Emlakbankası özelleştirmeye hazırlanıyor

Bakan Bal, yasa taslağının, Emlakbank'ın ticaret ve inşaat sektörünü destekleyen bir ihtisas bankası haline dönüştürülmesi yönündeki düşüncelerini gerçekleştirecek bir çalışma olduğunu söyledi.

Yasa taslağının, Bakanlar Kurulu ve Meclis aşamalarından geçip kanunlaşmasıyla, düşüncelerinin yasal bir zemine oturmuş olacağı belirten Bakan Bal, şunları kaydetti: "Dolayısıyla Emlakbank, uzun yıllardan beri sıkıntılı bir ortamdan kurtulup, amacına da uygun bir şekilde Türkiye'deki inşaat sektörünü kredilendirmek suretiyle, belki mortgage bankacılığı benimser bir tarzda destekleyen bir banka görümüne kavuşacaktır.

Şu andaki Emlakbank'ın durumu, hem arsa sahibi, hem inşaat yapan, hem müteahhit, hem taşeron... İnşaat sektöründe hangi alanda ne görüyorsanız, Emlakbank'da da görüyorsunuz.

Bu karma karışık sözleşmeler zinciri içinde Emlakbank, çoğu defa koyduğunu alamayan bir banka durumundadır. Bundan ayrılması lazım. İşte bu Emlak Müsteşarlığı yasası içinde yer alan unsurlar, bu hedefe ulaşacak olan unsurlardır."

Bölümler ayrılıyor

Emlak Müsteşarlığı'nın kurulmasına ilişkin yasa taslağı, aynı zamanda Emlak Bankası'nın konut ve inşaatla ilgili birimlerinin ayrılarak, bankanın özelleştirmeye hazırlanmasını da öngörüyor.

Taslaktaki geçici maddeye göre, Emlak Bankası, Emlak Konut'taki sermaye payını, 30 Nisan 2000 itibariyle belirlenmiş değerine, DİE tüketici fiyat endeksi uygulanarak belirlenecek tutar üzerinden, bedeli TOKİ tarafından mali ve sermaye piyasalarında işlem görebilecek nitelikte hazine garantili tahvil olarak ödenmek suretiyle, TOKİ'ye devredecek.

Konut Edindirme Yardımı hesabı karşılığı Emlak Konut'ta bulunan sermaye ile Emlak Bankası hissesine istinaden devreden sermayenin bir kısmı birlikte kullanılarak, TOKİ lider girişimciliğinde bir GMYO şirketi kurulacak. Emlak Konut, kalan sermaye ile şirket olarak faaliyetine devam edecek.

Emlak Bankası'nın KEY Müdürlüğü ile gayrimenkul ile ilgili birimlerinde çalışan personel, istemeleri halinde 6 ay içinde Emlak Konut'a maklen atanacaklar.

Bankanın gayrimenkulleri

Taslakta yer alan düzenlemeyle, Emlak Bankası'nın ihtiyaç fazlası ile ticari portföyündeki gayrimenkulleri ve inşaat faaliyetleri ile ilgili diğer iştiraklerindeki sermaye paylarının rayiç değeri üzerinden, bankadaki kamu payı yüzde 50'nin altına düşünceye kadar TOKİ'ye devredilmesi öngörülüyor.

Devir bedeli, bankaya, mali ve sermaye piyasalarında işlem görecek nitelikte, hazine garantisine haiz tahvillerle ödenecek. TOKİ, bu kanun kapsamında devralacağı gayrimenkul ve şirket sermaye paylarının devir bedeli tutarında tahvil çıkarabilecek.

TOKİ ayrıca, bankadan aldığı gayrimenkullerden bir kısmı veya tamamını Emlak Konut'a ayni sermaye olarak aktarabilecek.

Emlak Bankası, devredeceği gayrimenkullerden bir kısmı ile iştiraklerinden değeri belirlenenleri, 31 Aralık 2000 tarihi ile muhasebeleştirecek.

Taslakta, kanun gereğince yapılacak devir ve tescil işlemleri ile düzenlenecek kağıtların her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olması da öngörülüyor.

Hazine arazilerinin Arsa Ofisi'ne devri

Başbakanlık'a bağlı olarak kurulacak Emlak Müsteşarlığı'nda, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ve Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü bağlı kuruluş olarak yer alacak.

Taslakta, Arsa Ofisi Genel Müdürlüğü'nün döner sermayesinin 250 trilyon liraya yükseltilmesi öngörülürken, kuruma, konut, sanayi, eğitim, sağlık ve turizm yatırımları ile kamu tesisleri için gerçek ve tüzel kişilere ait arazi ve arsaları, bunların içerisinde veya üzerinde bulunan bina ve sair tesisleri kamulaştırma yetkisi veriliyor.

Taslak ile hazine arazilerinin bedelsiz olarak Arsa Ofisi'ne devri konusunda imkan tanınıyor. Buna göre, Emlak Yüksek Kurulu'nca belirlenecek arsa ve konut üretim alanlarında bulunan, mülkiyeti hazineye ait arazi ve arsalar, bedelsiz olarak Arsa Ofisi'ne devredilebilecek.

Emlak Piyasasına etkin kuruluşlar

Bu arada, Bütçe kanununa eklenen bir madde ile TOKİ'ye Milli Emlak'tan taksitle arsa alma imkanı da getirilmişti. Emlak Müsteşarlığı'nın kurulmasına ilişkin yasa tasarısı aynen yasalaşırsa, Emlak Bankası'nın devredeceği gayrimenkuller ve Milli Emlak'tan taksitle arsa alma imkanı, Arsa Ofisi'ninn hazine arazilerini ücretsiz alma imkanı sayesinde, TOKİ ve Arsa Ofisi arsa piyasasında etkin, dev kuruluşlar haline gelebilecek.

Devlet Bakanı Faruk Bal, yasa taslağı ile ilgili yaptığı değerlendirmede, Türkiye'deki inşaat, şehirleşme, gecekondu sorunlarına çözüm getirmek için düşük maliyetli arsa üretimi gerektiğini, yasanın, bu arsaların üretim imkanını düzenlediğini söyledi. (aa)