En büyük mirası eğitime bıraktı
Güncelleme Tarihi:
Oktay ENSARİ Demet ÖZTÜRK
Oluşturulma Tarihi: Mart 23, 2007 00:00
Hayatı boyunca en çok eğitime olmak üzere yaklaşık 500 milyon dolarlık bağış yapan Türkiye’nin en zengin işadamlarından Kadir Has dün kalp krizi geçirerek öldü. Aynı zamanda Türk sanayisinin de duayenlerinden olan Kadir Has, Mercedes, Coca-Cola, Akbank, Karsan gibi dev şirketlerin de kurucuları arasında bulunuyordu.
KAYSERİ’nin ve Türkiye’nin yetiştirdiği en hayırsever işadamlarından Kadir Hasoğlu (Kadir Has) dün geçirdiği kalp krizi sonucunda hayata veda etti. Kadir Has Üniversitesi’ndeki bir toplantıdan sonra Sarıyer’deki evine dönen Kadir Has saat 15.30 civarında yorgun olduğunu söyledi ve baygınlık geçirdi. Ambulansla Amerikan Hastanesi’ne yetiştirilen Has tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı.
500 MİLYON DOLAR: 1921 doğumlu Kadir Has’ın hayatı boyunca en çok eğitime olmak üzere kişisel servetinden yaklaşık 500 milyon dolar bağışta bulunduğu tahmin ediliyor. Nuri-Zekiye Hasoğlu’nun evladı olarak Kayseri’de doğan ve 1942’de Boğaziçi Lisesi’nden mezun olan Kadir Has, yine Kayseri eşrafından Mehmet-Şehime Germirli’nin kızı Rezan Hasoğlu ile evliydi. Kendisinin ve eşinin kişisel servetini kapsayan 150 milyon YTL’lik son bağışını da Kadir Has Vakfı’na yapan Kadir Has, aynı zamanda Türk sanayisinin özel sektördeki öncülerinden ve duayenlerindendi. Has, birçok fabrika ve ticari kuruluşun kurucusu olarak adını tarihe yazdırdı. Akbank, Mercedes Otobüs ve Kamyon Fabrikası, Coca-Cola Fabrikası, Karsan-Peugeot Fabrikası gibi kuruluşlara kurucu olarak imza atan Has, Türkiye’nin geleceğinin eğitime ve öğretime yapılacak yatırımlarla aydınlanacağına gönülden inanıyordu.
ÜNİVERSİTE KURDU: Bu nedenle ülke genelinde çok sayıda eğitim kurumuna mali destek verdi. Kendisine, katkılarından dolayı Çanakkale 18 Mart Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi’nden Fahdi Doktara payesi verildi. Kadir Has ve eşi Rezan hanım, 1991’de de Kadir HAS Vakfı’nı (HASVAK), kurmuştu. İki hayırsever, tüm servetlerini de bu vakfa bağışlamıştı. Hayırseverliği, halk arasında ’efsane’ olan Kadir Has’a yüzlerce ödül verildi ancak o kendisi için en değerli ödülün Devlet Üstün Hizmet Madalyası olduğunu söylerdi.
EĞRİBUCAK’TAKİ DAĞ EVİ: Has, resmi kayıtlara göre, 10 Eylül 1921’de Kayseri’de dünyaya geldi. Annesi Zekiye Hanım, Erciyes Dağı’nın eteklerine yaslanmış olan Eğribucak semtindeki bir bağevinde, komşu kadınların yardımıyla dünyaya gelen Küçük Kadir, Nuri Has ile Zekiye hanımın ikinci çocuğuydu. Annesi ve babası Hacı Ağazadeler sülalesinden; yani günümüzde Hasağalar diye anılan aileden gelir.
KAYSERİ’DEN ADANA’YA: Kadir Has’ın babası Nuri Bey, Kayseri’deki işini büyütüp o dönemin gözde kenti Adana’da dükkan açar. Kadir Has beş yaşındayken tüm aile Adana’ya taşınır. İlk yıllarda hem dükkanda hem de evde kiracı olurlar, birkaç yıl içinde Nuri Bey ailesi için dört katlı, gösterişli bir ev yaptırır. Kadir Has, tüm Kayserililer gibi hemen iş hayatına geçmek ister. Ancak okuma yazma bile bilmeyen babası buna karşı çıkar ve Kadir Has’ın okuması için dayatır. İstanbul’da Adanalı zengin çocuklarının eğitim gördüğü Boğaziçi Lisesi’ne yazılır.
