Endüstriyel kenevir ABD yolunda

Türkiye’NİN ilk 500 şirketi arasında bulunan Helvacızade Grubu’nun sağlık alanındaki şirketi Zade Vital besin destekli ilaçlarıyla Amerika’ya açıldı. Amazon’a giren Zade Vital, Türkiye’nin alanında ilkleri yapan markalarından. 10 yıl içinde Amerika’da besin destekli ilaç pazarında ilk 5 şirketten biri olmayı hedefleyen Zade Vital, Amerika ve Avrupa’da kanser tedavisi için kullanılan kenevir üretmek için de tüm hazırlıkları yaptı, izinleri bekliyor.  Helcavızade Grubu CEO’su Mevlüt Büyükhelvacıgil 2 yıldır Chicago’da yaşıyor. Mevlüt Büyükhelvacıgil ve Zade Vital Genel Müdürü Taha Büyükhelvacıgil ile sağlık alanındaki yeni hedeflerini konuştuk.

135 yıllık bir geçmişi var aile şirketinizin. Siz de aile şirketleriyle ilgili kitaplar yazmışsınız. 50’li yaşlardan sonra ikinci üniversite eğitimi için yurtdışında gitmişsiniz…

Araştırmayı, kendimi geliştirmeyi seviyorum. Tüm ailemiz birbirine bağlı. Yaptığımız işleri severek yapıyoruz. Aile büyüklerimiz işe 1888 yılında helvacılıkla başlamış. Konya’da çok iyi tanınan bir aileyiz. Ben 3’üncü kuşağım. Oğlum Taha da bizle birlikte.

Siz ilk işe nasıl başladınız?

Tahir Abimle birlikte ilkokul çağlarındayken babamızın yanına gider reçel yapımına destek verirdik. Kayısı, vişne çekirdekleri ayıklardık. Çocukluğumuzda helva, reçel, lokum yapmayı öğrendik. Babam bizleri 70’li yıllarda yurtdışına dil öğrenmeye gönderdi. Bu vizyonumuza çok şey kattı. Biz her işe hep tüm aile karar verdik.

Yağ işine nasıl girdiniz?

Konya’da babam ve arkadaşları birleşerek büyük bir helva tesisi kurdu. Bu arada ailemiz gıda toptancılığı işine devam etti. Ben o dönemde marka çıkaralım ısrarındaydım. Babam da destek verdi bu fikre. 1950’li yıllardan itibaren gıda toptancılığına yönelen ve 1991 yılında Zade Bitkisel Yağ Rafinasyon Tesisleri ile sanayiye girerek yemeklik bitkisel sıvı yağ üretimine başlayan ve bu işte de çok başarılı olan bir grubuz. 90’larda Konya’da 50 un fabrikası vardı. Kimsenin yapmadığı iş yağ fabrikasıydı.

80’e yakın ülkeye ihracat yapan bir marka yarattık. Uluslararası standartları olan bir şirket olduk. Büyük şirketlerin ürünlerini yaptık. Bitkisel ürünler ise daha sonra oldu..

Besin destekleri, vitaminler vs var Türkiye’de de. Ancak markaların neredeyse hepsi yabancı. Bu alanda üretime nasıl karar verdiniz?

Yurtdışından gelen OTC (reçetesiz ilaç) ürünler hakim Türkiye’de. Biz bu işi kafamıza koyup, alt yapı yatırımlarını ve gerekli tüm araştırmaları yapıp Sağlık Bakanlığı’na gittik. Neden Türkiye’nin böyle bir markası yok diye sorduk. Türkiye endemik bitkilerini neden böyle değerlendiremiyor? diye araştırdık. Aslında ben tüm bunları emekliliğimde yaptım.

Amerika’da besin destekleri konusunda çok zengin. Çok marka var. Herkes Amerika’dan kutu kutu vitaminler vs alır. Böyle bir piyasada Türk markası olarak ne yapacaksınız? Rekabet zorlu değil mi?

Haklısınız. Rekabet zorlu. Ben bu işe girdikten sonra bu konunun dünyadaki lideri Amerika’da ürünlerimizin olması gerektiğine inandım. Çünkü biz Anadolu’nun endemik bitki zenginliğine sahibiz, bunu uluslararası standartlarda kurduğumuz tesislerle destekledik. Ar-Ge’ye büyük yatırım yaptık. Ben emeklilik dönemimde Amerika’ya gittim. Araştırma şirketleriyle çalıştım. Her yeri gezdim. Raf sistemlerinden ambalajlara, Amerikalıların en çok ilgi gösterdikleri besin desteklerine kadar her şeyi inceledim. Bu arada Seattle’da üniversiteye yazıldım. Küçük bir ev tuttum. Sırt çantamı takıp üniversiteye gittim. İhracat için Chicago kentinde Zade Global Inc şirketini faaliyete geçirdim.

