi, Binaların Enerji Performans Direktifi, biyoyakıtlar ve diğer yenilebilir yakıtların kullanımının teşvikiyle ilgili direktifler, enerji verimliliği direktifleriyle de uyumlu olduğu ve tasarının AB'nin beğenisini kazandığı belirtiliyor.
TASLAKLA HANGİ TEDBİRLER GETİRİLİYOR?
Taslak yasalaştığı zaman, endüstriyel işletmelerde verimlilik artırıcı projeler, bedellerinin yüzde 20'sine kadar desteklenecek. Endüstriyel işletmelerde ve binalarda “enerji yöneticileri” zorunlu tutulacak, enerji yoğunluğunun azaltılması gönüllü anlaşmalar kapsamında özendirilecek. Binalarda yalıtım özendirilecek, enerji kimlik belgesi ve yapı kodu uygulamaları başlatılacak, verimsiz ısıtma sistemleri ve elektrik motorları caydırılacak, verimli cihazlar ve kojenerasyon sistemleri özendirilecek.Ulaşımda yakıt tasarrufu sağlayıcı uygulamalar yapılacak ve biyoyakıt kullanımı özendirilecek.
Elektrik enerjisi üretim, iletim ve dağıtım sistemlerinde verimlilik artırıcı uygulamalar, atık ısı enerjisinden yararlanılması ve küçük ölçekli yenilebilir enerji yatırımları özendirilecek. Eğitim, etüt ve bilinçlendirme hizmetlerinin etkinleştirilmesi için “Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu” kurulacak, bu kurulun gözetim ve denetiminde, EİEİ, üniversiteler ve enerji verimliliği danışmanlık şirketleri kapsamında, yurt çapında yaygın bir yapılanmaya gidilecek.
SANAYİYE VE BİNALARA YÖNELİK TEDBİRLER
Taslakta, asgari verimlilik değerleri altındaki kazan ve elektrik motoru satışının ÖTV yardımıyla caydırılmasını ve verimli kojenarasyon sistemleri için yatırım indirimi uygulamaları öngörülüyor.
Binalar yönelik tedbirler arasında, yalıtım ve yapı malzemelerine, pencere, kapı ve camlı dış cephe sistemlerine verimlilik hedeflerine yönelik ve asgari A sınıfında etikete sahip olan elektrikli ev aletlerine, klimalara ve ampullere KDV indirimi sağlanması, asgari verimlilik değerleri altındaki kazan ve elektrik motoru satışının ÖTV yardımıyla caydırılması, bina tesisat projelerinde ısı kontrol cihazlarına ve pay ölçerlere yer verilmesi gibi uygulamalar öngörülüyor.
TOPLU TAŞIMACILIK VE BİYOYAKIT TEŞVİK EDİLECEK
Ulaşıma yönelik tedbirler arasında “yurt içinde üretilen araçların birim yakıt tüketimlerinin düşürülmesi, ithal edilen araçlarda verimlilik standartlarının yükseltilmesi, toplu taşımacılık, yüklerin karayolu dışındaki ulaştırma tipleri ile taşınması”nın özendirilmesi hedefleniyor.
Taslakta, biyoyakıt kullanımının yaygınlaştırılması için ise ”yerli tarım ürünlerinden üretilen biyoyakıtlar için, rafinerici ve dağıtıcılara yıllık yüzde 2 alım yükümlülüğü, biyoyakıt üreticilerinin tarım birlik ve kooperatiflerine ve serbest tüketicilere doğrudan satış yapabilmeleri, yerli tarım ürünlerinden üretilen ve çiftçinin kendi araçlarında kullanılan biyodizel için KDV iadesi, biyoyakıt üreticilerinin EPDK'dan bedelsiz lisans alabilmesi” yönelik önlemler planlanıyor.
TASLAĞIN EKONOMİK DENGESİ
Kanunun başarıyla uygulaması durumunda, 2015 yılına gelindiğinde 2003 fiyatları en az 14.5 milyar YTL'lik tüketici tasarrufu sağlanabilecek. En az 19 milyar YTL'lik yeni elektrik üretim tesisi yatırımı önlenmiş olacak ve 2003 yılındaki petrol ve doğalgaz ithalatımızın en az yüzde 30'u tasarruf edilebilecek.
Taslağın mali yükleri kapsamında, verimlilik artırıcı projelerin, AR-GE projelerinin ve enerji yoğunluklarını gönüllü anlaşmalar çerçevesinde düşüren işletmelerin desteklenmesi için yılda 30 milyon YTL'lik bir kaynağa ihtiyaç duyulacak, ayrıca KDV indirimleri ve yatırım indirimleri dolayısıyla yılda en fazla 200 milyon YTL'lik yük tahmin ediliyor. Böylece 10 yıllık uygulama süresinde, toplam 2.3 milyar YTL'lik bir mali yüke karşı bu yükün çok katları kadar bir tasarruf sağlanabileceği tahmin ediliyor.
EİEİ GENEL MÜDÜRÜ BÜYÜKMIHÇI
Taslakla ilgili açıklamalarda bulunan EİEİ Genel Müdürü M. Kemal Büyükmıhçı, söz konusu düzenlemenin yasalaşarak uygulanmasıyla, Türkiye'nin enerji yoğunluğunda yılda ortalama yüzde 2'lik bir azalma sağlanması halinde, 2015 yılında en az 30 Milyon Ton Eşdeğeri Petrol (MTEP) (2003 fiyatlarıyla 10.5 milyar dolar) bir tüketici tasarrufunun mümkün olduğunu söyledi.
Binalarda en az yüzde 30, sanayide en az yüzde 20 ve ulaşımda en az yüzde 15 tasarruf potansiyeline sahip bulunulduğunu anlatan Büyükmıhçı şunları kaydetti: “Bu potansiyelin değeriyle, her yıl yaklaşık 2 Keban Barajı yapmak mümkündür. 1 YTL'lik elektrik enerjisi tasarrufu, en az 3 YTL'lik yeni üretim tesisi yatırımını önleyebilmektedir. Petrol ve doğalgaz üzerindeki tasarruflarımız yaklaşık aynı miktardaki ithalatı gereksiz kılacaktır.
Sanayi ve bina sektörlerine, eğitim ve etüt hizmetlerinin yanı sıra finansman desteği de sağlayacak olan “Enerji Verimliliği Danışmanlık” şirketlerinin, gelişmiş ülkelerde olduğu gibi Türkiye'de de gelişmesiyle, beyaz yakalılarımıza önemli bir iş fırsatı sunulmuş olacaktır.”
(AA)