CUMARTESİ TOPRAĞA VERİLECEK: Kadir Has’ın cenazesi 24 Mart Cumartesi günü defnedilecek. Kadir Has için ilk olarak saat 10.00’da Kadir Has Üniversitesi Cibali Merkez Kampüsü’nde tören düzenlenecek. Fatih Camii’nde öğle vakti kılınacak cenaze namazının ardından devlet töreni düzenlenecek. Kadir Has törenin ardından Küçükyalı’daki aile kabristanına defnedilecek.
Hayırseverlik gönül işidir bir ’Allah razı olsun’ yeter
KADİR Has, hayırseverlikteki cömertliğiyle de hiçbirzaman övünmezdi. Yaptığı bağışlarıyla ilgili yorumu kendi cümleleriyle şöyleydi: "Bilindiği gibi hayırseverlik, bir gönül işidir, karşılığı ise bir çift ’Allah razı olsun’ sözüdür. Hayır işleri, ülkemizin kalkınması ve milletimizin refahı için yapılmaktır. Gönül ister ki, bu teşebbüslere, hali vakti yerinde olan daha çok insan katılsın. Dinimizde, hayır işi yapan kişiyi kıskanmak, günahtır. Allah, bana hayır işi yaptırıyor. İnşallah bunu sevdiği başka kullarına da nasip eder de onlar da hayır yapmanın ne kadar hayırlı bir iş olduğunu anlarlar."
Özilhan: Türkiye’de ilkleri başlattı
ANADOLU Grubu İcra Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, işadamı Kadir Has’ın Mercedes’i, Coca-Cola’yı Türkiye’ye getirdiğini ve Türkiye’de ilkleri başlattığını belirtti. Özilhan, Has’ın kendisinin akrabası olduğunu ifade ederek, "Kadir Has eniştemin dayısı. Çok sevdiğimiz bir büyüğümüz" dedi.
Sabancı: Hepimize örnek olmuştu
SABANCI Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, Sabancı ailesinin merhum Kadir Has ile hem hemşehrilik, hem ortaklık, hem de aile dostluğu anlamında uzun yıllara dayalı bir ilişkileri bulunduğunu belirterek, "Kendisi hem iş adamı olarak, hem de bir hayırsever olarak ülkemize çok değerli katkılarda bulunmuş ve örnek olmuştur" dedi.
Demirel: Büyük bir dostumdu
İŞADAMI Kadir Has’ın ölümünün ardından açıklama yapan 9’ncu Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, "Dostluğumuzun müştereği, yani ortak paydası bu ülkeye, bu ülkenin insanlarına yardımcı olmaktı. Sayın Kadir Has büyük bir hayırsever ve benim de büyük bir dostumdur" dedi. Kadir Has’ın ülkeye hizmet için çırpınan bir kişi olduğunu anlatan Süleyman Demirel, "Hep Türkiye’ye bir şey yapmak için çırpındı. ’Bu topraklara borcumu ödüyorum’ diye kitap yazdı. Sanıyorum ki, pek çok kişi için bir örnektir. Bu topraklara borcu olanların ödemesi lazım. O, bunun güzel bir örneğiydi. Allah rahmet eylesin" diye konuştu.
Büyükanıt: Büyük üzüntü duyduk
İŞADAMI Kadir Has’ın vefatının ardından açıklama yayınlayan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, "Ülkemizin kalkınmasında çok büyük hizmetlerde bulunan Sayın Kadir Has’ın vefatından büyük üzüntü duyduk. Merhuma Tanrı’dan rahmet, kederli ailesine ve yakınlarına baş sağlığı ve sabırlar diliyoruz" dedi.
