Emeklilikte ‘iyi gelir’ en az 10 yılla başlıyor

Bireysel Emeklilik'ten yararlanmanın ön koÅŸulu en az 10 yıl sistemde kalmak ve 56 yaşını doldurmak. Böyle olunca gençler, çift gelirli emekli olma hayalleri ‘sonraki yıllara ertelenebilir’ diye düşünüyor. Ancak, ÅŸirketler uyarıyor: ‘‘Daha fazla gelir, sistemde uzun yıla baÄŸlı.’’Tüm dünyada nüfusun yaÅŸlanması, genellikle havuz sistemine dayanan kamu sosyal güvenlik sistemleri üzerine büyük bir yük getiriyor. Giderek sisteme katkıda bulunanların sayısı, sistemden emekli olarak gelir alanların sayısının altına düşmeye baÅŸlıyor. Avrupa'nın en genç nüfusuna sahip ülkelerden birisi olmamıza raÄŸlen durum Türkiye'de de çok farklı deÄŸil. Durum böyle olunca, kamu sosyal güvenlik sisteminden emekli olanlara yeterli imkanlar saÄŸlanamıyor.Bunun çözümü olarak da, herkesin emeklilik planına yatırım yaptığı, kendi ihtiyaç ve beklentileri doÄŸrultusunda bir emeklilik geliri için ödeme yaptığı bir sisteme ihtiyaç duyuluyor. Bu sistem de bireysel emeklilik.Türkiye'de emeklilik ÅŸirketlerinin üzerinde önemle durması gereken bir konuda; sistemi gençlere kabul ettirebilmek. Gençlerin sisteme olan ilgisi, gerçek anlamıyla uzun vadeli fonların oluÅŸması demek.Yasal düzenleme gereÄŸi, Türkiye'de sisteme katılıp emekli olabilmek için 56 yaşını doldurmak gerekiyor. Yani 35 yaşında birinin emekli olabilmesi için sistemde 21 yıl kalması gerekli. Oysa sisteme 46 yaşında dahil olursanız 10 yıl koÅŸulunu doldurduÄŸunuzda 56 yaşında emekli olabiliyorsunuz. Bu ÅŸartlar altında gençler, çift gelirli emekli olma hayallerini daha sonraki yıllara erteleyerek, sisteme emekliliÄŸe 10 yıl kala katılmanın yeterli olabileceÄŸini düşünebiliyor. Ä°lk bakışta fazla beklemeden emekli olmak için sisteme geç katılmak avantajlı gibi görünse de, aslında öyle deÄŸil. Çünkü, sistemde ne kadar uzun süre kalırsanız dönem sonunda elde edeceÄŸiniz getiri o oranda tatminkar oluyor. Onun için sisteme 56 yaÅŸa endekslenerek bakmamak gerekiyor. 45 yaşın üstündekiler dönem sonunda elde edecekleri getiriden memnun olmak için çok daha yüksek katılım payı ödemek durumundalar.Bireysel Emeklilik'te vergi avantajlarıÜcretli çalışanlar: Ödenecek katkı payları, katılımcının brüt ücretinin yüzde 10'unu ve asgari ücretin brüt tutarını geçmemek kaydıyda gelir vergisi matrahından düşülebilecek.Serbest meslek sahipleri: Mükelleflerin kendi, eÅŸleri ve çocukları için ödedikleri katkı payları, beyan edilen gelirin yüzde 10'unu ve asgari ücretin yıllık brüt tutarını aÅŸmaması halinde gelir tutarından indirilebilecek.Ä°ÅŸverenler: Çalışanlar adına ödenen katkı payları vergi matrahından gider olarak indirilebilecek. Ancak iÅŸverenler tarafından gider olarak dikkate alınacak tutarla çalışar tarafından indirim konusu yapılan katkı payı tutarının toplamı, çalışanın aylık brüt ücretinin yüzde 10'unu ve katkı payının ödendiÄŸi ayda geçerli olan brüt asgari ücreti aÅŸmamalı. Emekliler: Elde edilen birikimin yüzde 25'i vergiden istisna tutuluyor. Dolayısıyla toplam birikim yüzde 75'i üzerinden yüzde 5 ve fon payı kesiliyor. Fon payı da 1 Ocak 2004 itibariyle kaldırılıyor. Erken ayrılanlar: 10 yılını doldurup 56 yaşından önce ayrılanların tüm birikimleri üzerinden yüzde 10 stopaj ve fon payı kesilecek. 