Emeklilere bakan çalışan sayısı düşüyor
Güncelleme Tarihi:
2018’de 1 emekliyi finanse eden çalışan oranı 1.86 iken bu oran 2019 sonunda 1.80’e kadar geriledi. Bir emekliye karşılık kaç aktif çalışan olduğunu gösteren aktif/pasif dengesi ne kadar yüksek olursa, sistemin sürdürülebilirliği de o ölçüde sağlanabiliyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun mali dengeleri için 2021 yılı kritik yıl olacak. Cumhurbaşkanlığı 2021 yılı programına göre SGK’nın finansal sürdürülebilirlik açıdan önemli bir göstergesi olan aktif pasif oranı 2018 yılında 1.86 iken, 2019 yılında 1.80’e geriledi. Bir başka deyişle 1 emekliyi 1.8 çalışan finanse eder hale geldi. Programa göre çırak, stajyer ve kursiyerler hariç tutulduğunda rakam daha da geriledi. Çıraklar ve stajler dışarıda bırakıldığında oran 2018 yılında 1.73 olurken, 2019 yılında 1.69’a kadar geriledi.
EN ÖNEMLİ GÖSTERGE
Sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği açısından önemli göstergelerden birini oluşturan aktif-pasif dengesi, dosya bazındaki emekli sayısına göre hesaplanıyor. Bir emekliye karşılık kaç aktif çalışan olduğunu gösteren aktif/pasif dengesi ne kadar yüksek olursa, sistemin sürdürülebilirliği de o ölçüde sağlanabiliyor. Bu oranın ideali ise 4 olarak biliniyor. Bir başka deyişle, 1 çalışmayana (pasif sigortalıya) 3 ya da 4 çalışanın bakması gerekiyor. 2009 yılında 1.78 olan aktif/pasif oranı Türkiye’de 2017 yılında 1.95’e kadar çıkmıştı.
İNŞAAT VE TURİZM
Cumhurbaşkanlığı Programı’na göre, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini sağlamak için gelecek yıl kayıt dışılıkla da mücadele edilecek. Kayıt dışılığın yoğun olduğu inşaat ve turizm sektörleri ile küçük ölçekli işletmelere yönelik kayıtlı istihdamı özendirici uygulamalar için yapısal düzenlemeler yapılacak. Ayrıca risk analizleriyle denetim ve rehberlik faaliyetleri planlanacak. Küçük ölçekli işletmelerde kayıtlı istihdamın teşviği amacıyla TESK ve TOBB Kadın Girişimciler Kurulu’yla işbirliği yapılacak, belirlenen illerde bilgilendirme ve farkındalık faaliyetleri yapılacak. Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan işletmelere ait matrah bilgileri alınarak SGK’nın kayıtları ile karşılaştırılıp, riskli olduğu belirlenen işyerleri denetlenecek. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile emniyet birimlerinin işbirliğinde yol kenarı denetim istasyonları kurulacak. Ayrıca kalifiye mesleklere ilişkin prime esas kazançlar analiz edilerek, eksik bildirim riski olduğu belirlenen işyerlerinde denetim yapılacak.