Sezer: Ulusumuzun gönlünde yaşayacak
CUMHURBAŞKANI Ahmet Necdet Sezer, işadamı Kadir Has’ın vefatı dolayısıyla eşi Rezan Has’a bir telgraf gönderdi. Sezer telgrafında, "Türk ekonomisine önemli katkılarda bulunan Kadir Has, ülkemize kazandırdığı çok sayıda eğitim ve sağlık tesisi ve övgüye değer destekleriyle örnek olmuştur. Yaşamı boyunca her zaman ülkesinin geleceğinden kendini sorumlu tutma bilinciyle hareket eden Kadir Has, hayırsever kişiliği, girişimleri ve hizmetleri ile ulusumuzun gönlünde yaşayacaktır" dedi.
Kayseri yasta
HAYIRSEVER işadamı 86 yaşındaki Kadir Has’ın, İstanbul’da geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını yitirmesi memleketi Kayseri’de büyük üzüntü yarattı. Kadir Has’ın kalp krizi geçirip kaldırıldığı Amerikan Hastanesi’nde yaşamını yitirdiği haberini televizyonlardan öğrenen hemşerileri, büyük üzüntü yaşadı. Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı AKP’li Mehmet Özhaseki, "Doğduğu topraklara vefasını göstermek için özellikle son 10 yıldır yaptığı hayırlarla dualar alan, üniversite gençliğine, eğitime ve sporla kültürel hizmetlere yaptığı eserlerle damgasını vuran Kadir Has’ın ani ölümü bizi çok üzdü. Yaptığı eserlerle adı sonsuza kadar yaşayacak. Ülkemiz böyle hayırseverleri zor yetiştirir. Soyadı gibi ’has’ bir insandı. Yattığı yer nur olsun" dedi. Erciyes Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cengiz Utaş da "Acımız sonsuz. Üniversite gençliği için bu kadar yatırım yapan, onlara ögrenim olanağı sağlayan değerli bir büyüğümüzü kaybetmenin acısını yaşıyoruz. Ülkemize, Kayserimize, gençliğe ve ailesine başsağlığı diliyorum" dedi.
Has’tan öğrencilere son öğüt:
Okumayan hiç bir yere varamaz
İŞADAMI Kadir Has, vefatından birkaç saat önce kurucusu olduğu Kadir Has Üniversitesinin Mütevelli Heyeti Toplantısına katılarak eğitime verdiği desteği sürdürdü. Toplantı çıkışı öğrencilerle buluşan Kadir Has gençlere son mesajını şu sözlerle iletti: "Eskiden okumadan da birçok imkanlara sahip olunabiliyordu. Ancak artık hayatta okumadan hiç bir yere varamazsın. Okuduğunuz zaman karşılığını mutlaka alınacaksınız. İnşallah başarılı olursunuz. Çok iyi yerlere gelebileceğiniz bir okuldasınız. Keşke bende sizin yaşlarınızda, şu sıralar da oturuyor olsaydım. Ne mutlu olurdu bana."
500 MİLYON DOLAR: 1921 doğumlu Kadir Has’ın hayatı boyunca en çok eğitime olmak üzere kişisel servetinden yaklaşık 500 milyon dolar bağışta bulunduğu tahmin ediliyor. Nuri-Zekiye Hasoğlu’nun evladı olarak Kayseri’de doğan ve 1942’de Boğaziçi Lisesi’nden mezun olan Kadir Has, yine Kayseri eşrafından Mehmet-Şehime Germirli’nin kızı Rezan Hasoğlu ile evliydi. Kendisinin ve eşinin kişisel servetini kapsayan 150 milyon YTL’lik son bağışını da Kadir Has Vakfı’na yapan Kadir Has, aynı zamanda Türk sanayisinin özel sektördeki öncülerinden ve duayenlerindendi. Has, birçok fabrika ve ticari kuruluşun kurucusu olarak adını tarihe yazdırdı. Akbank, Mercedes Otobüs ve Kamyon Fabrikası, Coca-Cola Fabrikası, Karsan-Peugeot Fabrikası gibi kuruluşlara kurucu olarak imza atan Has, Türkiye’nin geleceğinin eğitime ve öğretime yapılacak yatırımlarla aydınlanacağına gönülden inanıyordu.