10 yılını doldurmadan ayrılanlar için ise herhangi bir muafiyet yok, tüm birikimleri üzerinden yüzde 15 stopaj ve fon payı ödemeleri gerekiyor.Büyüme için 20-25 yıla ihtiyacımız varGARANTÄ° Emeklilik ve Hayat Genel Müdürü Erhan Tunçay'a göre, Bireysel Emeklilik pazarında kayda deÄŸer büyüklükleri konuÅŸmak için 20-25 yıllık bir süreye ihtiyaç var. Öngörülerinin ilk 5 yılda 1.5 milyon kiÅŸinin sisteme girmesi ve toplam fon büyüklüğünün de 3-3.5 milyar seviyesine ulaÅŸması yönünde olduÄŸunu açıklayan Tunçay'ın, 10 yıllık tahmini ise fonlar açısından 7.5-10 milyarlık bir büyüklüğe ulaÅŸacağı yönünde. Tunçay, ‘‘Sistemlerin iyi iÅŸletildiÄŸi ve önemli büyüklüklere ulaÅŸtığı ülkelerde ekonomilerin istikrara kavuÅŸtuÄŸunu, sermayi piyasalarının derinlik kazandığını, mevcut güvenlik sistemi üzerindeki yükün azaldığını görüyoruz’’ dedi. Tunçay, sistemin geliÅŸtiÄŸi ülkelerde bireylerin emeklilikliklerinde çalışırken saÄŸladıkları yaÅŸam standartını koruyarak ‘‘ikinci bahar’’larını yaÅŸadıklarını ifade etti.Tunçay'ın vurguladığı bir nokta; bu alana giren ÅŸirketlerin, sektörün büyümesinin sektöre zarar verici rekabete girilmeksizin ve kamuoyunu doÄŸru bilgilendirmek yoluyla saÄŸlanacağının bilincinde olduÄŸu dile getirdi.GARANTÄ° EMEKLÄ°LÄ°K VE HAYAT18 Aralık emeklilik ÅŸirketine dönüşüm izni alan ÅŸirket, 7 Temmuz tarihinde faaliyet ruhsatı aldı. Yüzde 99.9 Garanti Bankası iÅŸtiraki olan ÅŸirketin, ÅŸu anda ödenmiÅŸ sermayesi 10 trilyon lira. Åžirket 100'er trilyonluk 6 adet emeklilik fonu kurdu.Sosyal güvenlik açığı ‘Bireysel’le sınırlanırDOÄžAN Emeklilik Genel Müdürü Sinan Erengül, Bireysel Emeklili için ilk yılın hareketli ve heyecanlı olacağı görüşünde. Ancak birinci yılın sonunda pazarda ciddi kaymalar olacağını da öngören Erengül, bilgilendirmede en iyi hizmeti veren, en yüksek fon getirisini saÄŸlayan ÅŸirketlerin tercih edileceÄŸini vugruladı. Erengül'e göre, ikinci yıl ise katılımda azalmalar yaÅŸanacak, daha sonra ortamı izleyen ve karar veren kiÅŸilerle katılım artacak.Dünyadaki uygulamalara bakıldığında ilk yıl hedef kitlenin yüzde 6 ile yüzde 10'u arasında bir katılımcıya ulaşıldığını, bu sayının yüzde 8 ile Türkiye için 400 bin kiÅŸi olarak öngörüldüğünü belirten Erengül, DoÄŸan Emeklilik olarak ilk yıl 40 bin kiÅŸiye ulaÅŸmayı hedeflediklerini kaydetti. Erengül'ün sonraki yıllar için öngörüsü ise şöyle: ‘‘Üçüncü yılın sonunda 100 bin müşteri hedefliyoruz. Bunun yüzde 40'ı kurumsal, yüzde 60'ı bireysel müşterilerden oluÅŸacak. Dördüncü ve beÅŸinci yıllar geçen yılların zararını kapatır. BeÅŸinci yılda ise 210 bin kiÅŸiye ulaÅŸmayı hedefliyoruz. Altıncı yılda gerçekten kár etmeye baÅŸlayacağını öngörüyoruz.’’Bireysel emekliliÄŸin sosyal güvenlik sisteminin finansman açığı artışını sınırlayacağını savunan Erengül, ilk iki yıl içinde Bireysel Emeklilik ÅŸirketlerinin 2 ile 5 bin kiÅŸilik ek istihdam yaratacak olmasının da önemli bir fayda olacağını vurguladı.Ağırlık TL ve döviz olmak üzere baÅŸlangıç tutarı 1.3 katrilyon lira olan 5 adet fon oluÅŸturacaklarını, ayrıca risk almak isteyenler için de fonları olacağını belirten Erengül, yatırımcının farklı bir talebi olursa buna da ‘‘hayır’’ demeyeceklerini dile getirdi.Bundan 5 yıl önce saÄŸlık, hayat ve ferdi kazançlarında hizmet vermek üzere kurulan DoÄŸan Hayat, Hazine'den alınan ön izin sonrasında ‘‘DoÄŸan Emeklilik’’ olarak yeniden yapılandı. Ruhsat baÅŸvurusu 26 AÄŸustos'ta kabul edilen ÅŸirketin en büyük sermayedarı yüzde 81.2'lik payı ile Dışbank. Ray Sigorta'nın yüzde 17.5 hissedar olduÄŸu ÅŸirkette, Dış Ticaret Factoring, Dış Yatırım Menkul DeÄŸerler ve Dış Ticaret Finansal Kiralama'nın da payları bulunuyor.YARIN: Sistem güvence altında mı? Fonlar nasıl korunacak?Â