Nasıl gidiyor Amerika’daki satışlar?

Kısa süre önce Amazon’a girdik. 100 bin kutu ilaç verdik. Amerika’da bu alanda çok güçlü 6 marka var. Biz 5 yıl içinde ilk 3 markadan biri olmayı hedefledik. 2019’da satışlarımız 200 bin kuyuta çıkacak.

TIBBİ KENEVİR İŞİ

Avrupa ve Amerika’da son dönemde çok konuşulan bir konu var. Kenevirin tıbbi alanda kullanımı artıyor. Almanya, Hollanda, Avusturya, Lüksemburg gibi ülkelerde Amerika’da endüstriyel kenevir üretimi izinlerle yapılıyor. Türkiye’de
bu konuda bir gelişme var mı?

5 yıldır bu konu üzerine çalışıyoruz. Yasaklar var bu konuda. Kenevir denildiğinde ilk akla uyuşturucu geliyor ancak kenevirin içinde etken madde CBD var. Cannabidiol başta kanser olmak üzere bazı hastalıklara iyi geliyor. Endüstriyel kenevir üretimi için 4 milyar dolarlık bir pazar var dünyada. 2025’te bu rakamın 10.6 milyar olacağı tahmin ediliyor. Kanser dışında santral sisteme iyi gelen bir ürün. Epilepsi, Alzheimer, Ms gibi hastalıklara da iyi geldiği ispatlandı. Sağlık Bakanlığı’na 3 farklı formülasyonla başvurduk. Türkiye’de 2016 tarihinde kırmızı reçeteli ilaçlar arasında bu da var, ithal ürün. Oysa Türkiye bunu kendi de üretebilir. Biz CBD yağından tüm uluslaraası standartlara uygun olan 3 formülasyon ürettik, Sağlık Bakanlığı’nın iznini bekliyoruz. Dünyada talep edilen bu ürünü Türkiye’de üretip dünyaya satabiliriz.

MEVLÜT VE TAHA BÜYÜKHELVACIGİL KİMDİR?

1961 yılında Konya’da doğan Mevlüt Büyükhelvacıgil, 2008 yılında Ege Üniversitesi İlaç Geliştirme ve Farmakokinetik Araştırma Uygulama Merkezi ARGEFAR ile ürün Ar-Ge çalışmalarını başlattı. Büyükhelvacıgil 2017 yılından beri Helvacızade Grubu’nun Amerika’daki şirketi Zade Global Inc.’in global operasyon çalışmalarını sürdürüyor. TOBB Kimya Sektör Meclisi Üyeliği ve Ar-Ge İnovasyon Kurulu Başkanlığı, Tarım Bakanlığı Yağlı Tohumlar Destekleme Kurulu, Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği (BYSD) Yönetim Kurulu, Konya Sanayi Odası Yönetim Kurulu ve Meclis Üyeliği, KALDER Kalite Vakfı, Malaysian Palm Oil Board (MPOB), American Soybean Association (ASA), Trafik Kazaları Koruma Derneği Kuruculuğu, Mezarlıklar Vakfı Kurucu Üyeliği, Selçuklu ve Meram Anadolu Lisesi’nde Dernek Başkanlığı, Musiki Eseri Sahipleri Grubu Meslek Birliği Üyeliği gibi pek çok sivil toplum kuruluşu ve eğitim kurumunun yönetiminde çeşitli görevlerde bulunan Dr. Büyükhelvacıgil halen Türkiye-ABD İş Birliği Konseyi Üyesi. 1984’te doğan Kadir Taha Büyükhelvacıgil 2008-2010 arasında New York’ta Manhattan Ville College’de Uluslararası Yönetim ve Sosyoloji bölümlerinde çift ana dal yüksek lisans yapan Taha Büyükhelvacıgil, 2006’da Botaş’ta İnsan Kaynakları Departmanı’nda, Dış Ticaret Müsteşarlığı Uluslararası Yatırımlar Destek Departmanı’nda, Helvacızade Grubu’nda Satış & Pazarlama Departmanı’nda, New York Vintage Food Company’de Pazarlama Departmanı’nda, Destek Yeminli Mali Müşavirlik Şirketi’nde Denetim Departmanı’nda çalıştı. Taha Büyükhelvacıgil 2010’da Helvacızade Grubu’nda çalışmaya başladı. 2018’de Zade Vital Genel Müdürü oldu. Fortune Dergisi’nin 40 yaş altı 40 lider listesinde yer alıyor.