ÜNİVERSİTE KURDU: Bu nedenle ülke genelinde çok sayıda eğitim kurumuna mali destek verdi. Kendisine, katkılarından dolayı Çanakkale 18 Mart Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi’nden Fahdi Doktara payesi verildi. Kadir Has ve eşi Rezan hanım, 1991’de de Kadir HAS Vakfı’nı (HASVAK), kurmuştu. İki hayırsever, tüm servetlerini de bu vakfa bağışlamıştı. Hayırseverliği, halk arasında ’efsane’ olan Kadir Has’a yüzlerce ödül verildi ancak o kendisi için en değerli ödülün Devlet Üstün Hizmet Madalyası olduğunu söylerdi.
EĞRİBUCAK’TAKİ DAĞ EVİ: Has, resmi kayıtlara göre, 10 Eylül 1921’de Kayseri’de dünyaya geldi. Annesi Zekiye Hanım, Erciyes Dağı’nın eteklerine yaslanmış olan Eğribucak semtindeki bir bağevinde, komşu kadınların yardımıyla dünyaya gelen Küçük Kadir, Nuri Has ile Zekiye hanımın ikinci çocuğuydu. Annesi ve babası Hacı Ağazadeler sülalesinden; yani günümüzde Hasağalar diye anılan aileden gelir.
KAYSERİ’DEN ADANA’YA: Kadir Has’ın babası Nuri Bey, Kayseri’deki işini büyütüp o dönemin gözde kenti Adana’da dükkan açar. Kadir Has beş yaşındayken tüm aile Adana’ya taşınır. İlk yıllarda hem dükkanda hem de evde kiracı olurlar, birkaç yıl içinde Nuri Bey ailesi için dört katlı, gösterişli bir ev yaptırır. Kadir Has, tüm Kayserililer gibi hemen iş hayatına geçmek ister. Ancak okuma yazma bile bilmeyen babası buna karşı çıkar ve Kadir Has’ın okuması için dayatır. İstanbul’da Adanalı zengin çocuklarının eğitim gördüğü Boğaziçi Lisesi’ne yazılır.
CUMARTESİ TOPRAĞA VERİLECEK: Kadir Has’ın cenazesi 24 Mart Cumartesi günü defnedilecek. Kadir Has için ilk olarak saat 10.00’da Kadir Has Üniversitesi Cibali Merkez Kampüsü’nde tören düzenlenecek. Fatih Camii’nde öğle vakti kılınacak cenaze namazının ardından devlet töreni düzenlenecek. Kadir Has törenin ardından Küçükyalı’daki aile kabristanına defnedilecek.
Hayırseverlik gönül işidir bir ’Allah razı olsun’ yeter
KADİR Has, hayırseverlikteki cömertliğiyle de hiçbirzaman övünmezdi. Yaptığı bağışlarıyla ilgili yorumu kendi cümleleriyle şöyleydi: "Bilindiği gibi hayırseverlik, bir gönül işidir, karşılığı ise bir çift ’Allah razı olsun’ sözüdür. Hayır işleri, ülkemizin kalkınması ve milletimizin refahı için yapılmaktır. Gönül ister ki, bu teşebbüslere, hali vakti yerinde olan daha çok insan katılsın. Dinimizde, hayır işi yapan kişiyi kıskanmak, günahtır. Allah, bana hayır işi yaptırıyor. İnşallah bunu sevdiği başka kullarına da nasip eder de onlar da hayır yapmanın ne kadar hayırlı bir iş olduğunu anlarlar."
Özilhan: Türkiye’de ilkleri başlattı
ANADOLU Grubu İcra Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, işadamı Kadir Has’ın Mercedes’i, Coca-Cola’yı Türkiye’ye getirdiğini ve Türkiye’de ilkleri başlattığını belirtti. Özilhan, Has’ın kendisinin akrabası olduğunu ifade ederek, "Kadir Has eniştemin dayısı. Çok sevdiğimiz bir büyüğümüz" dedi.
Sabancı: Hepimize örnek olmuştu
SABANCI Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, Sabancı ailesinin merhum Kadir Has ile hem hemşehrilik, hem ortaklık, hem de aile dostluğu anlamında uzun yıllara dayalı bir ilişkileri bulunduğunu belirterek, "Kendisi hem iş adamı olarak, hem de bir hayırsever olarak ülkemize çok değerli katkılarda bulunmuş ve örnek olmuştur" dedi.
