En hayırlı girişim: Lokma

OSMANLI’dan bu yana devam eden hayır lokması dökmek, bugün hâlâ gündemde olan bir gelenek. Elbette bu gelenek de zamana ayak uydurdu; artık evlerden çok küçük işletmelerde lokma dökülüyor, mobil araçlarla da dağıtımı yapılıyor. Öyle ki caddelerde, hastanelerde, okullarda hatta düğünlerde sık sık hayır lokması dağıtan mobil araçlara rastlamak mümkün. Lokmanın uygun fiyatlı olması da hayır yapmak isteyenler için talebi artırıyor. Hürriyet olarak yollarda sık sık karşılaştığımız hayır lokması araçlarının peşine düştük ve firmaları aradık.

FİRMA SAYISI ARTTI

Ulaştığımız lokma firmalarının sahipleri önce bilgi vermek istemedi. Daha kurumsal olanlar ise piyasada firma sayısındaki artışa dikkat çekti. Lokmacıların bazıları “Talebe yetişemiyoruz” derken bazıları ise haftada en fazla iki iş yapabildiğini anlattı. Bunun sebebi ise son zamanlarda oluşan taleple birlikte firma sayısının artması. Kalabalıklaşan her piyasada olduğu gibi hayır lokmasında da dolandırıcılık uyarıları gelmekte gecikmedi. Hürriyet’e konuşan esnaf, “Her firmaya güvenilmemeli. 1000 kişilik anlaşıyorsunuz ama 300 kişiye lokma dağıtılıyor” dedi.

GÜVENİLİR ESNAF BULMAK ZORLAŞTI

Hayrat Hayır Lokması’nın sahibi Aziz Arslan İstanbul Ümraniye’de 10 yıldır bu işi yapıyor. 15 tane aracı, 50 çalışanı olduğunu söyleyen Arslan, son günlerde hayır lokması firmalarının sayısının arttığını belirtti. Arslan, “Bu işi düzgün yapan birkaç yer var. Müşteri en ucuz fiyatı verene gidiyor. Bu durum işlerimizi etkiliyor, olumsuzluklar geneli baltalıyor” dedi. Aziz Arslan yükselen maliyetlere de dikkat çekti: “Maliyetler artık kurtarmıyor sadece tezgâhlarımız açık kalsın diye devam ettiriyoruz. Bizim işimizde çok fazla dolandırıcılık oluyor. Bu yüzden güvenilir bir firmayla iş yapmak çok önemli. Ben bin kişiliğe 3 bin lira diyorum başka bir firma 2 bin 500 diyor ama aslında bin kişilik dökmüyor. Dolayısıyla işini düzgün yapan firmalar işini yapamıyor. 1000 kişilik 3 bin lira diyoruz ama maliyetler kurtarmıyor, en az 5 bin lira olması gerekiyor ama 5 bin lira da dersek müşteri diğer yerlere gider.”

Arslan’ın söylediği gibi hayır lokmasında fiyatlar değişken. Her porsiyonda 6-7 lokma bulunuyor.  1000 kişilik lokma için 3 bin lira isteniyor. Firmalar rekabet yüzünden artış yapamadıklarını belirtiyorlar.

LOKMA DAĞITIM FİYATLARI

1000 kişilik       3.000 TL

1500 kişilik       4.000 TL

2000 kişilik       5.000 TL

3000 kişilik       7.000 TL

4000 kişilik       9.000 TL

5000 kişilik       10.000 TL

BELEDİYELER İZİN VERMİYOR

Aziz Arslan’ın verdiği bilgiye göre hayır lokması işinde en büyük sıkıntılardan biri belediyelerle yaşanıyor. Arslan, “Bazı belediyeler araçlarda Kuran okuttuğumuz için bizi bölgeye sokmuyor. Bizim üretim izin belgemiz, sağlık ve hijyen belgemiz var ama maalesef Üsküdar ve Zeytinburnu Belediyeleri izin vermiyor” dedi.

TALEP YOĞUN

24 yıl önce kurulan Usta Lokmacı’nın işletmecisi Ömer Dursun ise 6 aracı ve 12 çalışanıyla hizmet veriyor. Dursun, “Bu işi hakkıyla yapan kişilerle çalışmak lazım. Glikoz ile şerbet yapan da gördüm” diyerek lokma döktürmek isteyenleri uyarıyor. Eskiden daha fazla kazandıklarını vurgulayan Dursun, “Eskiden maliyetler düşüktü. Şimdi aldığımız para maliyetlerle eşdeğer oldu. Geçen sene bin kişilik lokma ortalama 2 bin liraydı şimdi 3 bin liraya döküyoruz. Fiyatlar gideceğimiz bölgenin uzaklığına göre de değişiyor. En az bin kişilik döktürmek gerekiyor” dedi. Son zamanlarda talebin arttığını belirten Dursun, “Talep yoğun insanlar hayır lokmasını çok seviyor, çok da memnun kalıyorlar. Eskiden talep İstanbul’da bu kadar yoğun değildi. İzmir ve Balıkesir’de çok yoğundu. Son bir yıldır yoğun bir tempoyla herkes lokma işine girdi. Bizim arabalarımız da günlük bir ya da iki kere iş yapıyor” diye konuştu. Dursun ayrıca son dönemde gurbetçilerden de ilginin yoğun olduğunu belirtti.