Demirel: Büyük bir dostumdu
İŞADAMI Kadir Has’ın ölümünün ardından açıklama yapan 9’ncu Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, "Dostluğumuzun müştereği, yani ortak paydası bu ülkeye, bu ülkenin insanlarına yardımcı olmaktı. Sayın Kadir Has büyük bir hayırsever ve benim de büyük bir dostumdur" dedi. Kadir Has’ın ülkeye hizmet için çırpınan bir kişi olduğunu anlatan Süleyman Demirel, "Hep Türkiye’ye bir şey yapmak için çırpındı. ’Bu topraklara borcumu ödüyorum’ diye kitap yazdı. Sanıyorum ki, pek çok kişi için bir örnektir. Bu topraklara borcu olanların ödemesi lazım. O, bunun güzel bir örneğiydi. Allah rahmet eylesin" diye konuştu.
Büyükanıt: Büyük üzüntü duyduk
İŞADAMI Kadir Has’ın vefatının ardından açıklama yayınlayan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt, "Ülkemizin kalkınmasında çok büyük hizmetlerde bulunan Sayın Kadir Has’ın vefatından büyük üzüntü duyduk. Merhuma Tanrı’dan rahmet, kederli ailesine ve yakınlarına baş sağlığı ve sabırlar diliyoruz" dedi.
Sezer: Ulusumuzun gönlünde yaşayacak
CUMHURBAŞKANI Ahmet Necdet Sezer, işadamı Kadir Has’ın vefatı dolayısıyla eşi Rezan Has’a bir telgraf gönderdi. Sezer telgrafında, "Türk ekonomisine önemli katkılarda bulunan Kadir Has, ülkemize kazandırdığı çok sayıda eğitim ve sağlık tesisi ve övgüye değer destekleriyle örnek olmuştur. Yaşamı boyunca her zaman ülkesinin geleceğinden kendini sorumlu tutma bilinciyle hareket eden Kadir Has, hayırsever kişiliği, girişimleri ve hizmetleri ile ulusumuzun gönlünde yaşayacaktır" dedi.
Kayseri yasta
HAYIRSEVER işadamı 86 yaşındaki Kadir Has’ın, İstanbul’da geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını yitirmesi memleketi Kayseri’de büyük üzüntü yarattı. Kadir Has’ın kalp krizi geçirip kaldırıldığı Amerikan Hastanesi’nde yaşamını yitirdiği haberini televizyonlardan öğrenen hemşerileri, büyük üzüntü yaşadı. Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı AKP’li Mehmet Özhaseki, "Doğduğu topraklara vefasını göstermek için özellikle son 10 yıldır yaptığı hayırlarla dualar alan, üniversite gençliğine, eğitime ve sporla kültürel hizmetlere yaptığı eserlerle damgasını vuran Kadir Has’ın ani ölümü bizi çok üzdü. Yaptığı eserlerle adı sonsuza kadar yaşayacak. Ülkemiz böyle hayırseverleri zor yetiştirir. Soyadı gibi ’has’ bir insandı. Yattığı yer nur olsun" dedi. Erciyes Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cengiz Utaş da "Acımız sonsuz. Üniversite gençliği için bu kadar yatırım yapan, onlara ögrenim olanağı sağlayan değerli bir büyüğümüzü kaybetmenin acısını yaşıyoruz. Ülkemize, Kayserimize, gençliğe ve ailesine başsağlığı diliyorum" dedi.
Has’tan öğrencilere son öğüt:
Okumayan hiç bir yere varamaz
İŞADAMI Kadir Has, vefatından birkaç saat önce kurucusu olduğu Kadir Has Üniversitesinin Mütevelli Heyeti Toplantısına katılarak eğitime verdiği desteği sürdürdü. Toplantı çıkışı öğrencilerle buluşan Kadir Has gençlere son mesajını şu sözlerle iletti: "Eskiden okumadan da birçok imkanlara sahip olunabiliyordu. Ancak artık hayatta okumadan hiç bir yere varamazsın. Okuduğunuz zaman karşılığını mutlaka alınacaksınız. İnşallah başarılı olursunuz. Çok iyi yerlere gelebileceğiniz bir okuldasınız. Keşke bende sizin yaşlarınızda, şu sıralar da oturuyor olsaydım. Ne mutlu olurdu bana."